ಧ್ರುವ ಉವಾಚ |
ಯೋಽನ್ತಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಮಮ ವಾಚಮಿಮಾಂ ಪ್ರಸುಪ್ತಾಂ
ಸಂಜೀವಯತ್ಯಖಿಲಶಕ್ತಿಧರಃ ಸ್ವಧಾಮ್ನಾ |
ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಹಸ್ತಚರಣಶ್ರವಣತ್ವಗಾದೀನ್
ಪ್ರಾಣಾನ್ನಮೋ ಭಗವತೇ ಪುರೂಷಾಯ ತುಭ್ಯಂ || 1 ||
ಏಕಸ್ತ್ವಮೇವ ಭಗವನ್ನಿದಮಾತ್ಮಶಕ್ತ್ಯಾ
ಮಾಯಾಖ್ಯಯೋರುಗುಣಯಾ ಮಹದಾದ್ಯಶೇಷಂ |
ಸೃಷ್ಟ್ವಾನುವಿಶ್ಯ ಪುರುಷಸ್ತದಸದ್ಗುಣೇಷು
ನಾನೇವ ದಾರುಷು ವಿಭಾವಸುವದ್ವಿಭಾಸಿ || 2 ||
ತ್ವದ್ದತ್ತಯಾ ವಯುನಯೇದಮಚಷ್ಟ ವಿಶ್ವಂ
ಸುಪ್ತಪ್ರಬುದ್ಧ ಇವ ನಾಥ ಭವತ್ಪ್ರಪನ್ನಃ |
ತಸ್ಯಾಪವರ್ಗ್ಯಶರಣಂ ತವ ಪಾದಮೂಲಂ
ವಿಸ್ಮರ್ಯತೇ ಕೃತವಿದಾ ಕಥಮಾರ್ತಬಂಧೋ || 3 ||
ನೂನಂ ವಿಮುಷ್ಟಮತಯಸ್ತವ ಮಾಯಯಾ ತೇ
ಯೇ ತ್ವಾಂ ಭವಾಪ್ಯಯವಿಮೋಕ್ಷಣಮನ್ಯಹೇತೋಃ |
ಅರ್ಚಂತಿ ಕಲ್ಪಕತರುಂ ಕುಣಪೋಪಭೋಗ್ಯ-
ಮಿಚ್ಛಂತಿ ಯತ್ಸ್ಪರ್ಶಜಂ ನಿರಯೇಽಪಿ ನೄಣಾಂ || 4 ||
ಯಾ ನಿರ್ವೃತಿಸ್ತನುಭೃತಾಂ ತವ ಪಾದಪದ್ಮ-
ಧ್ಯಾನಾದ್ಭವಜ್ಜನಕಥಾಶ್ರವಣೇನ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ |
ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸ್ವಮಹಿಮನ್ಯಪಿ ನಾಥ ಮಾ ಭೂತ್
ಕಿಂತ್ವಂತಕಾಸಿಲುಲಿತಾತ್ಪತತಾಂ ವಿಮಾನಾತ್ || 5 ||
ಭಕ್ತಿಂ ಮುಹುಃ ಪ್ರವಹತಾಂ ತ್ವಯಿ ಮೇ ಪ್ರಸಂಗೋ
ಭೂಯಾದನಂತ ಮಹತಾಮಮಲಾಶಯಾನಾಂ |
ಯೇನಾಂಜಸೋಲ್ಬಣಮುರುವ್ಯಸನಂ ಭವಾಬ್ಧಿಂ
ನೇಷ್ಯೇ ಭವದ್ಗುಣಕಥಾಮೃತಪಾನಮತ್ತಃ || 6 ||
ತೇ ನ ಸ್ಮರಂತ್ಯತಿತರಾಂ ಪ್ರಿಯಮೀಶ ಮರ್ತ್ಯಂ
ಯೇ ಚಾನ್ವದಃ ಸುತಸುಹೃದ್ಗೃಹವಿತ್ತದಾರಾಃ |
ಯೇ ತ್ವಬ್ಜನಾಭ ಭವದೀಯಪದಾರವಿಂದ-
ಸೌಗಂಧ್ಯಲುಬ್ಧಹೃದಯೇಷು ಕೃತಪ್ರಸಂಗಾಃ || 7 ||
ತಿರ್ಯಙ್ನಗದ್ವಿಜಸರೀಸೃಪದೇವದೈತ್ಯ-
ಮರ್ತ್ಯಾದಿಭಿಃ ಪರಿಚಿತಂ ಸದಸದ್ವಿಶೇಷಂ |
ರೂಪಂ ಸ್ಥವಿಷ್ಠಮಜ ತೇ ಮಹದಾದ್ಯನೇಕಂ
ನಾತಃ ಪರಂ ಪರಮ ವೇದ್ಮಿ ನ ಯತ್ರ ವಾದಃ || 8 ||
ಕಲ್ಪಾಂತ ಏತದಖಿಲಂ ಜಠರೇಣ ಗೃಹ್ಣನ್
ಶೇತೇ ಪುಮಾನ್ ಸ್ವದೃಗನಂತಸಖಸ್ತದಂಕೇ |
ಯನ್ನಾಭಿಸಿಂಧುರುಹಕಾಂಚನಲೋಕಪದ್ಮ-
ಗರ್ಭೇ ದ್ಯುಮಾನ್ ಭಗವತೇ ಪ್ರಣತೋಽಸ್ಮಿ ತಸ್ಮೈ || 9 ||
ತ್ವಂ ನಿತ್ಯಮುಕ್ತಪರಿಶುದ್ಧವಿಬುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ
ಕೂಟಸ್ಥ ಆದಿಪುರುಷೋ ಭಗವಾಂಸ್ತ್ರ್ಯಧೀಶಃ |
ಯದ್ಬುದ್ಧ್ಯವಸ್ಥಿತಿಮಖಂಡಿತಯಾ ಸ್ವದೃಷ್ಟ್ಯಾ
ದ್ರಷ್ಟಾ ಸ್ಥಿತಾವಧಿಮಖೋ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಆಸ್ಸೇ || 10 ||
ಯಸ್ಮಿನ್ ವಿರುದ್ಧಗತಯೋ ಹ್ಯನಿಶಂ ಪತಂತಿ
ವಿದ್ಯಾದಯೋ ವಿವಿಧಶಕ್ತಯ ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾತ್ |
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಶ್ವಭವಮೇಕಮನಂತಮಾದ್ಯ-
ಮಾನಂದಮಾತ್ರಮವಿಕಾರಮಹಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ || 11 ||
ಸತ್ಯಾಶಿಷೋ ಹಿ ಭಗವಂಸ್ತವ ಪಾದಪದ್ಮ-
ಮಾಶೀಸ್ತಥಾನುಭಜತಃ ಪುರುಷಾರ್ಥಮೂರ್ತೇಃ |
ಅಪ್ಯೇವಮಾರ್ಯ ಭಗವಾನ್ ಪರಿಪಾತಿ ದೀನಾನ್
ವಾಶ್ರೇವ ವತ್ಸಕಮನುಗ್ರಹಕಾತರೋಽಸ್ಮಾನ್ || 12 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತಮಹಾಪುರಾಣೇ ಚತುರ್ಥಃ ಸ್ಕಂಧೇ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯೇ ಧ್ರುವ ಕೃತ ಭಗವತ್ಸ್ತುತಿಃ ||
