ಓಂಕಾರಪಂಜರಶುಕೀಂ ಉಪನಿಷದುದ್ಯಾನಕೇಲಿಕಲಕಂಠೀಂ |
ಆಗಮವಿಪಿನಮಯೂರೀಂ ಆರ್ಯಾಮಂತರ್ವಿಭಾವಯೇ ಗೌರೀಂ || 1 ||
ದಯಮಾನದೀರ್ಘನಯನಾಂ ದೇಶಿಕರೂಪೇಣ ದರ್ಶಿತಾಭ್ಯುದಯಾಂ |
ವಾಮಕುಚನಿಹಿತವೀಣಾಂ ವರದಾಂ ಸಂಗೀತಮಾತೃಕಾಂ ವಂದೇ || 2 ||
ಶ್ಯಾಮತನುಸೌಕುಮಾರ್ಯಾಂ ಸೌಂದರ್ಯಾನಂದಸಂಪದುನ್ಮೇಷಾಂ |
ತರುಣಿಮಕರುಣಾಪೂರಾಂ ಮದಜಲಕಲ್ಲೋಲಲೋಚನಾಂ ವಂದೇ || 3 ||
ನಖಮುಖಮುಖರಿತವೀಣಾನಾದರಸಾಸ್ವಾದನವನವೋಲ್ಲಾಸಂ |
ಮುಖಮಂಬ ಮೋದಯತು ಮಾಂ ಮುಕ್ತಾತಾಟಂಕಮುಗ್ಧಹಸಿತಂ ತೇ || 4 ||
ಸರಿಗಮಪಧನಿರತಾಂ ತಾಂ ವೀಣಾಸಂಕ್ರಾಂತಕಾಂತಹಸ್ತಾಂ ತಾಂ |
ಶಾಂತಾಂ ಮೃದುಲಸ್ವಾಂತಾಂ ಕುಚಭರತಾಂತಾಂ ನಮಾಮಿ ಶಿವಕಾಂತಾಂ || 5 ||
ಅವಟುತಟಘಟಿತಚೂಲೀತಾಡಿತತಾಲೀಪಲಾಶತಾಟಂಕಾಂ |
ವೀಣಾವಾದನವೇಲಾಕಂಪಿತಶಿರಸಂ ನಮಾಮಿ ಮಾತಂಗೀಂ || 6 ||
ವೀಣಾರವಾನುಷಂಗಂ ವಿಕಚಮುಖಾಂಭೋಜಮಾಧುರೀಭೃಂಗಂ |
ಕರುಣಾಪೂರತರಂಗಂ ಕಲಯೇ ಮಾತಂಗಕನ್ಯಕಾಪಾಂಗಂ || 7 ||
ಮಣಿಭಂಗಮೇಚಕಾಂಗೀಂ ಮಾತಂಗೀಂ ನೌಮಿ ಸಿದ್ಧಮಾತಂಗೀಂ |
ಯೌವನವನಸಾರಂಗೀಂ ಸಂಗೀತಾಂಭೋರುಹಾನುಭವಭೃಂಗೀಂ || 8 ||
ಮೇಚಕಮಾಸೇಚನಕಂ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಾಂತಮಧ್ಯಭಾಗಂ ತೇ |
ಮಾತಸ್ತವ ಸ್ವರೂಪಂ ಮಂಗಳಸಂಗೀತಸೌರಭಂ ಮನ್ಯೇ || 9 ||
ನವರತ್ನಮಾಲ್ಯಮೇತದ್ರಚಿತಂ ಮಾತಂಗಕನ್ಯಕಾಭರಣಂ |
ಯಃ ಪಠತಿ ಭಕ್ತಿಯುಕ್ತಃ ಸಃ ಭವೇದ್ವಾಗೀಶ್ವರಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ || 10 ||
ಇತಿ ಕಾಳಿದಾಸ ಕೃತ ಶ್ರೀ ಶ್ಯಾಮಲಾ ನವರತ್ನಮಾಲಿಕಾ ಸ್ತೋತ್ರಂ |
ಶ್ರೀ ಶ್ಯಾಮಲಾ ನವರತ್ನಮಾಲಿಕಾ ಸ್ತೋತ್ರವು ಜ್ಞಾನ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ವಾಕ್ ಶಕ್ತಿಯ ಅಧಿದೇವತೆಯಾದ ಶ್ರೀ ಮಾತಂಗಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಹಾಕವಿ ಕಾಳಿದಾಸರಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿದ್ದು, ಒಂಬತ್ತು ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನಗಳಂತೆ ದೇವಿ ಶ್ಯಾಮಲೆಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳು ಮತ್ತು ಗುಣಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಕ್ತನ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ, ಜ್ಞಾನ, ಸೌಂದರ್ಯ, ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ವಾಕ್ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಾತಂಗಿ ದೇವಿಯು ದಶಮಹಾವಿದ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದು, ತ್ರಿಪುರಸುಂದರಿಯ ವಾಕ್ ದೇವತಾ ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಕೇವಲ ದೇವಿಯ ಸ್ತುತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಆಕೆಯ ದಿವ್ಯ ಸ್ವರೂಪದ ಆಳವಾದ ಧ್ಯಾನವಾಗಿದೆ. ಶ್ಯಾಮಲಾ ದೇವಿಯು ಓಂಕಾರ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾಗಿ, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಸಾರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆಗಮ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ನೃತ್ಯಮಯ ರೂಪವಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ಗುರು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವವಳು, ವೀಣೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಂಗೀತದ ಮೂಲಕ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುವವಳು. ಆಕೆಯ ಕಪ್ಪು ಮೈಬಣ್ಣವು ಅನಂತ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ಮಧುರವಾದ ವೀಣಾ ನಾದವು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸಿ, ಆನಂದವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಉನ್ನತಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ಪಠಣವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ವಾಕ್ ಚಾತುರ್ಯ, ಜ್ಞಾನ, ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ದೇವಿಯನ್ನು "ಓಂಕಾರ ಪಂಜರ ಶುಕಿ" (ಓಂಕಾರದ ಪಂಜರದಲ್ಲಿನ ಗಿಳಿ), "ಉಪನಿಷದುದ್ಯಾನ ಕೇಲಿ ಕಲಕಂಠಿ" (ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ತೋಟದಲ್ಲಿನ ಕೋಗಿಲೆ), ಮತ್ತು "ಆಗಮ ವಿಪಿನ ಮಯೂರಿ" (ಆಗಮ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ವನದಲ್ಲಿನ ನವಿಲು) ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇವಿಯು ಸಮಸ್ತ ವೈದಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನದ ಸಾರವಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಆಕೆಯ ದಯಾಮಯವಾದ ದೃಷ್ಟಿ, ಗುರು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿನ ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ವೀಣೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಂಗೀತದ ಮಾತೆಯಾಗಿ ವರಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ರೂಪವನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಆಕೆಯ ಶ್ಯಾಮಲ ಮೈಬಣ್ಣದ ಸೌಕುಮಾರ್ಯ, ಯೌವನದ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಮದಭರಿತ ನಯನಗಳನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯು ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಆನಂದದ ಸಾಕಾರ ರೂಪವಾಗಿದ್ದಾಳೆ.
ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ದೇವಿಯ ಬೆರಳುಗಳ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ವೀಣಾ ನಾದದ ಮಾಧುರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಮುಕ್ತಾತಾಟಂಕ (ಮುತ್ತಿನ ತಾಟಕಗಳು)ಗಳಿಂದ ಶೋಭಿತವಾದ ನಗುವಿನಿಂದ ತನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಆನಂದಭರಿತವಾಗಲಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ನಗು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಸರಿಗಮಪಧನಿ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತಳಾದ, ವೀಣೆಯನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿರುವ, ಶಾಂತ ಸ್ವಭಾವದ, ಮೃದು ಮನಸ್ಸಿನ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಪ್ರಿಯಳಾದ ಮಾತಂಗಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ತಾಳೀಪತ್ರದ ಕುಂಡಲಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ವೀಣೆಯನ್ನು ನುಡಿಸುವಾಗ ತಲೆ ಅಲ್ಲಾಡಿಸುವ ಮಾತಂಗಿ ದೇವಿಗೆ ನಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಆಕೆಯ ಸಂಗೀತದ ಆಳವಾದ ಲೀನತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕವು ವೀಣೆಯ ನಾದದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ, ಅರಳಿದ ಕಮಲದಂತಹ ಮುಖವನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ಕರುಣೆಯ ಅಲೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಮಾತಂಗಿ ಕನ್ಯಕೆಯ ಕಟಾಕ್ಷವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಮಣಿಗಳಂತೆ ಹೊಳೆಯುವ ಮೈಬಣ್ಣದ, ಯೌವನದ ವನದಲ್ಲಿ ಜಿಂಕೆಯಂತೆ ವಿಹರಿಸುವ, ಸಂಗೀತವೆಂಬ ಕಮಲದಲ್ಲಿ ಭ್ರಮರಿಯಂತೆ ವಿಹರಿಸುವ ಮಾತಂಗಿ ದೇವಿಗೆ ನಮಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಒಂಬತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಆಕೆಯ ಕಪ್ಪು ಪರಿಮಳಯುಕ್ತ ತೇಜಸ್ಸು, ಮಾಯಾಮಯಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಂಗಲಕರ ಸಂಗೀತ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...