ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣೋರ್ದಿವ್ಯಸ್ಥಲ ಸ್ತೋತ್ರಂ
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ |
ಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಯೇಷು ಯೇಷು ತ್ವಂ ಚಿಂತನೀಯೋ ಮಯಾಚ್ಯುತ |
ಚೇತಸಃ ಪ್ರಣಿಧಾನಾರ್ಥಂ ತನ್ಮಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ || 1 ||
ಯತ್ರ ಯತ್ರ ಚ ಯನ್ನಾಮ ಪ್ರೀತಯೇ ಭವತಃ ಸ್ತುತೌ |
ಪ್ರಸಾದಸುಮುಖೋ ನಾಥ ತನ್ಮಮಾಶೇಷತೋ ವದ || 2 ||
ಭಗವಾನುವಾಚ |
ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವಭೂತೋಽಹಂ ನ ಹಿ ಕಿಂಚಿನ್ಮಯಾ ವಿನಾ |
ಚರಾಚರೇ ಜಗತ್ಯಸ್ಮಿನ್ ವಿದ್ಯತೇ ಕುರುಸತ್ತಮ || 3 ||
ತಥಾಪಿ ಯೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ಚಿಂತನೀಯೋಽಹಮರ್ಜುನ |
ಸ್ತೋತವ್ಯೋ ನಾಮಭಿರ್ಯೈಶ್ಚ ಶ್ರೂಯತಾಂ ತದ್ವದಾಮಿ ತೇ || 4 ||
ಪುಷ್ಕರೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಗಯಾಯಾಂ ಚ ಗದಾಧರಂ |
ಲೋಹದಂಡೇ ತಥಾ ವಿಷ್ಣುಂ ಸ್ತುವಂಸ್ತರತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ || 5 ||
ರಾಘವಂ ಚಿತ್ರಕೂಟೇ ತು ಪ್ರಭಾಸೇ ದೈತ್ಯಸೂದನಂ |
ಬೃಂದಾವನೇ ಚ ಗೋವಿಂದಂ ಮಾಂ ಸ್ತುವನ್ ಪುಣ್ಯಭಾಗ್ಭವೇತ್ || 6 ||
ಜಯಂ ಜಯಂತ್ಯಾಂ ತದ್ವಚ್ಚ ಜಯಂತಂ ಹಸ್ತಿನಾಪುರೇ |
ವರಾಹಂ ಕರ್ದಮಾಲೇ ತು ಕಾಶ್ಮೀರೇ ಚಕ್ರಪಾಣಿನಂ || 7 ||
ಜನಾರ್ದನಂ ಚ ಕುಬ್ಜಾಮ್ರೇ ಮಥುರಾಯಾಂ ಚ ಕೇಶವಂ |
ಕುಬ್ಜಕೇ ಶ್ರೀಧರಂ ತದ್ವದ್ಗಂಗಾದ್ವಾರೇ ಸುರೋತ್ತಮಂ || 8 ||
ಸಾಲಗ್ರಾಮೇ ಮಹಾಯೋಗಿಂ ಹರಿಂ ಗೋವರ್ಧನಾಚಲೇ |
ಪಿಂಡಾರಕೇ ಚತುರ್ಬಾಹುಂ ಶಂಖೋದ್ಧಾರೇ ಚ ಶಂಖಿನಂ || 9 ||
ವಾಮನಂ ತು ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಯಮುನಾಯಾಂ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮಂ |
ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಂ ತಥಾ ಶೋಣೇ ಕಪಿಲಂ ಪೂರ್ವಸಾಗರೇ || 10 ||
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಪತಿಂ ಚಾಪಿ ಗಂಗಾಸಾಗರಸಂಗಮೇ |
ಭೂಧರಂ ದೇವಿಕಾನದ್ಯಾಂ ಪ್ರಯಾಗೇ ಚೈವ ಮಾಧವಂ || 11 ||
ನರನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಂ ಚ ತಥಾ ಬದರಿಕಾಶ್ರಮೇ |
ಸಮುದ್ರೇ ದಕ್ಷಿಣೇ ಸ್ತವ್ಯಂ ಪದ್ಮನಾಭೇತಿ ಫಾಲ್ಗುನ || 12 ||
ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಂ ಸ್ತುವಂಸ್ತರತಿ ದುರ್ಗತಿಂ |
ರಾಮಂ ನಾಮ ಮಹೇಂದ್ರಾದ್ರೌ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ತಥಾರ್ಬುದೇ || 13 ||
ಅಶ್ವತೀರ್ಥೇ ಹಯಗ್ರೀವಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ಹಿಮಾಚಲೇ |
ನೃಸಿಂಹಂ ಕೃತಸೌಚೇ ಚ ವಿಪಾಶಾಯಾಂ ದ್ವಿಜಪ್ರಿಯಂ || 14 ||
ನೈಮಿಷೇ ಯಜ್ಞಪುರುಷಂ ಜಂಬೂಮಾರ್ಗೇ ತಥಾಚ್ಯುತಂ |
ಅನಂತಂ ಸೈಂಧವಾರಣ್ಯೇ ದಂಡಕೇ ಶಾರ್ಙ್ಗಧಾರಿಣಂ || 15 ||
ಉತ್ಪಲಾವರ್ತಕೇ ಶೌರಿಂ ನರ್ಮದಾಯಾಂ ಶ್ರಿಯಃ ಪತಿಂ |
ದಾಮೋದರಂ ರೈವತಕೇ ನಂದಾಯಾಂ ಜಲಶಾಯಿನಂ || 16 ||
ಸರ್ವಯೋಗೇಶ್ವರಂ ಚೈವ ಸಿಂಧುಸಾಗರಸಂಗಮೇ |
ಸಹ್ಯಾದ್ರೌ ದೇವದೇವೇಶಂ ವೈಕುಂಠಂ ಮಾಗಧೇ ವನೇ || 17 ||
ಸರ್ವಪಾಪಹರಂ ವಿಂಧ್ಯೇ ಚೋಡ್ರೇಷು ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ |
ಹೃದಯೇ ಚಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಃ || 18 ||
ವಟೇ ವಟೇ ವೈಶ್ರವಣಂ ಚತ್ವರೇ ಚತ್ವರೇ ಶಿವಂ |
ಪರ್ವತೇ ಪರ್ವತೇ ರಾಮಂ ಸರ್ವತ್ರ ಮಧುಸೂದನಂ || 19 ||
ನರಂ ಭೂಮೌ ತಥಾ ವ್ಯೋಮ್ನಿ ಕೌಂತೇಯ ಗರುಡಧ್ವಜಂ |
ವಾಸುದೇವಂ ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಸಂಸ್ಮರೇಜ್ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಪತಿಂ || 20 ||
ಅರ್ಚಯನ್ ಪ್ರಣಮನ್ ಸ್ತುನ್ವನ್ ಸಂಸ್ಮರೇಶ್ಚ ಧನಂಜಯ |
