ಶ್ರೀ ಶಿವ ಪಾದಾದಿಕೇಶಾಂತ ವರ್ಣನ ಸ್ತೋತ್ರಂ
ಕಳ್ಯಾಣಂ ನೋ ವಿಧತ್ತಾಂ ಕಟಕತಟಲಸತ್ಕಲ್ಪವಾಟೀನಿಕುಂಜ-
-ಕ್ರೀಡಾಸಂಸಕ್ತವಿದ್ಯಾಧರನಿಕರವಧೂಗೀತರುದ್ರಾಪದಾನಃ |
ತಾರೈರ್ಹೇರಂಬನಾದೈಸ್ತರಳಿತನಿನದತ್ತಾರಕಾರಾತಿಕೇಕೀ
ಕೈಲಾಸಃ ಶರ್ವನಿರ್ವೃತ್ಯಭಿಜನಕಪದಃ ಸರ್ವದಾ ಪರ್ವತೇಂದ್ರಃ || 1 ||
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಹುಃ ಸ್ವರೂಪಂ ಸಕಲದಿವಿಷದಾಂ ಸಾರಸರ್ವಸ್ವಯೋಗಂ
ಯಸ್ಯೇಷುಃ ಶಾರ್ಙ್ಗಧನ್ವಾ ಸಮಜನಿ ಜಗತಾಂ ರಕ್ಷಣೇ ಜಾಗರೂಕಃ |
ಮೌರ್ವೀ ದರ್ವೀಕರಾಣಾಮಪಿ ಚ ಪರಿಬೃಢಃ ಪೂಸ್ತ್ರಯೀ ಸಾ ಚ ಲಕ್ಷ್ಯಂ
ಸೋಽವ್ಯಾದವ್ಯಾಜಮಸ್ಮಾನಶಿವಭಿದನಿಶಂ ನಾಕಿನಾಂ ಶ್ರೀಪಿನಾಕಃ || 2 ||
ಆತಂಕಾವೇಗಹಾರೀ ಸಕಲದಿವಿಷದಾಮಂಘ್ರಿಪದ್ಮಾಶ್ರಯಾಣಾಂ
ಮಾತಂಗಾದ್ಯುಗ್ರದೈತ್ಯಪ್ರಕರತನುಗಲದ್ರಕ್ತಧಾರಾಕ್ತಧಾರಃ |
ಕ್ರೂರಃ ಸೂರಾಯುತಾನಾಮಪಿ ಚ ಪರಿಭವಂ ಸ್ವೀಯಭಾಸಾ ವಿತನ್ವ-
-ನ್ಘೋರಾಕಾರಃ ಕುಠಾರೋ ದೃಢತರದುರಿತಾಖ್ಯಾಟವೀಂ ಪಾಟಯೇನ್ನಃ || 3 ||
ಕಾಲಾರಾತೇಃ ಕರಾಗ್ರೇ ಕೃತವಸತಿರುರಃಶಾಣಶಾತೋ ರಿಪೂಣಾಂ
ಕಾಲೇ ಕಾಲೇ ಕುಲಾದ್ರಿಪ್ರವರತನಯಯಾ ಕಲ್ಪಿತಸ್ನೇಹಲೇಪಃ |
ಪಾಯಾನ್ನಃ ಪಾವಕಾರ್ಚಿಃಪ್ರಸರಸಖಮುಖಃ ಪಾಪಹಂತಾ ನಿತಾಂತಂ
ಶೂಲಃ ಶ್ರೀಪಾದಸೇವಾಭಜನರಸಜುಷಾಂ ಪಾಲನೈಕಾಂತಶೀಲಃ || 4 ||
ದೇವಸ್ಯಾಂಕಾಶ್ರಯಾಯಾಃ ಕುಲಗಿರಿದುಹಿತುರ್ನೇತ್ರಕೋಣಪ್ರಚಾರ-
-ಪ್ರಸ್ತಾರಾನತ್ಯುದಾರಾನ್ಪಿಪಠಿಷುರಿವ ಯೋ ನಿತ್ಯಮತ್ಯಾದರೇಣ |
ಆಧತ್ತೇ ಭಂಗಿತುಂಗೈರನಿಶಮವಯವೈರಂತರಂಗಂ ಸಮೋದಂ
ಸೋಮಾಪೀಡಸ್ಯ ಸೋಽಯಂ ಪ್ರದಿಶತು ಕುಶಲಂ ಪಾಣಿರಂಗಃ ಕುರಂಗಃ || 5 ||
ಕಂಠಪ್ರಾಂತಾವಸಜ್ಜತ್ಕನಕಮಯಮಹಾಘಂಟಿಕಾಘೋರಘೋಷೈಃ
ಕಂಠಾರಾವೈರಕುಂಠೈರಪಿ ಭರಿತಜಗಚ್ಚಕ್ರವಾಲಾಂತರಾಳಃ |
ಚಂಡಃ ಪ್ರೋದ್ದಂಡಶೃಂಗಃ ಕಕುದಕಬಲಿತೋತ್ತುಂಗಕೈಲಾಸಶೃಂಗಃ
ಕಂಠೇಕಾಲಸ್ಯ ವಾಹಃ ಶಮಯತು ಶಮಲಂ ಶಾಶ್ವತಃ ಶಾಕ್ವರೇಂದ್ರಃ || 6 ||
ನಿರ್ಯದ್ದಾನಾಂಬುಧಾರಾಪರಿಮಲತರಲೀಭೂತರೋಲಂಬಪಾಲೀ-
-ಝಂಕಾರೈಃ ಶಂಕರಾದ್ರೇಃ ಶಿಖರಶತದರೀಃ ಪೂರಯನ್ಭೂರಿಘೋಷೈಃ |
ಶಾರ್ವಃ ಸೌವರ್ಣಶೈಲಪ್ರತಿಮಪೃಥುವಪುಃ ಸರ್ವವಿಘ್ನಾಪಹರ್ತಾ
ಶರ್ವಾಣ್ಯಾಃ ಪೂರ್ವಸೂನುಃ ಸ ಭವತು ಭವತಾಂ ಸ್ವಸ್ತಿದೋ ಹಸ್ತಿವಕ್ತ್ರಃ || 7 ||
ಯಃ ಪುಣ್ಯೈರ್ದೇವತಾನಾಂ ಸಮಜನಿ ಶಿವಯೋಃ ಶ್ಲಾಘ್ಯವೀರ್ಯೈಕಮತ್ಯಾ-
-ದ್ಯನ್ನಾಮ್ನಿ ಶ್ರೂಯಮಾಣೇ ದಿತಿಜಭಟಘಟಾ ಭೀತಿಭಾರಂ ಭಜಂತೇ |
ಭೂಯಾತ್ಸೋಽಯಂ ವಿಭೂತ್ಯೈ ನಿಶಿತಶರಶಿಖಾಪಾಟಿತಕ್ರೌಂಚಶೈಲಃ
ಸಂಸಾರಾಗಾಧಕೂಪೋದರಪತಿತಸಮುತ್ತಾರಕಸ್ತಾರಕಾರಿಃ || 8 ||
