ಅಷ್ಟಮೂರ್ತ್ಯಷ್ಟಕಂ

ಅಷ್ಟಮೂರ್ತ್ಯಷ್ಟಕಂ ಶಿವ ಮಹಾಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಶುಕ್ರಚಾರ್ಯರಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನನ್ನು ಅವರ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳು ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಅಗ್ನಿ, ವಾಯು, ಆಕಾಶ, ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಯಜಮಾನ ತತ್ವ (ಪರಮ ತತ್ವ) – ಈ ಎಂಟು ಅಂಶಗಳು ಶಿವನ ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನು ಸ್ಥೂಲ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮತ್ತು ಪರ ಸ್ವರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕತ್ವದ ಆಳವಾದ ಅರಿವನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶುಕ್ರಚಾರ್ಯರು ಶಿವನ ದರ್ಶನದಿಂದ ಆನಂದಭರಿತರಾಗಿ, ನಯನಗಳು ಅರಳಿದಂತೆ, ಕೈಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ, 'ಜಯ ಜಯ' ಎಂದು ಉದ್ಘೋಷಿಸುತ್ತಾ, ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳ ವೈಭವವನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಸೂರ್ಯನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸೂರ್ಯನು ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ರಾಕ್ಷಸರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಸ್ತಂಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೂರು ಲೋಕಗಳಿಗೆ ಬೆಳಕನ್ನು ನೀಡುವ, ಜಗತ್ತನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಪರಮೇಶ್ವರನೇ ಸೂರ್ಯನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಶುಕ್ರಚಾರ್ಯರು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನು ಚಂದ್ರನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇಡೀ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಅಮೃತಮಯವಾದ, ತಂಪಾದ ಬೆಳಕನ್ನು ಪ್ರಸರಿಸುವ ಚಂದ್ರನು ತಮೋಗುಣವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಶಿವನ ಈ ಚಂದ್ರ ಸ್ವರೂಪವು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿ ಮತ್ತು ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.

ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ವಾಯು ಸ್ವರೂಪನಾದ ಶಿವನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಯುವು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಉಸಿರು. ವಾಯು ಇಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾದ, ಸರ್ವಜೀವಿಗಳ ಉಸಿರಾಗಿರುವ ಶಿವನು ವಾಯು ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಾಗಲೋಕದ ಜೀವಿಗಳಿಗೂ ಸಂತೋಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಅಗ್ನಿ ಸ್ವರೂಪನಾದ ಶಿವನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗ್ನಿಯು ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಸಂಕೇತ. ಅಗ್ನಿಯ ಮೂಲಕವೇ ಜೀವನ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಈ ಅಗ್ನಿಮಯ ಸ್ವರೂಪವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ದಹಿಸಿ, ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಜಲ ಸ್ವರೂಪನಾದ ಶಿವನನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಲವು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಮೂಲ. ವಿಶ್ವದ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಗೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಶಿವನ ಜಲ ಸ್ವರೂಪವೇ ಕಾರಣ. ಈ ಜಲವು ಜಗತ್ತನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ, ಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಆಕಾಶ ಸ್ವರೂಪನಾಗಿ ಹೊಗಳಲಾಗಿದೆ. ಆಕಾಶವು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ, ಎಲ್ಲವಕ್ಕೂ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವ ತತ್ವ. ಶಿವನು ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ, ಎಲ್ಲಾ ಸೃಷ್ಟಿಯೂ ಆತನ ಆಕಾಶರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಆಧಾರ ತತ್ವವಾಗಿ, ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ, ರಕ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಮೋಗುಣವನ್ನು ಸಮೂಲವಾಗಿ ನಾಶಮಾಡುವ ಪರಮೇಶ್ವರನು ಈ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಒಂಬತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಪರಮಾತ್ಮ ಸ್ವರೂಪಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ – ಚರಾಚರ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ಅಂತರಾತ್ಮ. ದೇಹಾ, ಪ್ರಾಣ, ಮನಸ್ಸು, ವಿಶ್ವ – ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಆತನೇ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಹತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಶಿವನ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ರೂಪವನ್ನು ಘನವಾಗಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತನು ಆತನಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಮಸ್ಕಾರವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅಷ್ಟಕವು ಶಿವನ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಆತನ ವಿಶ್ವ ರೂಪವನ್ನು ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):

• ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕ ಶಿವನ ಅನುಗ್ರಹ: ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಶಿವನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರು ಭಗವಂತನ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅರಿತು, ಆತನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ.
• ಪಾಪ ನಿವಾರಣೆ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧೀಕರಣ: ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ಜಲ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವುದರಿಂದ ಪಾಪಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗಿ, ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿ: ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಆಕಾಶ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ, ನೆಮ್ಮದಿ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸೌಖ್ಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
• ಜೀವನ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ: ಸೂರ್ಯ, ವಾಯು ಮತ್ತು ಭೂಮಿ ಸ್ವರೂಪಗಳು ಜೀವನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ, ಎಲ್ಲಾ ವಿಘ್ನಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತವೆ.
• ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನೋದಯ: ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ನಿಯಮಿತ ಪಠಣವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಶಿವನ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿ ತತ್ವದ ಆಳವಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನೋದಯಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರಿ.