ಶ್ರೀಮಾನಂಭೋಧಿಕನ್ಯಾವಿಹರಣಭವನೀಭೂತವಕ್ಷಃಪ್ರದೇಶಃ
ಭಾಸ್ವದ್ಭೋಗೀಂದ್ರಭೂಮೀಧರವರಶಿಖರಪ್ರಾಂತಕೇಲೀರಸಜ್ಞಃ |
ಶಶ್ವದ್ಬ್ರಹ್ಮೇಂದ್ರವಹ್ನಿಪ್ರಮುಖಸುರವರಾರಾಧ್ಯಮಾನಾಂಘ್ರಿಪದ್ಮಃ
ಪಾಯಾನ್ಮಾಂ ವೇಂಕಟೇಶಃ ಪ್ರಣತಜನಮನಃಕಾಮನಾಕಲ್ಪಶಾಖೀ || 1 ||
ಯಸ್ಮಿನ್ ವಿಶ್ವಂ ಸಮಸ್ತಂ ಚರಮಚರಮಿದಂ ದೃಶ್ಯತೇ ವೃದ್ಧಿಮೇತಿ
ಭ್ರಶ್ಯತ್ಯಂತೇ ಚ ತಾದೃಗ್ವಿಭವವಿಲಸಿತಸ್ಸೋಽಯಮಾನಂದಮೂರ್ತಿಃ |
ಪದ್ಮಾವಾಸಾಮುಖಾಂಭೋರುಹಮದಮಧುವಿದ್ವಿಭ್ರಮೋನ್ನಿದ್ರಚೇತಾಃ
ಶಶ್ವದ್ಭೂಯಾದ್ವಿನಮ್ರಾಖಿಲಮುನಿನಿವಹೋ ಭೂಯಸೇ ಶ್ರೇಯಸೇ ಮೇ || 2 ||
ವಂದೇ ದೇವಂ ಮಹಾಂತಂ ದರಹಸಿತಲಸದ್ವಕ್ತ್ರಚಂದ್ರಾಭಿರಾಮಂ
ನವ್ಯೋನ್ನಿದ್ರಾವದಾತಾಂಬುಜರುಚಿರವಿಶಾಲೇಕ್ಷಣದ್ವಂದ್ವರಮ್ಯಂ |
ರಾಜನ್ಮಾರ್ತಾಂಡತೇಜಃಪ್ರಸಿತಶುಭಮಹಾಕೌಸ್ತುಭೋದ್ಭಾಸ್ಯುರಸ್ಕಂ
ಶಾಂತಂ ಶ್ರೀಶಂಖಚಕ್ರಾದ್ಯಮಲಕರಯುತಂ ಭವ್ಯಪೀತಾಂಬರಾಢ್ಯಂ || 3 ||
ಪಾಯಾದ್ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷೀ ಪ್ರಭುರಖಿಲಜಗತ್ಕಾರಣಂ ಶಾಶ್ವತೋಽಯಂ
ಪಾದಪ್ರಹ್ವಾಘರಾಶಿಪ್ರಶಮನನಿಭೃತಾಂಭೋಧರಪ್ರಾಭವೋ ಮಾಂ |
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಸ್ವರೂಪೋ ದುರಧಿಗಮಪದಃ ಪ್ರಾಕ್ತನೀನಾಂ ಚ ವಾಚಾಂ
ಧ್ಯೇಯೋ ಯೋಗೀಂದ್ರಚೇತಸ್ಸರಸಿಜನಿಯತಾನಂದದೀಕ್ಷಾವಿಹಾರಃ || 4 ||
ಆದ್ಯಂ ತೇಜೋವಿಶೇಷೈರುಪಗತದಶದಿಙ್ಮಂಡಲಾಭ್ಯಂತರಾಲಂ
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತಿರಿಕ್ತಂ ಭವಭಯಹರಣಂ ದಿವ್ಯಭವ್ಯಸ್ವರೂಪಂ |
ಲಕ್ಷ್ಮೀಕಾಂತಂ ಖಗೇಂದ್ರಧ್ವಜಮಘಶಮನಂ ಕಾಮಿತಾರ್ಥೈಕಹೇತುಂ
ವಂದೇ ಗೋವಿಂದಮಿಂದೀವರನವಜಲದಶ್ಯಾಮಲಂ ಚಾರುಹಾಸಂ || 5 ||
ರಾಕಾಚಂದ್ರೋಪಮಾಸ್ಯಂ ಲಲಿತಕುವಲಯಶ್ಯಾಮಮಂಭೋಜನೇತ್ರಂ
ಧ್ಯಾಯಾಮ್ಯಾಜಾನುಬಾಹುಂ ಹಲನಲಿನಗದಾಶಾರ್ಙ್ಗರೇಖಾಂಚಿತಾಂಘ್ರಿಂ |
ಕಾರುಣ್ಯಾಂಚತ್ಕಟಾಕ್ಷಂ ಕಲಶಜಲಧಿಜಾಪೀನವಕ್ಷೋಜಕೋಶಾ-
ಶ್ಲೇಷಾವಾತಾಂಗರಾಗೋಚ್ಛ್ರಯಲಲಿತನವಾಂಕೋರುವಕ್ಷಸ್ಸ್ಥಲಾಢ್ಯಂ || 6 ||
ಶ್ರೀಮನ್ಸಂಪೂರ್ಣಶೀತದ್ಯುತಿಹಸನಮುಖಂ ರಮ್ಯಬಿಂಬಾಧರೋಷ್ಠಂ
ಗ್ರೀವಾಪ್ರಾಲಂಬಿವಕ್ಷಸ್ಸ್ಥಲಸತತನಟದ್ವೈಜಯಂತೀವಿಲಾಸಂ |
ಆದರ್ಶೌಪಮ್ಯಗಂಡಪ್ರತಿಫಲಿತಲಸತ್ಕುಂಡಲಶ್ರೋತ್ರಯುಗ್ಮಂ
