ದಶಾವತಾರ ಸ್ತೋತ್ರಂ

ಶ್ರೀ ದಶಾವತಾರ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಅವತಾರಗಳನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಕ್ತಿಗೀತೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಕ್ತನ ಅಚಲ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವನದ ಸಂಸಾರ ಸಾಗರವನ್ನು ದಾಟಲು ಭಗವಂತನ ನಾಮಸ್ಮರಣೆಯೊಂದೇ ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ಭಕ್ತನು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ. “ಓ ರಾಮ, ಓ ಹರೇ, ಓ ಕೃಷ್ಣ, ಓ ನೃಹರೇ! ಈ ಭವಸಾಗರವನ್ನು ದಾಟಲು ನಿನ್ನ ನಾಮಸ್ಮರಣೆಗಿಂತ ಬೇರೆ ಮಾರ್ಗ ನನಗೆ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ನಿನ್ನ ನಾಮವೇ ನನ್ನ ನೌಕೆ” ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಮೂಲಕ ಸ್ತೋತ್ರವು ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಗವಂತನ ನಾಮದ ಅಸಾಧಾರಣ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅವತಾರದಲ್ಲೂ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವು ಧರ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ದುಷ್ಟರನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲು ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳನ್ನು ತಾಳಿದನು. ಸ್ತೋತ್ರವು ಮೊದಲು ಮತ್ಸ್ಯಾವತಾರವನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ, ವೇದಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಸೋಮಕಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲು ಮೀನಿನ ರೂಪ ತಾಳಿದ ಹರಿ, ನನ್ನ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸು ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರ, ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಮಂಥನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಂದರಾಚಲ ಪರ್ವತವನ್ನು ತನ್ನ ಬೆನ್ನ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ಕೂರ್ಮಾವತಾರಕ್ಕೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳ್ಳರ ಕೈಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಿದ ವರಾಹಮೂರ್ತಿಗೆ ವಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅವತಾರಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಭಗವಂತನು ಮಾಡಿದ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತವೆ.

ಮುಂದುವರಿದು, ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಸಂಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ನರಸಿಂಹ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಿದ ಹರಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನರಸಿಂಹನು ಭಕ್ತರ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ರೂಪವನ್ನು ತಾಳಲು ಸಿದ್ಧನಾಗಿರುವ ಭಗವಂತನ ಕರುಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ, ಬಲಿಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಭಂಜಿಸಿ, ತನ್ನ ಮೂರು ಹೆಜ್ಜೆಗಳಿಂದ ಮೂರು ಲೋಕಗಳನ್ನು ಅಳೆದ ವಾಮನಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಮನನು ವಿನಯ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗದ ಮೂಲಕ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಹೇಗೆ ಜಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭೃಗುವಂಶದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ, ಅಧರ್ಮಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ರಾಜರನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಶಾಂತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಪರಶುರಾಮನಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಭಗವಂತನ ತೀವ್ರ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಸೀತಾದೇವಿಯ ಪ್ರಿಯನಾದ, ದಶರಥನ ಮಗನಾದ, ಲೋಕಗುರುವಾದ ಮತ್ತು ರಾವಣನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ ರಾಮಚಂದ್ರನಿಗೆ ಸ್ತೋತ್ರವು ವಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಮಾವತಾರವು ಆದರ್ಶ ಪುರುಷನಾಗಿ ಧರ್ಮ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ನಂತರ, ಅನಂತ ಕೃಪಾಸಾಗರನಾದ, ಕಂಸನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ, ಕಾಲಿಯನನ್ನು ಮರ್ದಿಸಿದ ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣನು ಪ್ರೇಮ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಸಮ್ಮಿಲನವಾಗಿ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮೋಕ್ಷ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೋರಿಸಿದನು. ಬೌದ್ಧಾವತಾರವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾ, ತ್ರಿಪುರಾಸುರರ ದುರ್ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿದ ಜ್ಞಾನಮೂರ್ತಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ಶಿಷ್ಟರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ, ದುಷ್ಟರನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ, ಖಗತುರಗೋತ್ತಮ ವಾಹನನಾದ ಕಲ್ಕಿ ರೂಪದ ಹರಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ, ನನ್ನ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸು ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಕಿ ಅವತಾರವು ಕಲಿಯುಗದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದ ಅಂತಿಮ ವಿಜಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಕೇವಲ ಅವತಾರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಲೀಲೆಗಳ ಸ್ಮರಣೆ ಮತ್ತು ಅವನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕೋರುವ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಶ್ಲೋಕವೂ ಭಕ್ತನನ್ನು ಭಗವಂತನೊಂದಿಗೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನ ದೈವಿಕ ಗುಣಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಲೋಕ ಕಲ್ಯಾಣದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತನು ಭಗವಂತನ ಹತ್ತು ರೂಪಗಳ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ.

ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):

• ಸಂಸಾರ ಸಾಗರದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ: ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ನಾಮಸ್ಮರಣೆಯಿಂದ ಜೀವನದ ಕಷ್ಟಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಸಂಸಾರ ಚಕ್ರದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
• ಸಕಲ ದೋಷ ನಿವಾರಣೆ: ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ನಿರಂತರ ಪಠಣವು ತಿಳಿದೋ ತಿಳಿಯದೆಯೋ ಮಾಡಿದ ಪಾಪಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿ, ಆತ್ಮ ಶುದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಭಗವಂತನ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಕೃಪೆ: ದಶಾವತಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದರಿಂದ ಭಗವಂತನ ಹತ್ತು ರೂಪಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಶೀರ್ವಾದ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ.
• ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಉನ್ನತಿ: ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಈ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ, ಏಕಾಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ಸಿದ್ಧಿ: ಭಗವಂತನ ವಿವಿಧ ಅವತಾರಗಳನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರ ಸಕಲ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಲಭಿಸುತ್ತದೆ.