ಆರೂಢಃ ಪ್ರೌಢವೇಗಪ್ರವಿಜಿತಪವನಂ ತುಂಗತುಂಗಂ ತುರಂಗಂ
ಚೇಲಂ ನೀಲಂ ವಸಾನಃ ಕರತಲವಿಲಸತ್ಕಾಂಡಕೋದಂಡದಂಡಃ |
ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿನಾನಾವಿಧಮೃಗಪಟಲೀಭೀತಿಕೃದ್ಭೂತಭರ್ತಾ
ಕುರ್ವನ್ನಾಖೇಟಲೀಲಾಂ ಪರಿಲಸತು ಮನಃಕಾನನೇ ಮಾಮಕೀನೇ || 9 ||
ಅಂಭೋಜಾಭ್ಯಾಂ ಚ ರಂಭಾರಥಚರಣಲತಾದ್ವಂದ್ವಕುಂಭೀಂದ್ರಕುಂಭೈ-
-ರ್ಬಿಂಬೇನೇಂದೋಶ್ಚ ಕಂಬೋರುಪರಿ ವಿಲಸತಾ ವಿದ್ರುಮೇಣೋತ್ಪಲಾಭ್ಯಾಂ |
ಅಂಭೋದೇನಾಪಿ ಸಂಭಾವಿತಮುಪಜನಿತಾಡಂಬರಂ ಶಂಬರಾರೇಃ
ಶಂಭೋಃ ಸಂಭೋಗಯೋಗ್ಯಂ ಕಿಮಪಿ ಧನಮಿದಂ ಸಂಭವೇತ್ಸಂಪದೇ ನಃ || 10 ||
ವೇಣೀಸೌಭಾಗ್ಯವಿಸ್ಮಾಪಿತತಪನಸುತಾಚಾರುವೇಣೀವಿಲಾಸಾ-
-ನ್ವಾಣೀನಿರ್ಧೂತವಾಣೀಕರತಲವಿಧೃತೋದಾರವೀಣಾವಿರಾವಾನ್ |
ಏಣೀನೇತ್ರಾಂತಭಂಗೀನಿರಸನನಿಪುಣಾಪಾಂಗಕೋಣಾನುಪಾಸೇ
ಶೋಣಾನ್ಪ್ರಾಣಾನುದೂಢಪ್ರತಿನವಸುಷಮಾಕಂದಲಾನಿಂದುಮೌಳೇಃ || 11 ||
ನೃತ್ತಾರಂಭೇಷು ಹಸ್ತಾಹತಮುರಜಧಿಮಿದ್ಧಿಂಕೃತೈರತ್ಯುದಾರೈ-
-ಶ್ಚಿತ್ತಾನಂದಂ ವಿಧತ್ತೇ ಸದಸಿ ಭಗವತಃ ಸಂತತಂ ಯಃ ಸ ನಂದೀ |
ಚಂಡೀಶಾದ್ಯಾಸ್ತಥಾನ್ಯೇ ಚತುರಗುಣಗಣಪ್ರೀಣಿತಸ್ವಾಮಿಸತ್ಕಾ-
-ರೋತ್ಕರ್ಷೋದ್ಯತ್ಪ್ರಸಾದಾಃ ಪ್ರಮಥಪರಿಬೃಢಾಃ ಪಾಂತು ಸಂತೋಷಿಣೋ ನಃ || 12 ||
ಮುಕ್ತಾಮಾಣಿಕ್ಯಜಾಲೈಃ ಪರಿಕಲಿತಮಹಾಸಾಲಮಾಲೋಕನೀಯಂ
ಪ್ರತ್ಯುಪ್ತಾನರ್ಘರತ್ನೈರ್ದಿಶಿ ದಿಶಿ ಭವನೈಃ ಕಲ್ಪಿತೈರ್ದಿಕ್ಪತೀನಾಂ |
ಉದ್ಯಾನೈರದ್ರಿಕನ್ಯಾಪರಿಜನವನಿತಾಮಾನನೀಯೈಃ ಪರೀತಂ
ಹೃದ್ಯಂ ಹೃದ್ಯಸ್ತು ನಿತ್ಯಂ ಮಮ ಭುವನಪತೇರ್ಧಾಮ ಸೋಮಾರ್ಧಮೌಳೇಃ || 13 ||
ಸ್ತಂಭೈರ್ಜಂಭಾರಿರತ್ನಪ್ರವರವಿರಚಿತೈಃ ಸಂಭೃತೋಪಾಂತಭಾಗಂ
ಶುಂಭತ್ಸೋಪಾನಮಾರ್ಗಂ ಶುಚಿಮಣಿನಿಚಯೈರ್ಗುಂಭಿತಾನಲ್ಪಶಿಲ್ಪಂ |
ಕುಂಭೈಃ ಸಂಪೂರ್ಣಶೋಭಂ ಶಿರಸಿ ಸುಘಟಿತೈಃ ಶಾತಕುಂಭೈರಪಂಕೈಃ
ಶಂಭೋಃ ಸಂಭಾವನೀಯಂ ಸಕಲಮುನಿಜನೈಃ ಸ್ವಸ್ತಿದಂ ಸ್ಯಾತ್ಸದೋ ನಃ || 14 ||
ನ್ಯಸ್ತೋ ಮಧ್ಯೇ ಸಭಾಯಾಃ ಪರಿಸರವಿಲಸತ್ಪಾದಪೀಠಾಭಿರಾಮೋ
ಹೃದ್ಯಃ ಪಾದೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಕನಕಮಣಿಮಯೈರುಚ್ಚಕೈರುಜ್ಜ್ವಲಾತ್ಮಾ ||
ವಾಸೋರತ್ನೇನ ಕೇನಾಪ್ಯಧಿಕಮೃದುತರೇಣಾಸ್ತೃತೋ ವಿಸ್ತೃತಶ್ರೀಃ
ಪೀಠಃ ಪೀಡಾಭರಂ ನಃ ಶಮಯತು ಶಿವಯೋಃ ಸ್ವೈರಸಂವಾಸಯೋಗ್ಯಃ || 15 ||
ಆಸೀನಸ್ಯಾಧಿಪೀಠಂ ತ್ರಿಜಗದಧಿಪತೇರಂಘ್ರಿಪೀಠಾನುಷಕ್ತೌ
ಪಾಥೋಜಾಭೋಗಭಾಜೌ ಪರಿಮೃದುಲತಲೋಲ್ಲಾಸಿಪದ್ಮಾದಿರೇಖೌ |
ಪಾತಾಂ ಪಾದಾವುಭೌ ತೌ ನಮದಮರಕಿರೀಟೋಲ್ಲಸಚ್ಚಾರುಹೀರ-
-ಶ್ರೇಣೀಶೋಣಾಯಮಾನೋನ್ನತನಖದಶಕೋದ್ಭಾಸಮಾನೌ ಸಮಾನೌ || 16 ||