ಸ್ತೌಮಿ ತ್ವಾಂ ದ್ಯೋತಮಾನೋತ್ತಮಮಣಿರುಚಿರಾನಲ್ಪಕೋಟೀರಕಾಂತಂ || 7 ||
ಸಪ್ರೇಮೌತ್ಸುಕ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀದರಹಸಿತಮುಖಾಂಭೋರುಹಾಮೋದಲುಭ್ಯ-
-ನ್ಮತ್ತದ್ವೈರೇಫವಿಕ್ರೀಡಿತನಿಜಹೃದಯೋ ದೇವದೇವೋ ಮುಕುಂದಃ |
ಸ್ವಸ್ತಿ ಶ್ರೀವತ್ಸವಕ್ಷಾಃ ಶ್ರಿತಜನಶುಭದಃ ಶಾಶ್ವತಂ ಮೇ ವಿದಧ್ಯಾತ್
ನ್ಯಸ್ತಪ್ರತ್ಯಗ್ರಕಸ್ತೂರ್ಯನುಪಮತಿಲಕಪ್ರೋಲ್ಲಸತ್ಫಾಲಭಾಗಃ || 8 ||
ಶ್ರೀಮಾನ್ ಶೇಷಾದ್ರಿನಾಥೋ ಮುನಿಜನಹೃದಯಾಂಭೋಜಸದ್ರಾಜಹಂಸಃ |
ಸೇವಾಸಕ್ತಾಮರೇಂದ್ರಪ್ರಮುಖಸುರಕಿರೀಟಾರ್ಚಿತಾತ್ಮಾಂಘ್ರಿಪೀಠಃ |
ಲೋಕಸ್ಯಾಲೋಕಮಾತ್ರಾದ್ವಿಹರತಿ ರಚಯನ್ ಯೋ ದಿವಾರಾತ್ರಲೀಲಾಂ
ಸೋಽಯಂ ಮಾಂ ವೇಂಕಟೇಶಪ್ರಭುರಧಿಕಕೃಪಾವಾರಿಧಿಃ ಪಾತು ಶಶ್ವತ್ || 9 ||
ಶ್ರೀಶೇಷಶರ್ಮಾಭಿನವೋಪವಲುಪ್ತಾ
ಪ್ರಿಯೇಣ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ಸಮರ್ಪಿತೇಯಂ |
ಶ್ರೀವೇಂಕಟೇಶಪ್ರಭುಕಂಠಭೂಷಾ
ವಿರಾಜತಾಂ ಶ್ರೀನವರತ್ನಮಾಲಾ || 10 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀ ವೇಂಕಟೇಶ್ವರ ನವರತ್ನಮಾಲಿಕಾ ಸ್ತುತಿಃ ಸಮಾಪ್ತಾ |
ಶ್ರೀ ವೇಂಕಟೇಶ್ವರ ನವರತ್ನಮಾಲಿಕಾ ಸ್ತುತಿಯು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ವೇಂಕಟೇಶ್ವರನ ದಿವ್ಯ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು, ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಭಕ್ತವಾತ್ಸಲ್ಯವನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವ ಒಂಬತ್ತು ರತ್ನಗಳ ಹಾರವಿದ್ದಂತೆ. ಮಹರ್ಷಿ ಶೇಷಶರ್ಮರಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಗವಂತನ ವಿವಿಧ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು, ಗುಣಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಲೀಲೆಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಅನಂತ ಕಲ್ಯಾಣ ಗುಣಗಳನ್ನು ಮನಸಾರೆ ಧ್ಯಾನಿಸಲು ನೆರವಾಗುವ ಒಂದು ದಿವ್ಯ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ.
