ಶ್ರೀಮಾನ್ ವೇಂಕಟನಾಥಾರ್ಯಃ ಕವಿತಾರ್ಕಿಕಕೇಸರೀ |
ವೇದಾಂತಾಚಾರ್ಯವರ್ಯೋ ಮೇ ಸನ್ನಿಧತ್ತಾಂ ಸದಾ ಹೃದಿ ||
ಗಜೇಂದ್ರರಕ್ಷಾತ್ವರಿತಂ ಭವಂತಂ
ಗ್ರಾಹೈರಿವಾಹಂ ವಿಷಯೈರ್ವಿಕೃಷ್ಟಃ |
ಅಪಾರವಿಜ್ಞಾನದಯಾನುಭಾವ-
-ಮಾಪ್ತಂ ಸತಾಮಷ್ಟಭುಜಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ || 1 ||
ತ್ವದೇಕಶೇಷೋಽಹಮನಾತ್ಮತಂತ್ರ-
-ಸ್ತ್ವತ್ಪಾದಲಿಪ್ಸಾಂ ದಿಶತಾ ತ್ವಯೈವ |
ಅಸತ್ಸಮೋಽಪ್ಯಷ್ಟಭುಜಾಸ್ಪದೇಶ
ಸತ್ತಾಮಿದಾನೀಮುಪಲಂಭಿತೋಽಸ್ಮಿ || 2 ||
ಸ್ವರೂಪರೂಪಾಸ್ತ್ರವಿಭೂಷಣಾದ್ಯೈಃ
ಪರತ್ವಚಿಂತಾಂ ತ್ವಯಿ ದುರ್ನಿವಾರಾಂ |
ಭೋಗೇ ಮೃದೂಪಕ್ರಮತಾಮಭೀಪ್ಸನ್
ಶೀಲಾದಿಭಿರ್ವಾರಯಸೀವ ಪುಂಸಾಂ || 3 ||
ಶಕ್ತಿಂ ಶರಣ್ಯಾಂತರಶಬ್ದಭಾಜಾಂ
ಸಾರಂ ಚ ಸಂತೋಲ್ಯ ಫಲಾಂತರಾಣಾಂ |
ತ್ವದ್ದಾಸ್ಯಹೇತೋಸ್ತ್ವಯಿ ನಿರ್ವಿಶಂಕಂ
ನ್ಯಸ್ತಾತ್ಮನಾಂ ನಾಥ ಬಿಭರ್ಷಿ ಭಾರಂ || 4 ||
ಅಭೀತಿಹೇತೋರನುವರ್ತನೀಯಂ
ನಾಥ ತ್ವದನ್ಯಂ ನ ವಿಭಾವಯಾಮಿ |
ಭಯಂ ಕುತಃ ಸ್ಯಾತ್ ತ್ವಯಿ ಸಾನುಕಂಪೇ
ರಕ್ಷಾ ಕುತಃ ಸ್ಯಾತ್ ತ್ವಯಿ ಜಾತರೋಷೇ || 5 ||
ತ್ವದೇಕತಂತ್ರಂ ಕಮಲಾಸಹಾಯ
ಸ್ವೇನೈವ ಮಾಂ ರಕ್ಷಿತುಮರ್ಹಸಿ ತ್ವಂ |
ತ್ವಯಿ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಮಮ ಕಿಂ ಪ್ರಯಾಸೈ-
-ಸ್ತ್ವಯ್ಯಪ್ರವೃತ್ತೇ ಮಮ ಕಿಂ ಪ್ರಯಾಸೈಃ || 6 ||
ಸಮಾಧಿಭಂಗೇಷ್ವಪಿ ಸಂಪತತ್ಸು
ಶರಣ್ಯಭೂತೇ ತ್ವಯಿ ಬದ್ಧಕಕ್ಷ್ಯೇ |
ಅಪತ್ರಪೇ ಸೋಢುಮಕಿಂಚನೋಽಹಂ
ದೂರಾಧಿರೋಹಂ ಪತನಂ ಚ ನಾಥ || 7 ||
ಪ್ರಾಪ್ತಾಭಿಲಾಷಂ ತ್ವದನುಗ್ರಹಾನ್ಮಾಂ
ಪದ್ಮಾನಿಷೇವ್ಯೇ ತವ ಪಾದಪದ್ಮೇ |
ಆದೇಹಪಾತಾದಪರಾಧದೂರ-
-ಮಾತ್ಮಾಂತಕೈಂಕರ್ಯರಸಂ ವಿಧೇಯಾಃ || 8 ||
ಪ್ರಪನ್ನ ಜನಪಾಥೇಯಂ ಪ್ರಪಿತ್ಸೂನಾಂ ರಸಾಯನಂ |
ಶ್ರೇಯಸೇ ಜಗತಾಮೇತಚ್ಛ್ರೀಮದಷ್ಟಭುಜಾಷ್ಟಕಂ || 9 ||
ಶರಣಾಗತಸಂತ್ರಾಣತ್ವರಾದ್ವಿಗುಣಬಾಹುನಾ |
ಹರಿಣಾ ವೇಂಕಟೇಶೀಯಾ ಸ್ತುತಿಃ ಸ್ವೀಕ್ರಿಯತಾಮಿಯಂ || 10 ||
ಕವಿತಾರ್ಕಿಕಸಿಂಹಾಯ ಕಳ್ಯಾಣಗುಣಶಾಲಿನೇ |
ಶ್ರೀಮತೇ ವೇಂಕಟೇಶಾಯ ವೇದಾಂತಗುರವೇ ನಮಃ ||
ಇತಿ ಶ್ರೀ ವೇದಾಂತದೇಶಿಕ ಕೃತಂ ಶ್ರೀ ಅಷ್ಟಭುಜಾಷ್ಟಕಂ |
ಶ್ರೀ ಅಷ್ಟಭುಜಾಷ್ಟಕಂ, ಮಹಾನ್ ಆಚಾರ್ಯ ಶ್ರೀ ವೇದಾಂತ ದೇಶಿಕಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ಣ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಗವಾನ್ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ 'ಅಷ್ಟಭುಜ' (ಎಂಟು ತೋಳುಗಳುಳ್ಳ) ರೂಪಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭಕ್ತರು ಸಂಕಷ್ಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಭಗವಂತನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟಭುಜ ರೂಪವು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು, ಭಗವಂತನು ತನ್ನ ಅನೇಕ ಆಯುಧಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರನ್ನು ಸಕಲ ಆಪತ್ತುಗಳಿಂದ ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಕವಿ ವೇದಾಂತ ದೇಶಿಕರು ಸ್ತೋತ್ರದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಗಜೇಂದ್ರ ಮೋಕ್ಷದ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೊಸಳೆಯಿಂದ ಆಕ್ರಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗಜೇಂದ್ರನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಭಗವಂತನು ಎಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಧಾವಿಸಿದನೋ, ಅದೇ ರೀತಿ ತಾನೂ ಸಹ ಪ್ರಪಂಚದ ವಿಷಯಗಳೆಂಬ 'ಗ್ರಾಹ'ಗಳಿಂದ (ಮೊಸಳೆಗಳಿಂದ) ಸೆಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ, ತನ್ನನ್ನೂ ಆ ಪರಮಾತ್ಮನೇ ರಕ್ಷಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಅಪಾರ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಗವಂತನ ದಿವ್ಯ ರೂಪ, ದಿವ್ಯ ಆಯುಧಗಳು, ದಿವ್ಯ ಆಭರಣಗಳು, ಹಾಗೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆತನ ಶೀಲ ಗುಣಗಳು – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಭಕ್ತನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಗೆ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ.
ಅಷ್ಟಭುಜನು ತನ್ನ ಅಪಾರ ದಯೆ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಶರಣಾದವರ ಭಾರವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ತನ್ನ ಭುಜಗಳ ಮೇಲೆ ಹೊರುತ್ತಾನೆ. 'ಆತನ ಕರುಣೆ ಇದ್ದರೆ ಭಯ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ? ಆತನು ಕೋಪಗೊಂಡರೆ ಯಾರು ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಮರ್ಥರು?' ಎಂದು ದೇಶಿಕರು ಭಕ್ತನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧೀನತೆಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಗವಂತನೊಬ್ಬನೇ ಸಕಲ ಭಯಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವವನು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಿಸುವವನು ಎಂಬ ಅಚಲ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಇದು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತನು ಶರಣಾಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರನಾಗಿದ್ದರೆ, ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೇ ಏರಿಳಿತಗಳು ಬಂದರೂ, ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆ ಉಂಟಾದರೂ, ಅಷ್ಟಭುಜನು ತನ್ನ ಛತ್ರಚ್ಛಾಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಕವಿಯು ಭಗವಂತನ ಕಮಲಪಾದ ಸೇವೆ, ನಿತ್ಯ ಕೈಂಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರಗಳಲ್ಲೂ ಭಕ್ತಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಕೇವಲ ಕಾವ್ಯಮಯ ಪ್ರಶಂಸೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಶರಣಾಗತಿ, ಭಕ್ತಿಯೋಗ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅಷ್ಟಭುಜ ಭಗವಂತನ ಕರುಣೆ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶೀಲವು ಭಕ್ತನ ಹೃದಯದಿಂದ ಭಯವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿ ಪರಮಾನಂದವನ್ನು ತುಂಬುತ್ತದೆ, ಆ ಮೂಲಕ ಆಂತರಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...