ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ |
ಇತಿ ಮತಿರುಪಕಲ್ಪಿತಾ ವಿತೃಷ್ಣಾ
ಭಗವತಿ ಸಾತ್ವತಪುಂಗವೇ ವಿಭೂಮ್ನಿ |
ಸ್ವಸುಖಮುಪಗತೇ ಕ್ವಚಿದ್ವಿಹರ್ತುಂ
ಪ್ರಕೃತಿಮುಪೇಯುಷಿ ಯದ್ಭವಪ್ರವಾಹಃ || 1 ||
ತ್ರಿಭುವನಕಮನಂ ತಮಾಲವರ್ಣಂ
ರವಿಕರಗೌರವರಾಂಬರಂ ದಧಾನೇ |
ವಪುರಲಕಕುಲಾವೃತಾನನಾಬ್ಜಂ
ವಿಜಯಸಖೇ ರತಿರಸ್ತು ಮೇಽನವದ್ಯಾ || 2 ||
ಯುಧಿ ತುರಗರಜೋವಿಧೂಮ್ರವಿಷ್ವಕ್
ಕಚಲುಲಿತಶ್ರಮವಾರ್ಯಲಂಕೃತಾಸ್ಯೇ |
ಮಮ ನಿಶಿತಶರೈರ್ವಿಭಿದ್ಯಮಾನ
ತ್ವಚಿ ವಿಲಸತ್ಕವಚೇಽಸ್ತು ಕೃಷ್ಣ ಆತ್ಮಾ || 3 ||
ಸಪದಿ ಸಖಿವಚೋ ನಿಶಮ್ಯ ಮಧ್ಯೇ
ನಿಜಪರಯೋರ್ಬಲಯೋ ರಥಂ ನಿವೇಶ್ಯ |
ಸ್ಥಿತವತಿ ಪರಸೈನಿಕಾಯುರಕ್ಷ್ಣಾ
ಹೃತವತಿ ಪಾರ್ಥಸಖೇ ರತಿರ್ಮಮಾಸ್ತು || 4 ||
ವ್ಯವಹಿತ ಪೃಥನಾಮುಖಂ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ
ಸ್ವಜನವಧಾದ್ವಿಮುಖಸ್ಯ ದೋಷಬುದ್ಧ್ಯಾ |
ಕುಮತಿಮಹರದಾತ್ಮವಿದ್ಯಯಾ ಯ-
-ಶ್ಚರಣರತಿಃ ಪರಮಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಮೇಽಸ್ತು || 5 ||
ಸ್ವನಿಗಮಮಪಹಾಯ ಮತ್ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ
ಋತಮಧಿಕರ್ತುಮವಪ್ಲುತೋ ರಥಸ್ಥಃ |
ಧೃತರಥಚರಣೋಽಭ್ಯಯಾಚ್ಚಲದ್ಗುಃ
ಹರಿರಿವ ಹಂತುಮಿಭಂ ಗತೋತ್ತರೀಯಃ || 6 ||
ಶಿತವಿಶಿಖಹತೋ ವಿಶೀರ್ಣದಂಶಃ
ಕ್ಷತಜಪರಿಪ್ಲುತ ಆತತಾಯಿನೋ ಮೇ |
ಪ್ರಸಭಮಭಿಸಸಾರ ಮದ್ವಧಾರ್ಥಂ
ಸ ಭವತು ಮೇ ಭಗವಾನ್ ಗತಿರ್ಮುಕುಂದಃ || 7 ||
ವಿಜಯರಥಕುಟುಂಬ ಆತ್ತತೋತ್ರೇ
ಧೃತಹಯರಶ್ಮಿನಿ ತಚ್ಛ್ರಿಯೇಕ್ಷಣೀಯೇ |
ಭಗವತಿ ರತಿರಸ್ತು ಮೇ ಮುಮೂರ್ಷೋಃ
ಯಮಿಹ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಹತಾಃ ಗತಾಃ ಸರೂಪಂ || 8 ||
ಲಲಿತ ಗತಿ ವಿಲಾಸ ವಲ್ಗುಹಾಸ
ಪ್ರಣಯ ನಿರೀಕ್ಷಣ ಕಲ್ಪಿತೋರುಮಾನಾಃ |
ಕೃತಮನುಕೃತವತ್ಯ ಉನ್ಮದಾಂಧಾಃ
ಪ್ರಕೃತಿಮಗನ್ ಕಿಲ ಯಸ್ಯ ಗೋಪವಧ್ವಃ || 9 ||
ಮುನಿಗಣನೃಪವರ್ಯಸಂಕುಲೇಽನ್ತಃ
ಸದಸಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರರಾಜಸೂಯ ಏಷಾಂ |
ಅರ್ಹಣಮುಪಪೇದ ಈಕ್ಷಣೀಯೋ
ಮಮ ದೃಶಿಗೋಚರ ಏಷ ಆವಿರಾತ್ಮಾ || 10 ||
ತಮಿಮಮಹಮಜಂ ಶರೀರಭಾಜಾಂ
ಹೃದಿ ಹೃದಿ ಧಿಷ್ಟಿತಮಾತ್ಮಕಲ್ಪಿತಾನಾಂ |
ಪ್ರತಿದೃಶಮಿವ ನೈಕಧಾಽರ್ಕಮೇಕಂ
ಸಮಧಿಗತೋಽಸ್ಮಿ ವಿಧೂತಭೇದಮೋಹಃ || 11 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಪ್ರಥಮಸ್ಕಂಧೇ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯೇ ಭೀಷ್ಮಕೃತ ಭಗವತ್ ಸ್ತುತಿಃ |
ಮಹಾಭಾರತ ಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಬಾಣಗಳ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿದ್ದಾಗ, ಭೀಷ್ಮಾಚಾರ್ಯರು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಮಾಡಿದ ಅಪ್ರತಿಮ ಸ್ತೋತ್ರವೇ ಈ ಭಗವತ್ ಸ್ತುತಿ. ಮರಣದಂಚಿನಲ್ಲಿಯೂ ಭೀಷ್ಮರ ಮನಸ್ಸು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಅವರ ಅಚಲ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪರಮ ವೈರಾಗ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಭೀಷ್ಮರ ಅಂತಿಮ ಪ್ರಣಾಮ ಮತ್ತು ಭಗವಂತನ ಅನಂತ ಮಹಿಮೆಯ ಕೊಂಡಾಟವಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಾಲಾತೀತವಾಗಿ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ, ಭೀಷ್ಮರು ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಲೌಕಿಕ ಆಸೆಗಳು, ಭ್ರಾಂತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ಮಗಳ ಪ್ರವಾಹವು ಕೇವಲ ಭಗವಂತನ ಲೀಲೆ ಎಂದು ಅರಿತು, ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೃಷ್ಣನ ಚರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸ್ತೋತ್ರವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ, ಭಕ್ತನು ಭಗವಂತನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಭೀಷ್ಮರು ವೈರಾಗ್ಯ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ಭಗವಂತನ ದಿವ್ಯ ರೂಪವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಮನಸ್ಸಿನ ಅಂತಿಮ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ಭೀಷ್ಮರು ಮೊದಲು ತಮಾಲ ವೃಕ್ಷದಂತೆ ಶ್ಯಾಮಲ ವರ್ಣದ, ಸೂರ್ಯನಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ, ಸುಂದರವಾದ ಕೇಶರಾಶಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಕಮಲದಂತಹ ಮುಖವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ರೂಪವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರೀಕರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಗಳ ಧೂಳಿನಿಂದ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟ, ಬೆವರಿನ ಹನಿಗಳಿಂದ ಹೊಳೆಯುವ ಮುಖ, ಭೀಷ್ಮರ ಬಾಣಗಳಿಂದ ಭೇದಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೂ ಕವಚದ ಕಾಂತಿಯಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುಂದರವಾಗಿ ಕಾಣುವ ಕೃಷ್ಣನ ರೂಪವು ಭೀಷ್ಮರ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಆನಂದವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪಾರ್ಥನ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ, ತನ್ನ ರಥವನ್ನು ಎರಡೂ ಸೇನೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಶತ್ರುಗಳ ಆಯುಷ್ಯವನ್ನು ಕೇವಲ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೇ ಕಸಿದುಕೊಂಡ ಕೃಷ್ಣನ ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಭೀಷ್ಮರು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅರ್ಜುನನು ತನ್ನ ಸ್ವಜನರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದಾಗ, ಕೃಷ್ಣನು ಆತ್ಮಜ್ಞಾನದಿಂದ ಅವನ ಮೋಹವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಾಶಪಡಿಸಿದನು ಎಂಬುದನ್ನು ಭೀಷ್ಮರು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾದ ಕ್ಷಣವೆಂದರೆ, ಭೀಷ್ಮರ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಲು, ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮುರಿದು, ರಥದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಜಿಗಿದು, ರಥದ ಚಕ್ರವನ್ನು ಆಯುಧವಾಗಿ ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಭೀಷ್ಮರ ಕಡೆಗೆ ಧಾವಿಸಿದ ಆ ದೃಶ್ಯ. "ಧರ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ನಾನು ನನ್ನ ನಿಯಮವನ್ನು ಮುರಿಯುತ್ತೇನೆ" ಎಂಬ ಕೃಷ್ಣನ ಈ ಭಕ್ತವಾತ್ಸಲ್ಯವು ಭೀಷ್ಮರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚಳಿಯದೆ ಉಳಿದಿದೆ. ಭೀಷ್ಮರು ಕೃಷ್ಣನ ದಿವ್ಯದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ನರರು, ರಾಕ್ಷಸರು, ದೈತ್ಯರು - ಯಾರೇ ತಿರುಗಿಬಿದ್ದರೂ ಅವರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ಇರಲಾರದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನು ರಥವನ್ನು ಓಡಿಸಿದ ಕ್ಷಣಗಳು, ಆತನ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮಡಿದ ವೀರರು ಉತ್ತಮ ಲೋಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ಭಾಗ್ಯ - ಇವೆಲ್ಲವೂ ಭೀಷ್ಮರ ಹೃದಯವನ್ನು ಸಂತೋಷಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಗೋಪಿಕೆಯರು ಕೃಷ್ಣನ ನಗೆ, ಲಲಿತವಾದ ನಡಿಗೆ, ಪ್ರೇಮಭರಿತ ನೋಟಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಮೋಹಿತರಾಗಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾ, ಕೃಷ್ಣನ ಮಾಧುರ್ಯಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲೆಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭೀಷ್ಮರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಯುಧಿಷ್ಠಿರನ ರಾಜಸೂಯ ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ, ಪಂಡಿತರು, ರಾಜರು, ಋಷಿಗಳು ನೆರೆದಿದ್ದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪೂಜೆಗೆ ಅರ್ಹನೆಂದು ಭೀಷ್ಮರು ಭಾವೋದ್ವೇಗದಿಂದ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಸೂರ್ಯನು ಅನೇಕ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವಂತೆ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೂ, ಎಲ್ಲರ ಏಕೈಕ ಆಧಾರ ಎಂಬುದನ್ನು ಭೀಷ್ಮರು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...