ಗಜೇಂದ್ರ ಮೋಕ್ಷಃ

ಗಜೇಂದ್ರ ಮೋಕ್ಷಃ

ಶ್ರೀ ಶುಕ ಉವಾಚ –
ಆಸೀದ್ಗಿರಿವರೋ ರಾಜನ್ ತ್ರಿಕೂಟ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ |
ಕ್ಷೀರೋದೇನಾವೃತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಯೋಜನಾಯುತಮುಚ್ಛ್ರಿತಃ || 1 ||

ತಾವತಾ ವಿಸ್ತೃತಃ ಪರ್ಯಕ್ತ್ರಿಭಿಃ ಶೃಂಗೈಃ ಪಯೋನಿಧಿಂ |
ದಿಶಶ್ಚ ರೋಚಯನ್ನಾಸ್ತೇ ರೌಪ್ಯಾಯಸಹಿರಣ್ಮಯೈಃ || 2 ||

ಅನ್ಯೈಶ್ಚ ಕಕುಭಃ ಸರ್ವಾ ರತ್ನಧಾತು ವಿಚಿತ್ರಿತೈಃ |
ನಾನಾದ್ರುಮಲತಾಗುಲ್ಮೈಃ ನಿರ್ಘೋಷೈಃ ನಿರ್ಝರಾಂಭಸಾಂ || 3 ||

ಸದಾನಿಮಜ್ಯಮಾನಾಂಘ್ರಿಃ ಸಮಂತಾತ್ಪಯ ಊರ್ಮಿಭಿಃ |
ಕರೋತಿ ಶ್ಯಾಮಲಾಂ ಭೂಮಿಂ ಹರಿನ್ಮರಕತಾಶ್ಮಭಿಃ || 4 ||

ಸಿದ್ಧಚಾರಣಗಂಧರ್ವೈರ್ವಿದ್ಯಾಧರ ಮಹೋರಗೈಃ |
ಕಿನ್ನರೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಕ್ರೀಡದ್ಭಿರ್ಜುಷ್ಟಕಂದರಃ || 5 ||

ಯತ್ರ ಸಂಗೀತಸನ್ನಾದೈರ್ನದದ್ಗುಹಮಮರ್ಷಯಾ |
ಅಭಿಗರ್ಜಂತಿ ಹರಯಃ ಶ್ಲಾಘಿನಃ ಪರಶಂಕಯಾ || 6 ||

ನಾನಾರಣ್ಯಪಶುವ್ರಾತ ಸಂಕುಲದ್ರೋಣ್ಯಲಂಕೃತಃ |
ಚಿತ್ರದ್ರುಮಸುರೋದ್ಯಾನ ಕಲಕಂಠ ವಿಹಂಗಮಃ || 7 ||

ಸರಿತ್ಸರೋಭಿರಚ್ಛೋದೈಃ ಪುಲಿನೈರ್ಮಣಿವಾಲುಕೈಃ |
ದೇವಸ್ತ್ರಿಮಜ್ಜನಾಮೋದ ಸೌರಭಾಂಬ್ವನಿಲೈರ್ಯುತಃ || 8 ||

ತಸ್ಯ ದ್ರೋಣ್ಯಾಂ ಭಗವತೋ ವರುಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ |
ಉದ್ಯಾನಮೃತುಮನ್ನಾಮ ಹ್ಯಾಕ್ರೀಡಂ ಸುರಯೋಷಿತಾಂ || 9 ||

ಸರ್ವತೋಽಲಂಕೃತಂ ದಿವ್ಯೈರ್ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲದ್ರುಮೈಃ |
ಮಂದಾರೈಃ ಪಾರಿಜಾತೈಶ್ಚ ಪಾಟಲಾಶೋಕಚಂಪಕೈಃ || 10 ||

ಚೂತೈಃ ಪ್ರಿಯಾಳೈಃ ಪನಸೈರಾಮ್ರೈರಾಮ್ರಾತಕೈರಪಿ |
ಕ್ರಮುಕೈರ್ನಾರಿಕೇಳೈಶ್ಚ ಖರ್ಜೂರೈರ್ಬೀಜಪೂರಕೈಃ || 11 ||

ಮಧೂಕೈಸ್ತಾಲಸಾಲೈಶ್ಚ ತಮಾಲೈ ರಸನಾರ್ಜುನೈಃ |
ಅರಿಷ್ಟೋದುಂಬರಪ್ಲಕ್ಷೈರ್ವಟೈಃ ಕಿಂಶುಕಚಂದನೈಃ || 12 ||

ಪಿಚುಮಂದೈಃ ಕೋವಿದಾರೈಃ ಸರಳೈಃ ಸುರದಾರುಭಿಃ |
ದ್ರಾಕ್ಷೇಕ್ಷು ರಂಭಾಜಂಬೂಭಿರ್ಬದರ್ಯಕ್ಷಾಭಯಾಮಲೈಃ || 13 ||