ಯನ್ನಾದೋ ವೇದವಾಚಾಂ ನಿಗದತಿ ನಿಖಿಲಂ ಲಕ್ಷಣಂ ಪಕ್ಷಿಕೇತು-
-ರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಸಂಭೋಗಸೌಖ್ಯಂ ವಿರಚಯತಿ ಯಯೋಶ್ಚಾಪರೇ ರೂಪಭೇದೇ |
ಶಂಭೋಃ ಸಂಭಾವನೀಯೇ ಪದಕಮಲಸಮಾಸಂಗತಸ್ತುಂಗಶೋಭೇ
ಮಾಂಗಳ್ಯಂ ನಃ ಸಮಗ್ರಂ ಸಕಲಸುಖಕರೇ ನೂಪುರೇ ಪೂರಯೇತಾಂ || 17 ||
ಅಂಗೇ ಶೃಂಗಾರಯೋನೇಃ ಸಪದಿ ಶಲಭತಾಂ ನೇತ್ರವಹ್ನೌ ಪ್ರಯಾತೇ
ಶತ್ರೋರುದ್ಧೃತ್ಯ ತಸ್ಮಾದಿಷುಧಿಯುಗಮಧೋ ನ್ಯಸ್ತಮಗ್ರೇ ಕಿಮೇತತ್ |
ಶಂಕಾಮಿತ್ಥಂ ನತಾನಾಮಮರಪರಿಷದಾಮಂತರಂಕೂರಯತ್ತ-
-ತ್ಸಂಘಾತಂ ಚಾರು ಜಂಘಾಯುಗಮಖಿಲಪತೇರಂಹಸಾಂ ಸಂಹರೇನ್ನಃ || 18 ||
ಜಾನುದ್ವಂದ್ವೇನ ಮೀನಧ್ವಜನೃವರಸಮುದ್ರೋಪಮಾನೇನ ಸಾಕಂ
ರಾಜಂತೌ ರಾಜರಂಭಾಕರಿಕರಕನಕಸ್ತಂಭಸಂಭಾವನೀಯೌ |
ಊರೂ ಗೌರೀಕರಾಂಭೋರುಹಸರಸಸಮಾಮರ್ದನಾನಂದಭಾಜೌ
ಚಾರೂ ದೂರೀಕ್ರಿಯಾಸ್ತಾಂ ದುರಿತಮುಪಚಿತಂ ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರೇ ನಃ || 19 ||
ಆಮುಕ್ತಾನರ್ಘರತ್ನಪ್ರಕರಕರಪರಿಷ್ವಕ್ತಕಳ್ಯಾಣಕಾಂಚೀ-
-ದಾಮ್ನಾ ಬದ್ದೇನ ದುಗ್ಧದ್ಯುತಿನಿಚಯಮುಷಾ ಚೀನಪಟ್ಟಾಂಬರೇಣ |
ಸಂವೀತೇ ಶೈಲಕನ್ಯಾಸುಚರಿತಪರಿಪಾಕಾಯಮಾಣೇ ನಿತಂಬೇ
ನಿತ್ಯಂ ನರ್ನರ್ತು ಚಿತ್ತಂ ಮಮ ನಿಖಿಲಜಗತ್ಸ್ವಾಮಿನಃ ಸೋಮಮೌಳೇಃ || 20 ||
ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲಾನುರಜ್ಯದ್ದಿನಕರಸರುಚಾ ಕಾಲಧೌತೇನ ಗಾಢಂ
ವ್ಯಾನದ್ಧಃ ಸ್ನಿಗ್ಧಮುಗ್ಧಃ ಸರಸಮುದರಬಂಧೇನ ವೀತೋಪಮೇನ |
ಉದ್ದೀಪ್ತೈಃ ಸ್ವಪ್ರಕಾಶೈರುಪಚಿತಮಹಿಮಾ ಮನ್ಮಥಾರೇರುದಾರೋ
ಮಧ್ಯೋ ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥಸಧ್ರ್ಯಙ್ಮಮ ದಿಶತು ಸದಾ ಸಂಗತಿಂ ಮಂಗಳಾನಾಂ || 21 ||
ನಾಭೀಚಕ್ರಾಲವಾಲಾನ್ನವನವಸುಷಮಾದೋಹದಶ್ರೀಪರೀತಾ-
-ದುದ್ಗಚ್ಛಂತೀ ಪುರಸ್ತಾದುದರಪಥಮತಿಕ್ರಮ್ಯ ವಕ್ಷಃ ಪ್ರಯಾಂತಿ |
ಶ್ಯಾಮಾ ಕಾಮಾಗಮಾರ್ಥಪ್ರಕಥನಲಿಪಿವದ್ಭಾಸತೇ ಯಾ ನಿಕಾಮಂ
ಸಾ ಮಾ ಸೋಮಾರ್ಧಮೌಳೇಃ ಸುಖಯತು ಸತತಂ ರೋಮವಲ್ಲೀಮತಲ್ಲೀ || 22 ||
ಆಶ್ಲೇಷೇಷ್ವದ್ರಿಜಾಯಾಃ ಕಠಿನಕುಚತಟೀಲಿಪ್ತಕಾಶ್ಮೀರಪಂಕ-
-ವ್ಯಾಸಂಗಾದುದ್ಯದರ್ಕದ್ಯುತಿಭಿರುಪಚಿತಸ್ಪರ್ಧಮುದ್ದಾಮಹೃದ್ಯಂ |
ದಕ್ಷಾರಾತೇರುದೂಢಪ್ರತಿನವಮಣಿಮಾಲಾವಲೀಭಾಸಮಾನಂ
ವಕ್ಷೋ ವಿಕ್ಷೋಭಿತಾಘಂ ಸತತನತಿಜುಷಾಂ ರಕ್ಷತಾದಕ್ಷತಂ ನಃ || 23 ||
ವಾಮಾಂಕೇ ವಿಸ್ಫುರಂತ್ಯಾಃ ಕರತಲವಿಲಸಚ್ಚಾರುರಕ್ತೋತ್ಪಲಾಯಾಃ
ಕಾಂತಾಯಾ ವಾಮವಕ್ಷೋರುಹಭರಶಿಖರೋನ್ಮರ್ದನವ್ಯಗ್ರಮೇಕಂ |
ಅನ್ಯಾಂಸ್ತ್ರೀನಪ್ಯುದಾರಾನ್ವರಪರಶುಮೃಗಾಲಂಕೃತಾನಿಂದುಮೌಳೇ-
