ಆನಂದರೂಪೇ ನಿಜಬೋಧರೂಪೇ
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪೇ ಶ್ರುತಿಮೂರ್ತಿರೂಪೇ |
ಶಶಾಂಕರೂಪೇ ರಮಣೀಯರೂಪೇ
ಶ್ರೀರಂಗರೂಪೇ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 1 ||
ಕಾವೇರಿತೀರೇ ಕರುಣಾವಿಲೋಲೇ
ಮಂದಾರಮೂಲೇ ಧೃತಚಾರುಕೇಲೇ |
ದೈತ್ಯಾಂತಕಾಲೇಽಖಿಲಲೋಕಲೀಲೇ
ಶ್ರೀರಂಗಲೀಲೇ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 2 ||
ಲಕ್ಷ್ಮೀನಿವಾಸೇ ಜಗತಾಂ ನಿವಾಸೇ
ಹೃತ್ಪದ್ಮವಾಸೇ ರವಿಬಿಂಬವಾಸೇ |
ಕೃಪಾನಿವಾಸೇ ಗುಣಬೃಂದವಾಸೇ
ಶ್ರೀರಂಗವಾಸೇ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 3 ||
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿವಂದ್ಯೇ ಜಗದೇಕವಂದ್ಯೇ
ಮುಕುಂದವಂದ್ಯೇ ಸುರನಾಥವಂದ್ಯೇ |
ವ್ಯಾಸಾದಿವಂದ್ಯೇ ಸನಕಾದಿವಂದ್ಯೇ
ಶ್ರೀರಂಗವಂದ್ಯೇ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 4 ||
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿರಾಜೇ ಗರುಡಾದಿರಾಜೇ
ವೈಕುಂಠರಾಜೇ ಸುರರಾಜರಾಜೇ |
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜೇಽಖಿಲಲೋಕರಾಜೇ
ಶ್ರೀರಂಗರಾಜೇ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 5 ||
ಅಮೋಘಮುದ್ರೇ ಪರಿಪೂರ್ಣನಿದ್ರೇ
ಶ್ರೀಯೋಗನಿದ್ರೇ ಸಸಮುದ್ರನಿದ್ರೇ |
ಶ್ರಿತೈಕಭದ್ರೇ ಜಗದೇಕನಿದ್ರೇ
ಶ್ರೀರಂಗಭದ್ರೇ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 6 ||
ಸಚಿತ್ರಶಾಯೀ ಭುಜಗೇಂದ್ರಶಾಯೀ
ನಂದಾಂಕಶಾಯೀ ಕಮಲಾಂಕಶಾಯೀ |
ಕ್ಷೀರಾಬ್ಧಿಶಾಯೀ ವಟಪತ್ರಶಾಯೀ
ಶ್ರೀರಂಗಶಾಯೀ ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ || 7 ||
ಇದಂ ಹಿ ರಂಗಂ ತ್ಯಜತಾಮಿಹಾಂಗಂ
ಪುನರ್ನಶಾಂಗಂ ಯದಿ ಶಾಂಗಮೇತಿ |
ಪಾಣೌ ರಥಾಂಗಂ ಚರಣೇಽಂಬು ಗಾಂಗಂ
ಯಾನೇ ವಿಹಂಗಂ ಶಯನೇ ಭುಜಂಗಂ || 8 ||
ರಂಗನಾಥಾಷ್ಟಕಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ಯಃ ಪಠೇತ್ |
ಸರ್ವಾನ್ ಕಾಮಾನವಾಪ್ನೋತಿ ರಂಗಿಸಾಯುಜ್ಯಮಾಪ್ನುಯಾತ್ || 9 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಕೃತ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥಾಷ್ಟಕಂ |
ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥಾಷ್ಟಕಂ ಶ್ರೀ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ರಚಿಸಿದ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಶ್ರೀರಂಗಂನಲ್ಲಿ ಶಯನಿಸಿರುವ ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಅಷ್ಟಕವು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀರಂಗನಾಥನ ದಿವ್ಯ ರೂಪ ಸೌಂದರ್ಯ, ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪ, ಲೀಲೆಗಳ ಮಹಿಮೆ, ದಿವ್ಯ ನಿವಾಸ, ಅಪಾರ ಕರುಣೆ, ವೈಭವ, ಯೋಗನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿನ ಆತನ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಆತ ನೀಡುವ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಮೃದು ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಶ್ಲೋಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ “ರಮತಾಂ ಮನೋ ಮೇ” (ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ನಿನ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಆನಂದಿಸಲಿ) ಎಂಬ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ, ಭಕ್ತನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಭಗವಂತನ ದಿವ್ಯ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸುವ ತೀವ್ರ ಹಂಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಗವಂತನನ್ನು ಆನಂದ ಸ್ವರೂಪಿ, ನಿಜಬೋಧ ಸ್ವರೂಪಿ, ವೇದಮೂರ್ತಿ, ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪಿ, ಚಂದ್ರನಂತೆ ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಅತಿ ಸುಂದರ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಗವಂತನ ಮೋಹಕವಾದ ಶ್ರೀರಂಗ ರೂಪವು ಭಕ್ತನ ಧ್ಯಾನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ಪವಿತ್ರ ತೀರದಲ್ಲಿ, ಮಂದಾರ ವೃಕ್ಷದ ಕೆಳಗೆ ನೆಲೆಸಿರುವ ರಂಗನಾಥನು, ತನ್ನ ಅಪಾರ ಕರುಣೆಯಿಂದ ದೈತ್ಯರನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಗಳಿಗಾಗಿ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಪರಮೇಶ್ವರನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೀರಂಗದ ವೈಭವವನ್ನು ಈ ಅಷ್ಟಕವು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ರಮಣೀಯ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥನು ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯ ನಿವಾಸ, ಜಗತ್ತಿಗೆ ಆಧಾರ, ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವವನು, ಸೂರ್ಯನಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಮಾನನು, ಕರುಣೆಯ ಸಾಗರ ಮತ್ತು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕಲ್ಯಾಣ ಗುಣಗಳ ಸಂಗ್ರಹ. ಬ್ರಹ್ಮ, ಇಂದ್ರ, ಮುಕುಂದ, ವ್ಯಾಸ, ಸನಕಾದಿ ಮುನಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಗಳು ಆತನನ್ನು ಮಾತ್ರ ವಂದಿಸುತ್ತವೆ. ಆತನು ವೈಕುಂಠಪತಿ, ಸುರರಾಜ, ತ್ರಿಲೋಕನಾಥ ಮತ್ತು ಸಮಸ್ತ ಜಗತ್ತಿನ ಚಕ್ರವರ್ತಿ. ಯೋಗನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿರುವ ಭಗವಂತನನ್ನು 'ಅಮೋಘಮುದ್ರ' (ಅಮೂಲ್ಯ ಮುದ್ರೆ), 'ಸಸಮುದ್ರನಿದ್ರೆ' (ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಶಯನಿಸಿರುವವನು), ಮತ್ತು 'ಜಗದೇಕನಿದ್ರೆ' (ಜಗತ್ತಿಗೆ ಏಕೈಕ ಆಧಾರವಾದ ನಿದ್ರಾವಸ್ಥೆ) ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರವು ಪ್ರಶಂಸಿಸುತ್ತದೆ, ಆತನ ದಿವ್ಯ ನಿದ್ರೆಯು ಜಗತ್ತಿನ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಅನಂತಶೇಷನ ಮೇಲೆ ಶಯನಿಸಿರುವ ರಂಗನಾಥನು, ನಂದನ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ, ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ, ಕ್ಷೀರಸಾಗರದಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ವಟಪತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ರಮಿಸುವ ದಿವ್ಯ ರೂಪಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಒಂದೆಡೆ ಜೋಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅಷ್ಟಕವನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪಠಿಸುವವರು ಬಯಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶ್ರೀರಂಗನಾಥನೊಂದಿಗೆ ಸಾಯುಜ್ಯವನ್ನು (ಏಕತ್ವವನ್ನು) ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಫಲಶ್ರುತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...