ಬಿಲ್ವೈಃ ಕಪಿತ್ಥೈರ್ಜಂಬೀರೈರ್ವೃತೋ ಭಲ್ಲಾತಕೈರಪಿ |
ತಸ್ಮಿನ್ಸರಃ ಸುವಿಪುಲಂ ಲಸತ್ಕಾಂಚನಪಂಕಜಂ || 14 ||

ಕುಮುದೋತ್ಪಲಕಲ್ಹಾರ ಶತಪತ್ರಶ್ರಿಯೋರ್ಜಿತಂ |
ಮತ್ತಷಟ್ಪದ ನಿರ್ಘುಷ್ಟಂ ಶಕುಂತೈಃ ಕಲನಿಸ್ವನೈಃ || 15 ||

ಹಂಸಕಾರಂಡವಾಕೀರ್ಣಂ ಚಕ್ರಾಹ್ವೈಃ ಸಾರಸೈರಪಿ |
ಜಲಕುಕ್ಕುಟಕೋಯಷ್ಟಿ ದಾತ್ಯೂಹಕಲಕೂಜಿತಂ || 16 ||

ಮತ್ಸ್ಯಕಚ್ಛಪಸಂಚಾರ ಚಲತ್ಪದ್ಮರಜಃಪಯಃ |
ಕದಂಬವೇತಸನಲ ನೀಪವಂಜುಲಕೈರ್ವೃತಂ || 17 ||

ಕುಂದೈಃ ಕುರವಕಾಶೋಕೈಃ ಶಿರೀಷೈಃ ಕೂಟಜೇಂಗುದೈಃ |
ಕುಬ್ಜಕೈಃ ಸ್ವರ್ಣಯೂಥೀಭಿರ್ನಾಗಪುನ್ನಾಗಜಾತಿಭಿಃ || 18 ||

ಮಲ್ಲಿಕಾಶತಪತ್ರೈಶ್ಚ ಮಾಧವೀಜಾಲಕಾದಿಭಿಃ |
ಶೋಭಿತಂ ತೀರಜೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರ್ನಿತ್ಯರ್ತುಭಿರಲಂ ದ್ರುಮೈಃ || 19 ||

ತತ್ರೈಕದಾ ತದ್ಗಿರಿಕಾನನಾಶ್ರಯಃ
ಕರೇಣುಭಿರ್ವಾರಣಯೂಥಪಶ್ಚರನ್ |
ಸಕಂಟಕಂ ಕೀಚಕವೇಣುವೇತ್ರವ-
-ದ್ವಿಶಾಲಗುಲ್ಮಂ ಪ್ರರುಜನ್ವನಸ್ಪತೀನ್ || 20 ||

ಯದ್ಗಂಧಮಾತ್ರಾದ್ಧರಯೋ ಗಜೇಂದ್ರಾ
ವ್ಯಾಘ್ರಾದಯೋ ವ್ಯಾಲಮೃಗಾಶ್ಚ ಖಡ್ಗಾಃ |
ಮಹೋರಗಾಶ್ಚಾಪಿ ಭಯಾದ್ದ್ರವಂತಿ
ಸಗೌರಕೃಷ್ಣಾಃ ಸರಭಾಶ್ಚಮರ್ಯಃ || 21 ||

ವೃಕಾ ವರಾಹಾ ಮಹಿಷರ್ಕ್ಷಶಲ್ಯಾ
ಗೋಪುಚ್ಛಸಾಲಾವೃಕಮರ್ಕಟಾಶ್ಚ |
ಅನ್ಯತ್ರ ಕ್ಷುದ್ರಾ ಹರಿಣಾಃ ಶಶಾದಯಃ
ಚರಂತ್ಯಭೀತಾ ಯದನುಗ್ರಹೇಣ || 22 ||

ಸ ಘರ್ಮತಪ್ತಃ ಕರಿಭಿಃ ಕರೇಣುಭಿ-
-ರ್ವೃತೋ ಮದಚ್ಯುತ್ಕಲಭೈರಭಿದ್ರುತಃ |
ಗಿರಿಂ ಗರಿಮ್ಣಾ ಪರಿತಃ ಪ್ರಕಂಪಯನ್
ನಿಷೇವ್ಯಮಾಣೋಽಲಿಕುಲೈರ್ಮದಾಶನೈಃ || 23 ||

ಸರೋಽನಿಲಂ ಪಂಕಜರೇಣುರೂಷಿತಂ
ಜಿಘ್ರನ್ ವಿದೂರಾನ್ ಮದವಿಹ್ವಲೇಕ್ಷಣಃ |
ವೃತಃ ಸ್ವಯೂಥೇನ ತೃಷಾರ್ದಿತೇನ ತ-
-ತ್ಸರೋವರಾಭ್ಯಾಶಮಥಾಗಮದ್ದ್ರುತಂ || 24 ||