-ರ್ಬಾಹೂನಾಬದ್ಧಹೇಮಾಂಗದಮಣಿಕಟಕಾನಂತರಾಲೋಕಯಾಮಃ || 24 ||
ಸಂಭ್ರಾಂತಾಯಾಃ ಶಿವಾಯಾಃ ಪತಿವಿಲಯಭಿಯಾ ಸರ್ವಲೋಕೋಪತಾಪಾ-
-ತ್ಸಂವಿಗ್ನಸ್ಯಾಪಿ ವಿಷ್ಣೋಃ ಸರಭಸಮುಭಯೋರ್ವಾರಣಪ್ರೇರಣಾಭ್ಯಾಂ |
ಮಧ್ಯೇ ತ್ರೈಶಂಕವೀಯಾಮನುಭವತಿ ದಶಾಂ ಯತ್ರ ಹಾಲಾಹಲೋಷ್ಮಾ
ಸೋಽಯಂ ಸರ್ವಾಪದಾಂ ನಃ ಶಮಯತು ನಿಚಯಂ ನೀಲಕಂಠಸ್ಯ ಕಂಠಃ || 25 ||
ಹೃದ್ಯೈರದ್ರೀಂದ್ರಕನ್ಯಾಮೃದುದಶನಪದೈರ್ಮುದ್ರಿತೋ ವಿದ್ರುಮಶ್ರೀ-
-ರುದ್ದ್ಯೋತಂತ್ಯಾ ನಿತಾಂತಂ ಧವಲಧವಲಯಾ ಮಿಶ್ರಿತೋ ದಂತಕಾಂತ್ಯಾ |
ಮುಕ್ತಾಮಾಣಿಕ್ಯಜಾಲವ್ಯತಿಕರಸದೃಶಾ ತೇಜಸಾ ಭಾಸಮಾನಃ
ಸದ್ಯೋಜಾತಸ್ಯ ದದ್ಯಾದಧರಮಣಿರಸೌ ಸಂಪದಾಂ ಸಂಚಯಂ ನಃ || 26 ||
ಕರ್ಣಾಲಂಕಾರನಾನಾಮಣಿನಿಕರರುಚಾಂ ಸಂಚಯೈರಂಚಿತಾಯಾಂ
ವರ್ಣ್ಯಾಯಾಂ ಸ್ವರ್ಣಪದ್ಮೋದರಪರಿವಿಲಸತ್ಕರ್ಣಿಕಾಸಂನಿಭಾಯಾಂ |
ಪದ್ಧತ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಣವಾಯೋಃ ಪ್ರಣತಜನಹೃದಂಭೋಜವಾಸಸ್ಯ ಶಂಭೋ-
-ರ್ನಿತ್ಯಂ ನಶ್ಚಿತ್ತಮೇತದ್ವಿರಚಯತು ಸುಖೇನಾಸಿಕಾಂ ನಾಸಿಕಾಯಾಂ || 27 ||
ಅತ್ಯಂತಂ ಭಾಸಮಾನೇ ರುಚಿರತರರುಚಾಂ ಸಂಗಮಾತ್ಸನ್ಮಣೀನಾ-
-ಮುದ್ಯಚ್ಚಂಡಾಂಶುಧಾಮಪ್ರಸರನಿರಸನಸ್ಪಷ್ಟದೃಷ್ಟಾಪದಾನೇ |
ಭೂಯಾಸ್ತಾಂ ಭೂತಯೇ ನಃ ಕರಿವರಜಯಿನಃ ಕರ್ಣಪಾಶಾವಲಂಬೇ
ಭಕ್ತಾಲೀಭಾಲಸಜ್ಜಜ್ಜನಿಮರಣಲಿಪೇಃ ಕುಂಡಲೇ ಕುಂಡಲೇ ತೇ || 28 ||
ಯಾಭ್ಯಾಂ ಕಾಲವ್ಯವಸ್ಥಾ ಭವತಿ ತನುಮತಾಂ ಯೋ ಮುಖಂ ದೇವತಾನಾಂ
ಯೇಷಾಮಾಹುಃ ಸ್ವರೂಪಂ ಜಗತಿ ಮುನಿವರಾ ದೇವತಾನಾಂ ತ್ರಯೀಂ ತಾಂ |
ರುದ್ರಾಣೀವಕ್ತ್ರಪಂಕೇರುಹಸತತವಿಹಾರೋತ್ಸುಕೇಂದಿಂದಿರೇಭ್ಯ-
-ಸ್ತೇಭ್ಯಸ್ತ್ರಿಭ್ಯಃ ಪ್ರಣಾಮಾಂಜಲಿಮುಪರಚಯೇ ತ್ರೀಕ್ಷಣಸ್ಯೇಕ್ಷಣೇಭ್ಯಃ || 29 ||
ವಾಮಂ ವಾಮಾಂಕಗಾಯಾ ವದನಸರಸಿಜೇ ವ್ಯಾವಲದ್ವಲ್ಲಭಾಯಾ
ವ್ಯಾನಮ್ರೇಷ್ವನ್ಯದನ್ಯತ್ಪುನರಲಿಕಭವಂ ವೀತನಿಃಶೇಷರೌಕ್ಷ್ಯಂ |
ಭೂಯೋ ಭೂಯೋಪಿ ಮೋದಾನ್ನಿಪತದತಿದಯಾಶೀತಲಂ ಚೂತಬಾಣೇ
ದಕ್ಷಾರೇರೀಕ್ಷಣಾನಾಂ ತ್ರಯಮಪಹರತಾದಾಶು ತಾಪತ್ರಯಂ ನಃ || 30 ||
ಯಸ್ಮಿನ್ನರ್ಧೇಂದುಮುಗ್ಧದ್ಯುತಿನಿಚಯತಿರಸ್ಕಾರನಿಸ್ತಂದ್ರಕಾಂತೌ
ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಷೋದಸಂಕಲ್ಪತಮಿವ ರುಚಿರಂ ಚಿತ್ರಕಂ ಭಾತಿ ನೇತ್ರಂ |
ತಸ್ಮಿನ್ನುಲ್ಲೀಲಚಿಲ್ಲೀನಟವರತರುಣೀಲಾಸ್ಯರಂಗಾಯಮಾಣೇ
ಕಾಲಾರೇಃ ಫಾಲದೇಶೇ ವಿಹರತು ಹೃದಯಂ ವೀತಚಿಂತಾಂತರಂ ನಃ || 31 ||
ಸ್ವಾಮಿನ್ಗಂಗಾಮಿವಾಂಗೀಕುರು ತವ ಶಿರಸಾ ಮಾಮಪೀತ್ಯರ್ಥಯಂತೀಂ
ಧನ್ಯಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಖರಾಂಶೋಃ ಶಿರಸಿ ವಹತಿ ಕಿಂ ನ್ವೇಷ ಕಾರುಣ್ಯಶಾಲೀ |
