ಶ್ರೀ ಮಹೇಶ್ವರ ಪಂಚರತ್ನ ಸ್ತೋತ್ರಂ

ಶ್ರೀ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಈ 'ಮಹೇಶ್ವರ ಪಂಚರತ್ನ ಸ್ತೋತ್ರಂ' ಭಗವಾನ್ ಪರಮೇಶ್ವರನ ದಿವ್ಯ ರತ್ನಗಳಂತಹ ಐದು ಶ್ಲೋಕಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾತಃಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಿಸಬೇಕಾದ ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ರೂಪಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಕ್ತನು ಪ್ರತಿದಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಶಿವನ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಧ್ಯಾನಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಒಂದು ಸುಂದರ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನ ಸೌಂದರ್ಯ, ಶಕ್ತಿ, ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷದಾಯಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.

ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಮುಖಾರವಿಂದವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂರನೇ ಕಣ್ಣು, ಭಸ್ಮ ತ್ರಿಪುಂಡ್ರ, ಸರ್ಪ ಕುಂಡಲಗಳು, ಅರ್ಧಚಂದ್ರನ ಶೋಭೆ ಮತ್ತು ಮೃದುವಾದ ಮಂದಹಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶಿವನ ಶಾಂತ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕೊಂಡಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೂಪವು ಭಕ್ತನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ, ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಬಾಹುಗಳ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಶೂಲ, ಪಿನಾಕ, ಖಟ್ವಾಂಗದಂತಹ ದಿವ್ಯ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವ ಶಿವನ ಬಾಹುಗಳು ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿವೆ. ಗೌರಿಯ ಕಪೋಲಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ ಪತ್ರರೇಖೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುವರ್ಣ ಕಂಕಣಗಳ ದೀಪ್ತಿಯು ಶಿವನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಪಾದಕಮಲಗಳನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪಾದಗಳು ಬ್ರಹ್ಮ, ಇಂದ್ರ, ಅಮರ ಮುನಿಗಳು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿವೆ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪದ್ಮಾಕ್ಷ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಕಣ್ಣುಗಳಂತಹ ಕಮಲಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಪದ್ಮ, ಅಂಕುಶ, ಧ್ವಜ ಮತ್ತು ಸರೋರುಹದಂತಹ ಮಂಗಳಕರ ಚಿಹ್ನೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶಿವನ ಪಾದಗಳು ಆಶ್ರಯ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುವ ಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿವೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಪುಣ್ಯಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಕರ್ಪೂರ ಮತ್ತು ಕುಂದ ಪುಷ್ಪದಂತೆ ಧವಳ ವರ್ಣದ, ಗಜಚರ್ಮವನ್ನು ವಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಧರಿಸಿದ, ಗಂಗೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಜಟೆಯಲ್ಲಿ ಧರಿಸಿದ, ಮತ್ತು ಕಾತಾಯನಿಯು ತನ್ನ ಎಡಭಾಗವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿರುವ ಶಿವನ ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಕಳಂಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಇದು ಪ್ರಕಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಂತಿಮ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಪವಿತ್ರ ನಾಮಸ್ಮರಣೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ನಾಮವು ಸಮಸ್ತ ದುಃಖಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುವ, ಸಂಸಾರತಾಪವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸುವ, ಕಲಿಯುಗದ ಕಲ್ಮಷಗಳನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸುವ ಮತ್ತು ಕೋಟಿ ಗೋವುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದ ಫಲವನ್ನು ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಐದು ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪಠಿಸುವವರಿಗೆ ಆಯುರಾರೋಗ್ಯ, ಸಕಲ ಭೋಗಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದುರ್ಲಭವಾದ ಕೈವಲ್ಯ ಪದ (ಮೋಕ್ಷ) ಲಭಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):

• ಪ್ರಾತಃಕಾಲದ ಶುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ: ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಈ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧವಾಗಿ, ಶಿವನ ದಿವ್ಯ ರೂಪಗಳ ಮೇಲೆ ಏಕಾಗ್ರ ಧ್ಯಾನ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಆಯುರಾರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿ: ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ನಿಯಮಿತ ಪಠಣವು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ, ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಕಲ ಭೋಗ-ಸಂಪತ್ತನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.
• ಪಾಪ ನಾಶ ಮತ್ತು ದುಃಖ ನಿವಾರಣೆ: ಶಿವನ ನಾಮಸ್ಮರಣೆಯ ಮಹಿಮೆಯಿಂದ ಕಲಿಯುಗದ ಕಲ್ಮಷಗಳು, ಪಾಪಗಳು ನಾಶವಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ದುಃಖಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
• ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆತ್ಮೋನ್ನತಿ: ಶಿವನ ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಮಂಗಳಕರ ರೂಪಗಳ ಧ್ಯಾನವು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಅಪಾರ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ, ಆತ್ಮಿಕ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
• ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತಿ: ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಪಠಣವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜೀವನದ ಪರಮ ಗುರಿಯಾದ ಕೈವಲ್ಯ ಪದ ಅಥವಾ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.