ಧ್ರುವ ಕೃತ ಭಗವತ್ ಸ್ತುತಿ: ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಈ ಸ್ತುತಿಯು, ಐದು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕ ಧ್ರುವನು ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಮಾತಿನಿಂದ ಪ್ರೇರಿತನಾಗಿ, ದಟ್ಟ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾರಾಯಣನನ್ನು ಕುರಿತು ತೀವ್ರ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಆಚರಿಸಿ, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ದರ್ಶನ ಪಡೆದಾಗ, ಆ ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಹಾಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವಾದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತುತಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶ್ಲೋಕವೂ ಧ್ರುವನ ಆಳವಾದ ಭಕ್ತಿ, ಜ್ಞಾನ, ಕೃತಜ್ಞತೆ ಮತ್ತು ಭಗವಂತನ ಕುರಿತ ಅಚಲ ಶರಣಾಗತಿಯನ್ನು ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸ್ತೋತ್ರವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕತ್ವ, ಸರ್ವಶಕ್ತಿಮತ್ವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಮೇಲಿನ ಅಪಾರ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಸಾರುವ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವಾಗಿದೆ.
ಧ್ರುವನು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ತನ್ನೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ, ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ತನ್ನ ಮಾತು, ಇಂದ್ರಿಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಶಕ್ತಿ – ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಅಖಿಲಶಕ್ತಿಧಾರನಾದ ಭಗವಂತನಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭಗವಂತನೇ ನಮ್ಮ ಅಂತರಾತ್ಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಇದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ, ಲಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣನಾದ ಭಗವಂತನ ಶಕ್ತಿಯೇ ಮಾಯಾ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಮಹತ್ತತ್ವದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸೃಷ್ಟಿಸಿ, ಆ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಮರದೊಳಗೆ ಅಗ್ನಿ ಹೇಗೆ ಅಡಗಿದೆಯೋ ಹಾಗೆ ನೀನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತೀಯೆಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭಗವಂತನು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಹೊರಗೂ, ಒಳಗೂ ಇದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಸಾರುತ್ತದೆ.
ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಮೋಕ್ಷದಾತನಾದ ಭಗವಂತನ ಚರಣಾರವಿಂದಗಳನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದವರು ಮತ್ತೆ ಸಂಸಾರಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಮರಳಿಯಾರು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭಗವಂತನ ಶರಣಾಗತಿಯು ನಿರಂತರ ಆನಂದವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಧ್ರುವನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಗವಂತನ ಮಾಯೆಯಿಂದ ಮೋಸಗೊಂಡವರು, ಮರಣಶೀಲವಾದ ದೇಹದ ಕ್ಷಣಿಕ ಸುಖಗಳಿಗಾಗಿ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷದಂತಹ ಮೋಕ್ಷದಾತನಾದ ಭಗವಂತನನ್ನು ಬೇಡುವುದು ಎಷ್ಟು ಮೂರ್ಖತನ ಎಂದು ಆಶ್ಚರ್ಯಪಡುತ್ತಾನೆ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಗವಂತನ ಪಾದಕಮಲಗಳ ಧ್ಯಾನದಿಂದ ಮತ್ತು ಆತನ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದರಿಂದ ಲಭಿಸುವ ಆನಂದವು ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕದಲ್ಲೂ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಧ್ರುವನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಇಂತಹ ಶಾಶ್ವತ ಆನಂದವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನಶ್ವರವಾದ ಸುಖಗಳ ಹಿಂದೆ ಬೀಳುವುದು ವ್ಯರ್ಥ ಎಂಬುದು ಅವನ ಅರಿವು.
ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಅನಂತ ಗುಣಗಳ ಒಡೆಯನಾದ ಭಗವಂತನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಭಕ್ತಿಯು ಸದಾ ಪ್ರವಹಿಸುತ್ತಿರಲಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭವಸಾಗರವನ್ನು ದಾಟಲು ಭಗವಂತನ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಗುಣಗಳೇ ದೋಣಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಮನೆ, ಆಸ್ತಿ, ಬಂಧುಗಳೆಲ್ಲವೂ ಭಗವಂತನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುವವರಿಗೆ ಅಲ್ಪವೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಭಗವಂತನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುವವರಿಗೆ ಲೋಕದ ಬಂಧಗಳು ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ದೇವತೆಗಳವರೆಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ರೂಪಗಳು ಭಗವಂತನ ಮಹತ್ತರ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರತಿಫಲವೇ, ಆದರೆ ಭಗವಂತನು ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಪೂರ್ಣನೆಂದು ಧ್ರುವನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಒಂಭತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಳಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವೆಲ್ಲವೂ ನಾಶವಾದಾಗಲೂ, ಭಗವಂತನ ನಾಭಿಯಿಂದ ಬ್ರಹ್ಮನ ಪದ್ಮವು ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ, ಭಗವಂತನೇ ವಿಶ್ವದ ಆದಿ ನಿಯಂತ್ರಕನೆಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಹತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಗವಂತನು ನಿತ್ಯ ಶುದ್ಧನು, ನಿತ್ಯ ಮುಕ್ತನು ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಸ್ವಭಾವದವನು ಎಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೂ, ಅವುಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಭಗವಂತನ ಮೇಲೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹನ್ನೊಂದನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ವಿರೋಧಾಭಾಸದ ಶಕ್ತಿಗಳೆಲ್ಲವೂ ಭಗವಂತನಲ್ಲೇ ವಿಲೀನವಾಗುತ್ತವೆ – ಅದೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪ ಎಂದು ಧ್ರುವನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆದಿ-ಅಂತ್ಯಗಳಿಲ್ಲದ ಪರಮಾನಂದಮಯನೇ ಭಗವಂತನು. ಕೊನೆಯದಾಗಿ, ಹನ್ನೆರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಗವಂತನ ಪಾದಪದ್ಮಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಗೋವು ತನ್ನ ಕರುವನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕಾಪಾಡುವಂತೆ ಭಗವಂತನು ತನ್ನ ಭಕ್ತರನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಧ್ರುವನು ತನ್ನ ಸ್ತುತಿಯನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸ್ತುತಿಯು ಭಕ್ತಿಯ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಭಗವಂತನ ಸರ್ವೋಚ್ಚತೆಯನ್ನು ಸಾರುವ ಒಂದು ಮಹಾನ್ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...