ಇತ್ಥಂ ಶಂಕಾಂ ಜನಾನಾಂ ಜನಯದತಿಘನಂ ಕೈಶಿಕಂ ಕಾಲಮೇಘ-
-ಚ್ಛಾಯಂ ಭೂಯಾದುದಾರಂ ತ್ರಿಪುರವಿಜಯಿನಃ ಶ್ರೇಯಸೇ ಭೂಯಸೇ ನಃ || 32 ||
ಶೃಂಗಾರಾಕಲ್ಪಯೋಗ್ಯೈಃ ಶಿಖರಿವರಸುತಾಸತ್ಸಖೀಹಸ್ತಲೂನೈಃ
ಸೂನೈರಾಬದ್ಧಮಾಲಾವಲಿಪರಿವಿಲಸತ್ಸೌರಭಾಕೃಷ್ಟಭೃಂಗಂ |
ತುಂಗಂ ಮಾಣಿಕ್ಯಕಾಂತ್ಯಾ ಪರಿಹಸಿತಸುರಾವಾಸಶೈಲೇಂದ್ರಶೃಂಗಂ
ಸಂಘಂ ನಃ ಸಂಕಟಾನಾಂ ವಿಘಟಯತು ಸದಾ ಕಾಂಕಟೀಕಂ ಕಿರೀಟಂ || 33 ||
ವಕ್ರಾಕಾರಃ ಕಲಂಕೀ ಜಡತನುರಹಮಪ್ಯಂಘ್ರಿಸೇವಾನುಭಾವಾ-
-ದುತ್ತಂಸತ್ವಂ ಪ್ರಯಾತಃ ಸುಲಭತರಘೃಣಾಸ್ಯಂದಿನಶ್ಚಂದ್ರಮೌಳೇಃ |
ತತ್ಸೇವಂತಾಂ ಜನೌಘಾಃ ಶಿವಮಿತಿ ನಿಜಯಾವಸ್ಥಯೈವ ಬ್ರುವಾಣಂ
ವಂದೇ ದೇವಸ್ಯ ಶಂಭೋರ್ಮುಕುಟಸುಘಟಿತಂ ಮುಗ್ಧಪೀಯೂಷಭಾನುಂ || 34 ||
ಕಾಂತ್ಯಾ ಸಂಫುಲ್ಲಮಲ್ಲೀಕುಸುಮಧವಳಯಾ ವ್ಯಾಪ್ಯ ವಿಶ್ವಂ ವಿರಾಜ-
-ನ್ವೃತ್ತಾಕಾರೋ ವಿತನ್ವನ್ಮುಹುರಪಿ ಚ ಪರಾಂ ನಿರ್ವೃತಿಂ ಪಾದಭಾಜಾಂ |
ಸಾನಂದಂ ನಂದಿದೋಷ್ಣಾ ಮಣಿಕಟಕವತಾ ವಾಹ್ಯಮಾನಃ ಪುರಾರೇಃ
ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರಾಖ್ಯಶೀತದ್ಯುತಿರಪಹರತಾದಾಪದಸ್ತಾಪದಾ ನಃ || 35 ||
ದಿವ್ಯಾಕಲ್ಪೋಜ್ಜ್ವಲಾನಾಂ ಶಿವಗಿರಿಸುತಯೋಃ ಪಾರ್ಶ್ವಯೋರಾಶ್ರಿತಾನಾಂ
ರುದ್ರಾಣೀಸತ್ಸಖೀನಾಂ ಮದತರಲಕಟಾಕ್ಷಾಂಚಲೈರಂಚಿತಾನಾಂ |
ಉದ್ವೇಲ್ಲದ್ಬಾಹುವಲ್ಲೀವಿಲಸನಸಮಯೇ ಚಾಮರಾಂದೋಲನೀನಾ-
-ಮುದ್ಭೂತಃ ಕಂಕಣಾಲೀವಲಯಕಲಕಲೋ ವಾರಯೇದಾಪದೋ ನಃ || 36 ||
ಸ್ವರ್ಗೌಕಃಸುಂದರೀಣಾಂ ಸುಲಲಿತವಪುಷಾಂ ಸ್ವಾಮಿಸೇವಾಪರಾಣಾಂ
ವಲ್ಗದ್ಭೂಷಾಣಿ ವಕ್ರಾಂಬುಜಪರಿವಿಗಲನ್ಮುಗ್ಧಗೀತಾಮೃತಾನಿ |
ನಿತ್ಯಂ ನೃತ್ತಾನ್ಯುಪಾಸೇ ಭುಜವಿಧುತಿಪದನ್ಯಾಸಭಾವಾವಲೋಕ-
-ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯತ್ಪ್ರೀತಿಮಾದ್ಯತ್ಪ್ರಮಥನಟನಟೀದತ್ತಸಂಭಾವನಾನಿ || 37 ||
ಸ್ಥಾನಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾ ಸ್ವರಾಣಾಂ ಕಿಮಪಿ ವಿಶದತಾಂ ವ್ಯಂಜಯನ್ಮಂಜುವೀಣಾ-
-ಸ್ವಾನಾವಚ್ಛಿನ್ನತಾಲಕ್ರಮಮಮೃತಮಿವಾಸ್ವಾದ್ಯಮಾನಂ ಶಿವಾಭ್ಯಾಂ |
ನಾನಾರಾಗಾತಿಹೃದ್ಯಂ ನವರಸಮಧುರಸ್ತೋತ್ರಜಾತಾನುವಿದ್ಧಂ
ಗಾನಂ ವೀಣಾಮಹರ್ಷೇಃ ಕಲಮತಿಲಲಿತಂ ಕರ್ಣಪೂರಯತಾಂ ನಃ || 38 ||
ಚೇತೋ ಜಾತಪ್ರಮೋದಂ ಸಪದಿ ವಿದಧತೀ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ವಾಣಿನೀನಾಂ
ಪಾಣಿದ್ವಂದ್ವಾಗ್ರಜಾಗ್ರತ್ಸುಲಲಿತರಣಿತಸ್ವರ್ಣತಾಲಾನುಕೂಲಾ |
ಸ್ವೀಯಾರಾವೇಣ ಪಾಥೋಧರರವಪಟುನಾ ನಾದಯಂತೀ ಮಯೂರೀಂ
