ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಪಾಹಿ ಮಾಂ |
ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ರಕ್ಷ ಮಾಂ || 1 ||
ರತ್ನಸಾನುಶರಾಸನಂ ರಜತಾದ್ರಿಶೃಂಗನಿಕೇತನಂ
ಶಿಂಜಿನೀಕೃತಪನ್ನಗೇಶ್ವರಮಚ್ಯುತಾನಲಸಾಯಕಂ |
ಕ್ಷಿಪ್ರದಗ್ಧಪುರತ್ರಯಂ ತ್ರಿದಿವಾಲಯೈರಭಿವಂದಿತಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 2 ||
ಪಂಚಪಾದಪಪುಷ್ಪಗಂಧಪದಾಂಬುಜದ್ವಯಶೋಭಿತಂ
ಫಾಲಲೋಚನಜಾತಪಾವಕ ದಗ್ಧಮನ್ಮಥವಿಗ್ರಹಂ |
ಭಸ್ಮದಿಗ್ಧಕಳೇಬರಂ ಭವನಾಶನಂ ಭವಮವ್ಯಯಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 3 ||
ಮತ್ತವಾರಣಮುಖ್ಯಚರ್ಮಕೃತೋತ್ತರೀಯ ಮನೋಹರಂ
ಪಂಕಜಾಸನ ಪದ್ಮಲೋಚನ ಪೂಜಿತಾಂಘ್ರಿ ಸರೋರುಹಂ |
ದೇವಸಿಂಧುತರಂಗಶೀಕರ ಸಿಕ್ತಶುಭ್ರಜಟಾಧರಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 4 ||
ಯಕ್ಷರಾಜಸಖಂ ಭಗಾಕ್ಷಹರಂ ಭುಜಂಗವಿಭೂಷಣಂ
ಶೈಲರಾಜಸುತಾಪರಿಷ್ಕೃತ ಚಾರುವಾಮಕಳೇಬರಂ |
ಕ್ಷ್ವೇಡನೀಲಗಳಂ ಪರಶ್ವಥಧಾರಿಣಂ ಮೃಗಧಾರಿಣಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 5 ||
ಕುಂಡಲೀಕೃತಕುಂಡಲೇಶ್ವರಕುಂಡಲಂ ವೃಷವಾಹನಂ
ನಾರದಾದಿಮುನೀಶ್ವರಸ್ತುತವೈಭವಂ ಭುವನೇಶ್ವರಂ |
ಅಂಧಕಾಂತಕಮಾಶ್ರಿತಾಮರಪಾದಪಂ ಶಮನಾಂತಕಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 6 ||
ಭೇಷಜಂ ಭವರೋಗಿಣಾಮಖಿಲಾಪದಾಮಪಹಾರಿಣಂ
ದಕ್ಷಯಜ್ಞವಿನಾಶನಂ ತ್ರಿಗುಣಾತ್ಮಕಂ ತ್ರಿವಿಲೋಚನಂ |
ಭುಕ್ತಿಮುಕ್ತಿಫಲಪ್ರದಂ ಸಕಲಾಘಸಂಘನಿಬರ್ಹಣಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 7 ||
ಭಕ್ತವತ್ಸಲಮರ್ಚಿತಂ ನಿಧಿಮಕ್ಷಯಂ ಹರಿದಂಬರಂ
ಸರ್ವಭೂತಪತಿಂ ಪರಾತ್ಪರಮಪ್ರಮೇಯಮನುತ್ತಮಂ |
ಸೋಮವಾರುಣ ಭೂಹುತಾಶನ ಸೋಮಪಾನಿಖಿಲಾಕೃತಿಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 8 ||
ವಿಶ್ವಸೃಷ್ಟಿವಿಧಾಯಿನಂ ಪುನರೇವ ಪಾಲನತತ್ಪರಂ
ಸಂಹರಂತಮಪಿಪ್ರಪಂಚಮಶೇಷಲೋಕನಿವಾಸಿನಂ |
ಕ್ರೀಡಯಂತಮಹರ್ನಿಶಂ ಗಣನಾಥಯೂಥಸಮನ್ವಿತಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರಮಾಶ್ರಯೇ ಮಮ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಯಮಃ || 9 ||
ಮೃತ್ಯುಭೀತಮೃಕಂಡುಸೂನುಕೃತಸ್ತವಂ ಶಿವಸನ್ನಿಧೌ
ಯತ್ರ ಕುತ್ರ ಚ ಯಃ ಪಠೇನ್ನ ಹಿ ತಸ್ಯ ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ಭವೇತ್ |
ಪೂರ್ಣಮಾಯುರರೋಗತಾಮಖಿಲಾರ್ಥಸಂಪದಮಾದರಂ
ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಏವ ತಸ್ಯ ದದಾತಿ ಮುಕ್ತಿಮಯತ್ನತಃ || 10 ||
ಅಧಿಕಶ್ಲೋಕಂ –
ಸಂಸಾರಸರ್ಪದುಷ್ಟಾನಾಂ ಜಂತೂನಾಮವಿವೇಕಿನಾಂ |
ಚಂದ್ರಶೇಖರಪಾದಾಬ್ಜಸ್ಮರಣಂ ಪರಮೌಷಧಂ ||
ಇತಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಕೃತ ಶ್ರೀಚಂದ್ರಶೇಖರಾಷ್ಟಕಂ |
ಶ್ರೀ ಚಂದ್ರಶೇಖರಾಷ್ಟಕಂ ಮಹರ್ಷಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯರು ರಚಿಸಿದ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಅಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ, ಭಗವಾನ್ ಶಿವನನ್ನು 'ಚಂದ್ರಶೇಖರ' ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಎಂದರೆ ತನ್ನ ಜಟಾಜೂಟದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಧರಿಸಿದವನು. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನ ಶಾಂತ, ಉಗ್ರ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ರೂಪಗಳ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮೃತ್ಯು ಭಯದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ನೀಡಿ ಆಯುರಾರೋಗ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲೂ ಭಕ್ತನು ಶಿವನಿಗೆ ಶರಣಾಗತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕವು 'ಚಂದ್ರಶೇಖರ! ನನ್ನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸು; ನಿನ್ನ ಆಶ್ರಯವಿದ್ದರೆ ಯಮನು ನನಗೇನು ಮಾಡಬಲ್ಲನು?' ಎಂದು ನೇರವಾಗಿ ಶಿವನನ್ನು ಮೊರೆಹೋಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಅಚಲವಾದ ವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ಮೃತ್ಯು ಭಯದ ಮೇಲೆ ವಿಜಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನು ರತ್ನಗಿರಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವವನಾಗಿ, ಜಟಾಜೂಟದಲ್ಲಿ ಸರ್ಪವನ್ನು ಧರಿಸಿದವನಾಗಿ, ತ್ರಿಪುರಗಳನ್ನು ಕ್ಷಣ ಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದಹಿಸಿದ ಪರಮೇಶ್ವರನಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇಂತಹ ಶಿವನಿಗೆ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಕಲ ಲೋಕಗಳು ವಂದಿಸುತ್ತವೆ. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ ಆಶ್ರಿತನಿಗೆ ಮರಣದೇವತೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅನರ್ಥವಿಲ್ಲ.
ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಪಾವನವಾದ ಮೂರನೇ ಕಣ್ಣು, ಕಾಮದಹನ, ಭಸ್ಮಧಾರಣೆ, ಭವನಾಶನ ಮತ್ತು ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಆತನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದರಿಂದ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಗಜಚರ್ಮ ವಸನ, ದೇವತೆಗಳಿಂದ ಪಾದಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಗಂಗಾಧರ ರೂಪವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಶಿವನ ಮಹಿಮೆ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಶಂಭುವನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದವರನ್ನು ಯಮನು ಸಮೀಪಿಸಲಾರ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಭೈರವ ಸ್ವರೂಪ, ಭುಜಂಗಾಭರಣ, ನೀಲಕಂಠತ್ವ ಮತ್ತು ಶೈಲರಾಜಸುತೆ (ಪಾರ್ವತಿ) ಯಿಂದ ಶೋಭಿತನಾದ ಶಿವನ ರೂಪವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆತನ ಉಗ್ರ ರೂಪವೂ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನೇ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ನಂದಿ ವಾಹನ, ಕುಂಡಲೇಶ್ವರತ್ವ, ನಾರದಾದಿ ಮುನಿಗಳಿಂದ ಸ್ತುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವೈಭವ ಮತ್ತು ಅಂಧಕಾಸುರ ವಿನಾಶವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ, ಶಿವನ ಧರ್ಮರಕ್ಷಕತ್ವವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನನ್ನು ಭವರೋಗಕ್ಕೆ ಔಷಧಿಯೆಂದು, ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳ ನಾಶಕನೆಂದು, ಭುಕ್ತಿ-ಮುಕ್ತಿ ಪ್ರದಾತನೆಂದು, ತ್ರಿಲೋಚನನೆಂದು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ. ಆತನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಎಲ್ಲವೂ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನ ಅಪ್ರಮೇಯತೆ, ಭಯನಾಶಕತ್ವ, ಸರ್ವಭೂತಪತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಪರಾತ್ಪರತೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರ, ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಅಗ್ನಿಯಂತಹ ಮೂರು ನೇತ್ರಗಳು ಆತನ ವಿಶ್ವ ರೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಒಂಬತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಶಿವನು ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ, ಲಯಕರ್ತನೆಂದು, ಗಣನಾಥರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ನಿತ್ಯವೂ ಲೀಲೆಗಳಿಂದ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ನಡೆಸುವ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿಯೆಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯ ಶ್ಲೋಕವು ಈ ಅಷ್ಟಕವನ್ನು ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪಠಿಸುವವರಿಗೆ ಮೃತ್ಯು ಭಯವಿಲ್ಲ, ಆಯುಸ್ಸು, ಆರೋಗ್ಯ, ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವಯಂ ಶಿವನು ಪ್ರಸಾದಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಆಶೀರ್ವದಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...