ಏತೇಷ್ವೇತಾನಿ ನಾಮಾನಿ ನರಃ ಪಾಪಾತ್ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ || 21 ||
ಸ್ಥಾನೇಷ್ವೇತೇಷು ಮನ್ನಾಮ್ನಾಮೇತೇಷಾಂ ಪ್ರೀಣನಂ ನರಃ |
ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಪ್ರೀಣನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯತೇ || 22 ||
ನಾಮಾನ್ಯೇತಾನಿ ಕೌಂತೇಯ ಸ್ಥಾನಾನ್ಯೇತಾನಿ ಚಾತ್ಮವಾನ್ |
ಜಪನ್ ವೈ ಪಂಚಪಂಚಾಶತ್ ತ್ರಿಸಂಧ್ಯಂ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ || 23 ||
ತ್ರೀಣಿ ಜನ್ಮಾನಿ ಯತ್ಪಾಪಮವಸ್ಥಾತ್ರಿತಯೇ ಕೃತಂ |
ತತ್ಕ್ಷಾಲಯತ್ಯಸಂದಿಗ್ಧಂ ಜಾಯತೇ ಚ ಸತಾಂ ಕುಲೇ || 24 ||
ದ್ವಿಕಾಲಂ ವಾ ಜಪನ್ವೈತದ್ದಿವಾರಾತ್ರೌ ಚ ಯತ್ಕೃತಂ |
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ ಪಾಪಾತ್ ಸಂಸ್ತುವನ್ಪರಮೋ ನರಃ || 25 ||
ಜಪ್ತಾನ್ಯೇತಾನಿ ಕೌಂತೇಯ ಸಕೃಚ್ಛ್ರದ್ಧಾಸಮನ್ವಿತಂ |
ಮೋಚಯಂತಿ ನರಂ ಪಾಪಾದ್ಯತ್ತತ್ರೈವ ದಿನೇ ಕೃತಂ || 26 ||
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಜಯಂ ಕುರು ಕುಲೋದ್ವಹ |
ಗ್ರಹಾನುಕೂಲತಾಂ ಚೈವ ಕರೋತ್ಯಾಶು ನ ಸಂಶಯಃ || 27 ||
ಉಪೋಷಿತೋ ಮತ್ಪರಮಃ ಸ್ಥಾನೇಷ್ವೇತೇಷು ಮಾನವಃ |
ಕೃತಾಯತನವಾಸಶ್ಚ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಭಿಮತಂ ಫಲಂ || 28 ||
ಉತ್ಕ್ರಾಂತಿರಪ್ಯಶೇಷೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷ್ವೇತೇಷು ಶಸ್ಯತೇ |
ಅನ್ಯಸ್ಥಾನಾಚ್ಛತಗುಣಮೇತೇಷ್ವನಶನಾದಿಕಂ || 29 ||
ಯಸ್ತು ಮತ್ಪರಮಃ ಕಾಲಂ ಕರೋತ್ಯೇತೇಷು ಮಾನವಃ |
ದೇವಾನಾಮಪಿ ಪೂಜ್ಯೋಽಸೌ ಮಮ ಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ || 30 ||
ಸ್ಥಾನೇಷ್ವಥೈತೇಷು ಚ ಯೇ ವಸಂತಿ
ಸಂಪೂಜಯಂತೇ ಮಮ ಸರ್ವಕಾಲಂ |
ತದೇಹ ಚಾಂತೇ ತ್ರಿದಿವಂ ಪ್ರಯಾಂತಿ
ನಾಕಂ ಚ ಲೋಕಂ ಸಮವಾಪ್ನುವಂತಿ || 34 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀವಿಷ್ಣುಧರ್ಮೋತ್ತರೇ ತೃತೀಯಖಂಡೇ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯವಜ್ರಸಂವಾದೇ ಅರ್ಜುನಂ ಪ್ರತಿ ಕೃಷ್ಣೋಪದೇಶೇ ಸ್ಥಾನವಿಶೇಷಕೀರ್ತನಮಾಹಾತ್ಮ್ಯವರ್ಣನೋ ನಾಮ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯುತ್ತರಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ |
ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣೋರ್ದಿವ್ಯಸ್ಥಲ ಸ್ತೋತ್ರಂ, ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಸ್ವತಃ ನೀಡಿದ ದಿವ್ಯ ಉಪದೇಶವಾಗಿದೆ. ಅರ್ಜುನನು ಭಗವಂತನನ್ನು ವಿನಯದಿಂದ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ: "ಓ ಅಚ್ಯುತ, ನಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ಯಾವ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕು? ನಿನ್ನ ನಾಮಸ್ಮರಣೆಯು ಯಾವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ?" ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಮೊದಲು ತನ್ನ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕ ತತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ - "ನಾನು ಇಲ್ಲದ ಸ್ಥಳವೇ ಇಲ್ಲ, ಈ ಜಗತ್ತು ನನ್ನಿಂದಲೇ ತುಂಬಿದೆ." ಆದರೂ, ಭಕ್ತರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಸಹಾಯಕವಾಗುವ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಅರ್ಜುನನ ಭಕ್ತಿಭಾವವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ಅನೇಕ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ತಲುಪುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ, ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮತ್ತು