ಈ ಸ್ತುತಿಯ ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕವು, ಪಾರ್ವತಿದೇವಿಯ ಹೃದಯಸ್ಥಾನವಾದ ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯೊಂದಿಗೆ, ನಾಗರಾಜರ ಕ್ರೀಡಾಸ್ಥಳವಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವೆಂಕಟ ಪರ್ವತದ ಶಿಖರದಲ್ಲಿ ವಿಹರಿಸುವ, ಬ್ರಹ್ಮಾದಿ ದೇವತೆಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಕಮಲಪಾದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶ್ರೀ ವೇಂಕಟೇಶ್ವರನು, ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡುವ ಭಕ್ತರ ಮನಸ್ಸಿನ ಕಾಮನೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷದಂತೆ ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕವು, ಚರಾಚರ ಸಮಸ್ತ ವಿಶ್ವವು ಯಾರಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಿ, ಯಾರಲ್ಲಿ ವೃದ್ಧಿಯಾಗಿ, ಯಾರಲ್ಲಿ ಲಯವಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಅಂತಹ ಆನಂದಮೂರ್ತಿಯಾದ ಭಗವಂತನನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಪದ್ಮಾವತಿಯ ಮುಖಚಂದ್ರನಂತೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಮಂತ್ರಮುಗ್ಧಗೊಳಿಸುವ ವೇಂಕಟೇಶನನ್ನು ಮನಸಾರೆ ನಮಸ್ಕರಿಸುವುದರಿಂದ ಮಹತ್ತರ ಶ್ರೇಯಸ್ಸು ಲಭಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಮುಂದಿನ ಶ್ಲೋಕಗಳು ಭಗವಂತನ ಮನಮೋಹಕ ರೂಪವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ. ಮಂದಹಾಸದಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಚಂದ್ರನಂತಹ ಮುಖ, ಅರಳಿದ ತಾವರೆಯಂತೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಸುಂದರ ನೇತ್ರಗಳು, ಶಂಖ-ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಶುಭ ಹಸ್ತಗಳು, ಕೌಸ್ತುಭ ಮಣಿಯಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ವಕ್ಷಸ್ಥಳ, ಪೀತಾಂಬರವನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಶಾಂತರೂಪಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸನನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ, ಸೃಷ್ಟಿ-ಸ್ಥಿತಿ-ಲಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣನಾದ ಶಾಶ್ವತ ಪ್ರಭು ಆತ. ಆತನ ಪಾದಸ್ಪರ್ಶ ಮಾತ್ರದಿಂದಲೇ ಪಾಪರಾಶಿಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ. ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಕೂಡ ಅತೀಂದ್ರಿಯನಾದ, ಅವ್ಯಕ್ತ ಸ್ವರೂಪನಾದ ಆತ ನಿತ್ಯಾನಂದಮಯ. ನೀಲಮೇಘದಂತೆ ಸುಂದರವಾದ ವರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಮಂದಹಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಭಕ್ತರ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಲಕ್ಷ್ಮೀಪತಿ ಗೋವಿಂದನು ಸಮಸ್ತ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬೆಳಗುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಕರುಣಾಮಯಿ ಕಟಾಕ್ಷವು ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಇರಲಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಮುಖ, ಕಮಲದಂತಹ ಕಣ್ಣುಗಳು, ಶಂಖ-ಚಕ್ರ-ಗದಾಧಾರಿ, ಕರುಣೆಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಕಟಾಕ್ಷದಿಂದ, ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯ ಆಲಿಂಗನದಿಂದ ಶೋಭಿಸುವ ವಕ್ಷಸ್ಥಳದಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ವೇಂಕಟೇಶನು ನಮ್ಮ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಸದಾ ನೆಲೆಸಿರಲಿ ಎಂದು ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಆಶಿಸುತ್ತದೆ. ಚಂದನ ಸುಗಂಧದಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಮುಖ, ಬಿಂಬಫಲದಂತಹ ಕೆಂಪು ತುಟಿಗಳು, ವೈಜಯಂತಿ ಹಾರದಿಂದ ಅಲಂಕೃತವಾದ ವಕ್ಷಸ್ಥಳ, ಮಣಿಗಳಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಕಿರೀಟದಿಂದ ದಿವ್ಯವಾಗಿ ಶೋಭಿಸುವ ಆ ಪ್ರಭುವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಶ್ರೀವತ್ಸ ಚಿಹ್ನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ವಕ್ಷಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಂಗಳವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ, ಅಪಾರ ಕರುಣಾಸಾಗರನಾದ ಆ ವೇಂಕಟೇಶನ ದಿವ್ಯಮೂರ್ತಿ ಸದಾ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರುಣಿಸಲಿ. ಮುನಿಗಳ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ರಾಜಹಂಸದಂತೆ ವಿಹರಿಸುವ, ದೇವತೆಗಳಿಂದ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುವ ಕಮಲಪಾದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ರಾತ್ರಿ ಹಗಲು ಭಕ್ತರ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಲೀಲೆಗಳನ್ನಾಡುವ ಆ ಕರುಣಾಮಯಿ ವೇಂಕಟೇಶನು ಸದಾ ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಿ ಎಂಬ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಸಂಪನ್ನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...