ಮಾಯೂರೀ ಮಂದಭಾವಂ ಮಣಿಮುರಜಭವಾ ಮಾರ್ಜನಾ ಮಾರ್ಜಯೇನ್ನಃ || 39 ||
ದೇವೇಭ್ಯೋ ದಾನವೇಭ್ಯಃ ಪಿತೃಮುನಿಪರಿಷತ್ಸಿದ್ಧವಿದ್ಯಾಧರೇಭ್ಯಃ
ಸಾಧ್ಯೇಭ್ಯಶ್ಚಾರಣೇಭ್ಯೋ ಮನುಜಪಶುಪತಜ್ಜಾತಿಕೀಟಾದಿಕೇಭ್ಯಃ |
ಶ್ರೀಕೈಲಾಸಪ್ರರೂಢಾಸ್ತೃಣವಿಟಪಿಮುಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಯೇ ಸಂತಿ ತೇಭ್ಯಃ
ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ನಿರ್ವಿಚಾರಂ ನತಿಮುಪರಚಯೇ ಶರ್ವಪಾದಾಶ್ರಯೇಭ್ಯಃ || 40 ||
ಧ್ಯಾಯನ್ನಿತ್ಥಂ ಪ್ರಭಾತೇ ಪ್ರತಿದಿವಸಮಿದಂ ಸ್ತೋತ್ರರತ್ನಂ ಪಠೇದ್ಯಃ
ಕಿಂ ವಾ ಬ್ರೂಮಸ್ತದೀಯಂ ಸುಚರಿತಮಥವಾ ಕೀರ್ತಯಾಮಃ ಸಮಾಸಾತ್ |
ಸಂಪಜ್ಜಾತಂ ಸಮಗ್ರಂ ಸದಸಿ ಬಹುಮತಿಂ ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರಿಯತ್ವಂ
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯಾಯುಃಶತಾಂತೇ ಪದಮಯತಿ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಮನ್ಮಥಾರೇಃ || 41 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ಪರಮಹಂಸಪರಿವ್ರಾಜಕಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೀಗೋವಿಂದಭಗವತ್ಪೂಜ್ಯಪಾದಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಭಗವತಃ ಕೃತೌ ಶ್ರೀ ಶಿವ ಪಾದಾದಿಕೇಶಾಂತವರ್ಣನ ಸ್ತೋತ್ರಂ ||
“ಶ್ರೀ ಶಿವ ಪಾದಾದಿಕೇಶಾಂತ ವರ್ಣನ ಸ್ತೋತ್ರಂ” ಎಂಬುದು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ದಿವ್ಯ ಮತ್ತು ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪಾದಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಕೇಶದವರೆಗೂ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸುವ ಒಂದು ಮಹೋನ್ನತ ಭಕ್ತಿಗೀತೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನ ಅಪಾರ ಮಹಿಮೆ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಮೇಲಿನ ಅವರ ಅನಂತ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತರು ಶಿವನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಗವನ್ನೂ ಧ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾ, ಅವರ ದಿವ್ಯ ರೂಪವನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಒಂದು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ರೂಪವರ್ಣನೆಯಲ್ಲದೆ, ಶಿವನ ಲೀಲೆಗಳು, ಶೌರ್ಯ, ಮತ್ತು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಅವರು ನೀಡುವ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳನ್ನೂ ಕೊಂಡಾಡುತ್ತದೆ.