ದಿವ್ಯ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ನಂತರ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪುಷ್ಕರದಲ್ಲಿ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ, ಗಯಾದಲ್ಲಿ ಗದಾಧರ, ಚಿತ್ರಕೂಟದಲ್ಲಿ ರಾಘವ, ಬೃಂದಾವನದಲ್ಲಿ ಗೋವಿಂದ - ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರವೂ ಒಂದು ದಿವ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಗಂಗಾದ್ವಾರ, ಶಾಲಗ್ರಾಮ, ಗೋವರ್ಧನ, ಬದರಿಕಾಶ್ರಮ, ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ, ಪ್ರಯಾಗ, ದ್ವಾರಕಾ, ಕಪಿಲ, ನರ್ಮದಾ, ನೈಮಿಷಾರಣ್ಯ ಮುಂತಾದವು ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಿಯವಾದ ಭಕ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸ್ಥಳವೂ ಲೋಕಕ್ಷೇಮ, ಪಾಪಕ್ಷಯ, ಐಶ್ವರ್ಯ, ರಕ್ಷಣೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಸಾದಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಪೂಜಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಭಗವಂತನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಕೇವಲ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲದೆ, ಆಯಾ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಭಗವಂತನ ಶಕ್ತಿಯ ಸ್ಮರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್ಣನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ - "ಯಾವ ಭಕ್ತನು ಈ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನನ್ನ ನಾಮವನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾನೋ, ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡುತ್ತಾನೋ, ಆಚರಿಸುತ್ತಾನೋ, ಅವನಿಗೆ ಪಾಪವು ಅಂಟುವುದಿಲ್ಲ. ಅನೇಕ ಜನ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ದೋಷಗಳು ಸಹ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ನಾಮಗಳನ್ನು ನಿತ್ಯವೂ ಜಪಿಸಿದರೂ, ತ್ರಿ-ಸಂಧ್ಯಾ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪಠಿಸಿದರೂ, ಅಥವಾ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಉಚ್ಚರಿಸಿದರೂ - ಆ ದಿನ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಪಾಪಗಳು ನಶಿಸುತ್ತವೆ." ಸ್ಥಳಮಾಹಾತ್ಮ್ಯವು ಇಂತಹ ಮಹೋನ್ನತ ಫಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಗವಾನ್ ತನ್ನ ಮಾತುಗಳ ಮೂಲಕವೇ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ಪಠಣವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ದೈವಿಕ ಸಾಮೀಪ್ಯವನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ - "ಈ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವವರು, ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವವರು, ನನ್ನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವವರು - ಈ ಜೀವನ ಮುಗಿದ ತಕ್ಷಣ ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು ಸೇರುತ್ತಾರೆ." ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಕೇವಲ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲೂ ನೆಲೆಸಿರುವ ಪರಮಾತ್ಮನ ದಿವ್ಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಕ್ತನಿಗೆ ಭಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯಲು ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸಾರಿಕ ಬಂಧನಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...