ಸಾಂಬೋ ನಃ ಕುಲದೈವತಂ ಪಶುಪತೇ ಸಾಂಬ ತ್ವದೀಯಾ ವಯಂ
ಸಾಂಬಂ ಸ್ತೌಮಿ ಸುರಾಸುರೋರಗಗಣಾಃ ಸಾಂಬೇನ ಸಂತಾರಿತಾಃ |
ಸಾಂಬಾಯಾಸ್ತು ನಮೋ ಮಯಾ ವಿರಚಿತಂ ಸಾಂಬಾತ್ಪರಂ ನೋ ಭಜೇ
ಸಾಂಬಸ್ಯಾನುಚರೋಽಸ್ಮ್ಯಹಂ ಮಮ ರತಿಃ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 1 ||
ವಿಷ್ಣ್ವಾದ್ಯಾಶ್ಚ ಪುರತ್ರಯಂ ಸುರಗಣಾ ಜೇತುಂ ನ ಶಕ್ತಾಃ ಸ್ವಯಂ
ಯಂ ಶಂಭುಂ ಭಗವನ್ವಯಂ ತು ಪಶವೋಽಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಮೇವೇಶ್ವರಃ |
ಸ್ವಸ್ವಸ್ಥಾನನಿಯೋಜಿತಾಃ ಸುಮನಸಃ ಸ್ವಸ್ಥಾ ಬಭೂವುಸ್ತತ-
-ಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 2 ||
ಕ್ಷೋಣೀ ಯಸ್ಯ ರಥೋ ರಥಾಂಗಯುಗಳಂ ಚಂದ್ರಾರ್ಕಬಿಂಬದ್ವಯಂ
ಕೋದಂಡಃ ಕನಕಾಚಲೋ ಹರಿರಭೂದ್ಬಾಣೋ ವಿಧಿಃ ಸಾರಥಿಃ |
ತೂಣೀರೋ ಜಲಧಿರ್ಹಯಾಃ ಶ್ರುತಿಚಯೋ ಮೌರ್ವೀ ಭುಜಂಗಾಧಿಪ-
-ಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 3 ||
ಯೇನಾಪಾದಿತಮಂಗಜಾಂಗಭಸಿತಂ ದಿವ್ಯಾಂಗರಾಗೈಃ ಸಮಂ
ಯೇನ ಸ್ವೀಕೃತಮಬ್ಜಸಂಭವಶಿರಃ ಸೌವರ್ಣಪಾತ್ರೈಃ ಸಮಂ |
ಯೇನಾಂಗೀಕೃತಮಚ್ಯುತಸ್ಯ ನಯನಂ ಪೂಜಾರವಿಂದೈಃ ಸಮಂ
ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 4 ||
ಗೋವಿಂದಾದಧಿಕಂ ನ ದೈವತಮಿತಿ ಪ್ರೋಚ್ಚಾರ್ಯ ಹಸ್ತಾವುಭಾ-
-ವುದ್ಧೃತ್ಯಾಥ ಶಿವಸ್ಯ ಸಂನಿಧಿಗತೋ ವ್ಯಾಸೋ ಮುನೀನಾಂ ವರಃ |
ಯಸ್ಯ ಸ್ತಂಭಿತಪಾಣಿರಾನತಿಕೃತಾ ನಂದೀಶ್ವರೇಣಾಭವ-
-ತ್ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 5 ||
ಆಕಾಶಶ್ಚಿಕುರಾಯತೇ ದಶದಿಶಾಭೋಗೋ ದುಕೂಲಾಯತೇ
ಶೀತಾಂಶುಃ ಪ್ರಸವಾಯತೇ ಸ್ಥಿರತರಾನಂದಃ ಸ್ವರೂಪಾಯತೇ |
ವೇದಾಂತೋ ನಿಲಯಾಯತೇ ಸುವಿನಯೋ ಯಸ್ಯ ಸ್ವಭಾವಾಯತೇ
ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 6 ||
ವಿಷ್ಣುರ್ಯಸ್ಯ ಸಹಸ್ರನಾಮನಿಯಮಾದಂಭೋರುಹಾಣ್ಯರ್ಚಯ-
-ನ್ನೇಕೋನೋಪಚಿತೇಷು ನೇತ್ರಕಮಲಂ ನೈಜಂ ಪದಾಬ್ಜದ್ವಯೇ |
ಸಂಪೂಜ್ಯಾಸುರಸಂಹತಿಂ ವಿದಲಯಂಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪಾಲೋಽಭವ-
-ತ್ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 7 ||
ಶೌರಿಂ ಸತ್ಯಗಿರಂ ವರಾಹವಪುಷಂ ಪಾದಾಂಬುಜಾದರ್ಶನೇ
ಚಕ್ರೇ ಯೋ ದಯಯಾ ಸಮಸ್ತಜಗತಾಂ ನಾಥಂ ಶಿರೋದರ್ಶನೇ |
ಮಿಥ್ಯಾವಾಚಮಪೂಜ್ಯಮೇವ ಸತತಂ ಹಂಸಸ್ವರೂಪಂ ವಿಧಿಂ
ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 8 ||
ಯಸ್ಯಾಸಂಧರಣೀಜಲಾಗ್ನಿಪವನವ್ಯೋಮಾರ್ಕಚಂದ್ರಾದಯೋ
ವಿಖ್ಯಾತಾಸ್ತನವೋಽಷ್ಟಧಾ ಪರಿಣತಾ ನಾನ್ಯತ್ತತೋ ವರ್ತತೇ |
ಓಂಕಾರಾರ್ಥವಿವೇಚನೀ ಶ್ರುತಿರಿಯಂ ಚಾಚಷ್ಟ ತುರ್ಯಂ ಶಿವಂ
ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 9 ||
ವಿಷ್ಣುಬ್ರಹ್ಮಸುರಾಧಿಪಪ್ರಭೃತಯಃ ಸರ್ವೇಽಪಿ ದೇವಾ ಯದಾ
ಸಂಭೂತಾಜ್ಜಲಧೇರ್ವಿಷಾತ್ಪರಿಭವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತದಾ ಸತ್ವರಂ |
ತಾನಾರ್ತಾಂಶರಣಾಗತಾನಿತಿ ಸುರಾನ್ಯೋಽರಕ್ಷದರ್ಧಕ್ಷಣಾ-
-ತ್ತಸ್ಮಿನ್ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸುಖೇನ ರಮತಾಂ ಸಾಂಬೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 10 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ಪರಮಹಂಸಪರಿವ್ರಾಜಕಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೀಗೋವಿಂದಭಗವತ್ಪೂಜ್ಯಪಾದಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಭಗವತಃ ಕೃತೌ ದಶಶ್ಲೋಕೀಸ್ತುತಿಃ ಸಂಪೂರ್ಣಾ ||
ದಶಶ್ಲೋಕೀ ಸ್ತುತಿಯು ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶಿವನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಭಕ್ತಿಗೀತೆ. ಇದು ಸಾಂಬ ಸದಾಶಿವನನ್ನು ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪನಾಗಿ, ವಿಶ್ವದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನಾಗಿ, ಪಾಲಕನಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಂಹಾರಕನಾಗಿ, ಜ್ಞಾನಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಹಾಗೂ ಭಕ್ತವತ್ಸಲನಾಗಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತುತಿಯು ಶಿವನ ಅನನ್ಯ ಸ್ವರೂಪ, ಅವನ ಮಾಯಾಲೀಲೆಗಳು ಮತ್ತು ದಿವ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಆಳವಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಒಂದು ಅಸಾಧಾರಣ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಕ್ತನಿಗೆ ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು 'ಸಾಂಬೋ ನಃ ಕುಲದೈವತಂ' ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ – ಸಾಂಬಸದಾಶಿವನು ನಮ್ಮ ಕುಲದೇವತೆ, ಅವನ ಹೊರತು ನಮಗೆ ಬೇರೊಬ್ಬ ದೇವರಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಭಕ್ತಿ, ನನ್ನ ಜೀವನ, ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿ ಎಲ್ಲವೂ ಸಾಂಬನಲ್ಲೇ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಶಿವನ ಸ್ತೋತ್ರದಿಂದಲೇ ದೇವತೆಗಳು, ಅಸುರರು ಮತ್ತು ಭೂತಗಣಗಳು ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಎಂಬ ಭಾವ ಇಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಪುರಾಸುರರನ್ನು ಜಯಿಸಲು ವಿಷ್ಣುವಿನಂತಹ ಮಹಾದೇವತೆಗಳೂ ಅಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದಾಗ, ಶಿವನು ಪಶುಪತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಂಹರಿಸಿದ ಕಥೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಸನ್ನಿಧಿಯು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಅವರ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಮಹಾದೇವನಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸು ಆನಂದದಿಂದ ಲೀನವಾಗಲಿ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಇಡೀ ವಿಶ್ವವನ್ನೇ ಶಿವನ ರಥವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ – ಭೂಮಿಯೇ ರಥ, ಸೂರ್ಯ-ಚಂದ್ರರು ಅದರ ಚಕ್ರಗಳು, ಪರ್ವತಗಳು ಧನುಸ್ಸು, ವಿಷ್ಣು ಬಾಣ, ಬ್ರಹ್ಮನು ಸಾರಥಿ. ಈ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ವಿಶ್ವನಾಯಕನಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾಗುತ್ತಾನೆ, ಮತ್ತು ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಹೃದಯವು ಸದಾ ಈ ಪರಮೇಶ್ವರನಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನಮಗ್ನವಾಗಲಿ ಎಂದು ಹಾರೈಸುತ್ತಾನೆ.
ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಅಪಾರ ಕರುಣೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ – ಗಜಾಸುರ ವಧೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಧರಿಸಿದ ಗಜಚರ್ಮವು ದಿವ್ಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಲೇಪನದಷ್ಟೇ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಭಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬ್ರಹ್ಮನ ಶಿರಚ್ಛೇದನವನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮ ಕಮಲಗಳ ಸಮಾನವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದನು. ವಿಷ್ಣುವಿನ ನೇತ್ರವನ್ನು ಪೂಜೆಯ ಅರ್ಘ್ಯ ಪದ್ಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದನು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಶಿವನ ಸಮತ್ವ ಭಾವವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವನ ಅಗಾಧ ಔದಾರ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕವು ವೇದವ್ಯಾಸರ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರು ಶಿವನ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ನಮಸ್ಕಾರದ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನಂದೀಶ್ವರನು ತನ್ನ ಕೈಗಳನ್ನು ಚಲಿಸದೆ ನಮಸ್ಕಾರದಿಂದ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ಶಿವನ ಮಹಿಮೆ ಎಷ್ಟು ಅಪಾರ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ವಿಶ್ವ ರೂಪವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ – ಆಕಾಶವು ಅವನ ಜಟಾ, ಹತ್ತು ದಿಕ್ಕುಗಳು ಅವನ ವಸ್ತ್ರ, ಚಂದ್ರನು ಅವನ ಮಣಿ, ಮತ್ತು ಅನಂತ ಆನಂದವೇ ಅವನ ಸ್ವರೂಪ. ವೇದಾಂತವು ಅವನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ ಮತ್ತು ವಿನಯವು ಅವನ ಸಹಜ ಸ್ವಭಾವ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವು ಸಹಸ್ರನಾಮಾರ್ಚನೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳ ಕಮಲವನ್ನು ಶಿವನ ಪಾದಪದ್ಮಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದ ಘಟನೆಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವನು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಲೋಕಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ಅಸುರ ಸಂಹಾರಕ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕವು ವರಾಹ, ವಿಷ್ಣು, ಶೌರಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮನಂತಹ ದೇವರುಗಳು ಶಿವನ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸಿದ ಅನುಭವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಶಿವನ ಸರ್ವೋಚ್ಚತೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸ್ತುತಿಯು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಶಿವನ ಅತಿಮಾನುಷ ಶಕ್ತಿ, ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯನ್ನು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಶಿವನ ಗುಣಗಾನವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ವದ ಆಳವಾದ ದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...