ಶ್ರೀ ಶಿವ ಸ್ತುತಿಃ (ನಾರಾಯಣಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಂ)

"ಶ್ರೀ ಶಿವ ಸ್ತುತಿಃ (ನಾರಾಯಣಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಂ)" ಎಂಬುದು ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ ನಾರಾಯಣಾಚಾರ್ಯರು ರಚಿಸಿದ ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ, ಕವಿಗಳು ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಲಯಕ್ಕೆ ಅಧಿಪತಿಯಾದ ಶಿವನ ಅನಂತ ಸ್ವರೂಪ, ಮಹಿಮೆ ಮತ್ತು ತತ್ವಜ್ಞಾನವನ್ನು ಆಳವಾದ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶ್ಲೋಕವೂ ಶಿವನ ವಿವಿಧ ಗುಣಗಳು, ವಿಶ್ವ ರೂಪ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಸ್ತುತಿಯಲ್ಲದೆ, ಭಕ್ತನ ಅಂತರಂಗದ ಜ್ಞಾನಾನ್ವೇಷಣೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ.

ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಕವಿ ನಾರಾಯಣಾಚಾರ್ಯರು ಶಿವನ ದಿವ್ಯ ರೂಪವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾ, ಸ್ಫಟಿಕದಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಶರೀರ, ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಶೋಭಿಸುವ ಚಂದ್ರಕಲೆ, ಮೂರು ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ತೇಜಸ್ಸು, ಜಟೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗೂಢವಾಗಿರುವ ಸರ್ಪಾಭರಣಗಳು ಮತ್ತು ಭಸ್ಮ ಲೇಪಿತ ದೇಹವನ್ನು ಕಣ್ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ. "ಓ ನೀಲಕಂಠನೇ, ನಿನ್ನ ಈ ದಿವ್ಯ ರೂಪವನ್ನು ನನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳು ಯಾವಾಗ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯ?" ಎಂದು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಲೋಚನನಾದ ಶಿವನ ತೀಕ್ಷ್ಣ ದೃಷ್ಟಿಯು ಕಾಮದೇವನನ್ನು ಭಸ್ಮ ಮಾಡಿದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಶಿವನು ತನ್ನ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಶಾಂತಸ್ವರೂಪಿಯಾಗಿ, ಕರುಣಾಮಯಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಪಡಿಸುತ್ತಾ, ಸತಿ ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಶಿವನನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಂತೆ, ಭಕ್ತರ ಪ್ರೇಮಕ್ಕೂ ಶಿವನು ವಶವಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಪಂಚಮುಖ ರೂಪಗಳಾದ ತತ್ಪುರುಷ, ಅಘೋರ, ವಾಮದೇವ, ಸದ್ಯೋಜಾತ ಮತ್ತು ಈಶಾನ ತತ್ವಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪಂಚಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ವಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಐದು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕವಿ, "ಈ ಪಂಚರೂಪಗಳು ನನ್ನ ಅಜ್ಞಾನದ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ದೂರ ಮಾಡಲಿ" ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾ, ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವಂತೆ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನಾಲ್ಕನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿ ರೂಪಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ – ಭೂಮಿ, ನೀರು, ಅಗ್ನಿ, ವಾಯು, ಆಕಾಶ, ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಯಜ್ಞ ಕರ್ತೃ. ಶಿವನು ಶಾಂತ, ರೌದ್ರ ಮತ್ತು ಮೋಹಕ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಕವಿ ಸುಂದರವಾಗಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ರೂಪಗಳ ಮೂಲಕ ಶಿವನು ಇಡೀ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಐದನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ ದಾರಿ ತೋರುವ ಆರು ಮಾರ್ಗಗಳು (ಷಡಧ್ವಗಳು) ಶಿವ ತತ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಅಡಗಿವೆ ಎಂದು ಕವಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ವೇದಗಳು ಸಹ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶಿವ ತತ್ವವನ್ನೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. "ನಾವು ಅಲ್ಪಜ್ಞಾನಿಗಳು; ಇಂತಹ ಪರಮ ತತ್ವವನ್ನು ನಿನ್ನ ಕೃಪೆಯಿಲ್ಲದೆ ಹೇಗೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ?" ಎಂದು ವಿನಮ್ರವಾಗಿ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆರನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನ ತ್ರಿಶೂಲ, ಖಟ್ವಾಂಗ, ಉಗ್ರ ಡಮರು ಮತ್ತು ಭಸ್ಮಾಭರಣಗಳು ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಶಿವಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಶಿವನ ರೌದ್ರ ರೂಪವೂ ಸಹ ವಿಶ್ವದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿಯೇ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಏಳನೆಯ ಶ್ಲೋಕವು ತ್ರಿಪುರ ದಹನದ ಘಟನೆಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಉಗ್ರ ರೂಪವು ದೈತ್ಯರನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲು ಹೇಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ಶಿವನ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಉಗ್ರ ಜ್ವಾಲೆಗಳು ಮಿನುಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಭಕ್ತರು ಅವನನ್ನು ಪರಮ ಕರುಣಾಮಯಿ ಎಂದು ನೋಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಎಂಟನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಇಂದ್ರ, ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ, ಬೃಹಸ್ಪತಿ, ಕಾರ್ತಿಕೇಯ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸಿದ್ಧರು, ವಿದ್ಯಾಧರರು ಶಿವನ ಪಾದಸೇವೆಯಿಂದಲೇ ಶ್ರೇಯಸ್ಸನ್ನು ಪಡೆದರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ, ಶಿವನು ನಿಜವಾದ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವರು ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಶಿವನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಟೀಕಿಸಿದರೂ, ಅವರ ಭಕ್ತರು ಶಿವನ ನಿಜವಾದ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಅರಿತು ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮೀರಿದ ಪರಮ ತತ್ವ ಎಂದು ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಸಾರುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):

• ಮನಸ್ಸಿನ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಕಾಸ: ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ನಿಯಮಿತ ಪಠಣವು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಮೇಲಿನ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
• ಅಜ್ಞಾನ ನಾಶ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನೋದಯ: ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾನದ ನಾಶಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಅಜ್ಞಾನವು ದೂರವಾಗಿ ಜ್ಞಾನದ ಬೆಳಕು ಮೂಡುತ್ತದೆ.
• ಸಂಕಷ್ಟ ನಿವಾರಣೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ: ಶಿವನ ವಿವಿಧ ರೌದ್ರ ಮತ್ತು ಶಾಂತ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವುದರಿಂದ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಕಷ್ಟಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅಕಾಲ ಮೃತ್ಯುವಿನಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
• ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ಸಿದ್ಧಿ: ಶಿವನನ್ನು ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿರುವುದರಿಂದ, ಈ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರ ಎಲ್ಲಾ ಸದುದ್ದೇಶಗಳು ಈಡೇರುತ್ತವೆ.
• ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತಿ: ಶಿವ ತತ್ವವೇ ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗ ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತಿಗೆ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.