ವಿಗಾಹ್ಯ ತಸ್ಮಿನ್ ಅಮೃತಾಂಬು ನಿರ್ಮಲಂ
ಹೇಮಾರವಿಂದೋತ್ಪಲರೇಣುವಾಸಿತಂ |
ಪಪೌ ನಿಕಾಮಂ ನಿಜಪುಷ್ಕರೋದ್ಧೃತಂ
ಸ್ವಾತ್ಮಾನಮದ್ಭಿಃ ಸ್ನಪಯನ್ಗತಕ್ಲಮಃ || 25 ||

ಸ ಪುಷ್ಕರೇಣೋದ್ಧೃತಶೀಕರಾಂಬುಭಿ-
-ರ್ನಿಪಾಯಯನ್ ಸಂಸ್ನಪಯನ್ ಯಥಾ ಗೃಹೀ |
ಜಿಘ್ರನ್ ಕರೇಣುಃ ಕಲಭಾಶ್ಚ ದುರ್ಮನಾ
ಹ್ಯಾಚಷ್ಟ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಕೃಪಣೋಽಜಮಾಯಯಾ || 26 ||

ತಂ ತತ್ರ ಕಶ್ಚಿನ್ನೃಪ ದೈವಚೋದಿತೋ
ಗ್ರಾಹೋ ಬಲೀಯಾಂಶ್ಚರಣೌ ರುಷಾಽಗ್ರಹೀತ್ |
ಯದೃಚ್ಛಯೈವಂ ವ್ಯಸನಂ ಗತೋ ಗಜೋ
ಯಥಾಬಲಂ ಸೋಽತಿಬಲೋ ವಿಚಕ್ರಮೇ || 27 ||

ತಥಾಽಽತುರಂ ಯೂಥಪತಿಂ ಕರೇಣವೋ
ವಿಕೃಷ್ಯಮಾಣಂ ತರಸಾ ಬಲೀಯಸಾ |
ವಿಚುಕ್ರುಶುರ್ದೀನಧಿಯೋಽಪರೇ ಗಜಾಃ
ಪಾರ್ಷ್ಣಿಗ್ರಹಾಸ್ತಾರಯಿತುಂ ನ ಚಾಶಕನ್ || 28 ||

ನಿಯುಧ್ಯತೋರೇವಮಿಭೇಂದ್ರನಕ್ರಯೋ-
-ರ್ವಿಕರ್ಷತೋರಂತರತೋ ಬಹಿರ್ಮಿಥಃ |
ಸಮಾಃ ಸಹಸ್ರಂ ವ್ಯಗಮನ್ ಮಹೀಪತೇ
ಸಪ್ರಾಣಯೋಶ್ಚಿತ್ರಮಮಂಸತಾಮರಾಃ || 29 ||

ತತೋ ಗಜೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮನೋಬಲೌಜಸಾಂ
ಕಾಲೇನ ದೀರ್ಘೇಣ ಮಹಾನಭೂದ್ವ್ಯಯಃ |
ವಿಕೃಷ್ಯಮಾಣಸ್ಯ ಜಲೇಽವಸೀದತೋ
ವಿಪರ್ಯಯೋಽಭೂತ್ಸಕಲಂ ಜಲೌಕಸಃ || 30 ||

ಇತ್ಥಂ ಗಜೇಂದ್ರಃ ಸ ಯದಾಽಽಪ ಸಂಕಟಂ
ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ದೇಹೀ ವಿವಶೋ ಯದೃಚ್ಛಯಾ |
ಅಪಾರಯನ್ನಾತ್ಮವಿಮೋಕ್ಷಣೇ ಚಿರಂ
ದಧ್ಯಾವಿಮಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಥಾಭ್ಯಪದ್ಯತ || 31 ||

ನಮಾಮಿ ಮೇ ಜ್ಞಾತಯ ಆತುರಂ ಗಜಾಃ
ಕುತಃ ಕರಿಣ್ಯಃ ಪ್ರಭವಂತಿ ಮೋಕ್ಷಿತುಂ |
ಗ್ರಾಹೇಣ ಪಾಶೇನ ವಿಧಾತುರಾವೃತೋ
ಹ್ಯಹಂ ಚ ತಂ ಯಾಮಿ ಪರಂ ಪರಾಯಣಂ || 32 ||

ಯಃ ಕಶ್ಚನೇಶೋ ಬಲಿನೋಽಂತಕೋರಗಾ-
-ತ್ಪ್ರಚಂಡವೇಗಾದಭಿಧಾವತೋ ಭೃಶಂ |
ಭೀತಂ ಪ್ರಪನ್ನಂ ಪರಿಪಾತಿ ಯದ್ಭಯಾ-
-ನ್ಮೃತ್ಯುಃ ಪ್ರಧಾವತ್ಯರಣಂ ತಮೀಮಹೇ || 33 ||

ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಅಷ್ಟಮಸ್ಕಂಧೇ ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ || 2 ||