ಸ್ತೋತ್ರದ ಆರಂಭವು ಕೈಲಾಸ ಪರ್ವತದ ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಗಣಪತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿಕೇಯರ (ತಾರಕಾಸುರನ ವೈರಿ) ನಾದಗಳು ಅನುರಣಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಶಿವನ ದಿವ್ಯ ಪಾದಗಳ ಆಶ್ರಯದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಧರರು ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳು ಶಿವನ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನ ಪಾದಗಳು ಸಕಲ ಐಶ್ವರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪರಮ ಸುಖ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ಕೈಲಾಸವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಪರ್ವತವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಶಿವನ ದಿವ್ಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಪವಿತ್ರವಾದ ಒಂದು ಆಶ್ರಯತಾಣವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಲ್ಲೂ ಶಿವನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ.
ಸ್ತೋತ್ರವು ಮುಂದೆ ಶಿವನ ಆಯುಧಗಳಾದ ಪಿನಾಕ ಧನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಕುಠಾರದ (ಕೊಡಲಿ) ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಪಿನಾಕ ಧನಸ್ಸು ತ್ರಿಲೋಕಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಕುಠಾರವು ಭಕ್ತರ ದುರಿತಗಳನ್ನು, ಪಾಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಆಯುಧಗಳು ಕೇವಲ ಯುದ್ಧದ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಶಿವನ ಸಂರಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ಸಂಹಾರಕ ಶಕ್ತಿಗಳ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಶಿವನು ತನ್ನ ಭಕ್ತರನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಭಯ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಇದು ಸಾರುತ್ತದೆ. ರಾಕ್ಷಸರ ನಾಶ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಶಿವನು ತನ್ನ ಈ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಶಿವನ ರೂಪವರ್ಣನೆಯು ಕೇವಲ ಬಾಹ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಇದು ಶಿವನ ಯೋಗವೀರ್ಯ, ತ್ರಿಪುರ ದಹನದಂತಹ ಮಹಾನ್ ಲೀಲೆಗಳು, ಹಾಲಾಹಲವನ್ನು ನುಂಗಿ ಜಗತ್ತನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ್ದು, ಗಂಗೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಜಟೆಯಲ್ಲಿ ಧರಿಸಿದ್ದು, ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ನಡೆಸುವ ನೃತ್ಯ-ಸಂಗೀತಾದಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸಹ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಗವೂ ಒಂದು ದಿವ್ಯ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳು ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿವೇಕವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿದರೆ, ಅವರ ಕಂಠವು ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರು ಶಿವನ ದಿವ್ಯ ರೂಪದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಿ, ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ನಿರಂತರ ಪಠಣವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಶಿವನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯವನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ಲಾಭಗಳಿಗಾಗಿ ಅಲ್ಲದೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಪಾದಾರವಿಂದಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವುದು, ಅವರ ದಿವ್ಯ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ನಾಮವನ್ನು ಜಪಿಸುವುದು ಜೀವನದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾದ ಶಿವಸಾಯುಜ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಕ್ತನ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಮೇಲಿನ ಅಚಲ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...