ತುಷ್ಟಾವಾಷ್ಟತನುಂ ಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಫುಲ್ಲನಯನಾಚಲಃ |
ಮೌಳಾವಂಜಲಿಮಾಧಾಯ ವದನ್ ಜಯ ಜಯೇತಿ ಚ || 1 ||
ಭಾರ್ಗವ ಉವಾಚ |
ತ್ವಂ ಭಾಭಿರಾಭಿರಭಿಭೂಯ ತಮಃ ಸಮಸ್ತ-
-ಮಸ್ತಂ ನಯಸ್ಯಭಿಮತಾನಿ ನಿಶಾಚರಾಣಾಂ |
ದೇದೀಪ್ಯಸೇ ದಿವಮಣೇ ಗಗನೇ ಹಿತಾಯ
ಲೋಕತ್ರಯಸ್ಯ ಜಗದೀಶ್ವರ ತನ್ನಮಸ್ತೇ || 2 ||
ಲೋಕೇಽತಿವೇಲಮತಿವೇಲಮಹಾಮಹೋಭಿ-
-ರ್ನಿರ್ಭಾಸಿ ಕೌ ಚ ಗಗನೇಽಖಿಲಲೋಕನೇತ್ರ |
ವಿದ್ರಾವಿತಾಖಿಲತಮಾಃ ಸುತಮೋ ಹಿಮಾಂಶೋ
ಪೀಯೂಷಪೂರ ಪರಿಪೂರಿತ ತನ್ನಮಸ್ತೇ || 3 ||
ತ್ವಂ ಪಾವನೇ ಪಥಿ ಸದಾಗತಿರಪ್ಯುಪಾಸ್ಯಃ
ಕಸ್ತ್ವಾಂ ವಿನಾ ಭುವನ ಜೀವನ ಜೀವತೀಹ |
ಸ್ತಬ್ಧಪ್ರಭಂಜನವಿವರ್ಧಿತಸರ್ವಜಂತೋ
ಸಂತೋಷಿತಾಹಿಕುಲ ಸರ್ವಗ ವೈ ನಮಸ್ತೇ || 4 ||
ವಿಶ್ವೈಕಪಾವಕ ನ ತಾವಕಪಾವಕೈಕ-
-ಶಕ್ತೇರೃತೇ ಮೃತವತಾಮೃತದಿವ್ಯಕಾರ್ಯಂ |
ಪ್ರಾಣಿತ್ಯದೋ ಜಗದಹೋ ಜಗದಂತರಾತ್ಮಂ-
-ಸ್ತ್ವಂ ಪಾವಕಃ ಪ್ರತಿಪದಂ ಶಮದೋ ನಮಸ್ತೇ || 5 ||
ಪಾನೀಯರೂಪ ಪರಮೇಶ ಜಗತ್ಪವಿತ್ರ
ಚಿತ್ರಾತಿಚಿತ್ರಸುಚರಿತ್ರಕರೋಽಸಿ ನೂನಂ |
ವಿಶ್ವಂ ಪವಿತ್ರಮಮಲಂ ಕಿಲ ವಿಶ್ವನಾಥ
ಪಾನೀಯಗಾಹನತ ಏತದತೋ ನತೋಽಸ್ಮಿ || 6 ||
ಆಕಾಶರೂಪ ಬಹಿರಂತರುತಾವಕಾಶ-
-ದಾನಾದ್ವಿಕಸ್ವರಮಿಹೇಶ್ವರ ವಿಶ್ವಮೇತತ್ |
ತ್ವತ್ತಃ ಸದಾ ಸದಯ ಸಂಶ್ವಸಿತಿ ಸ್ವಭಾವಾ-
-ತ್ಸಂಕೋಚಮೇತಿ ಭವತೋಽಸ್ಮಿ ನತಸ್ತತಸ್ತ್ವಾಂ || 7 ||
ವಿಶ್ವಂಭರಾತ್ಮಕ ಬಿಭರ್ಷಿ ವಿಭೋತ್ರ ವಿಶ್ವಂ
ಕೋ ವಿಶ್ವನಾಥ ಭವತೋಽನ್ಯತಮಸ್ತಮೋಽರಿಃ |
ಸ ತ್ವಂ ವಿನಾಶಯ ತಮೋ ಮಮ ಚಾಹಿಭೂಷ
ಸ್ತವ್ಯಾತ್ಪರಃ ಪರಪರಂ ಪ್ರಣತಸ್ತತಸ್ತ್ವಾಂ || 8 ||
ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪ ತವರೂಪ ಪರಂಪರಾಭಿ-
-ರಾಭಿಸ್ತತಂ ಹರ ಚರಾಚರರೂಪಮೇತತ್ |
ಸರ್ವಾಂತರಾತ್ಮನಿಲಯ ಪ್ರತಿರೂಪರೂಪ
ನಿತ್ಯಂ ನತೋಽಸ್ಮಿ ಪರಮಾತ್ಮಜನೋಽಷ್ಟಮೂರ್ತೇ || 9 ||
ಇತ್ಯಷ್ಟಮೂರ್ತಿಭಿರಿಮಾಭಿರಬಂಧಬಂಧೋ
ಯುಕ್ತಃ ಕರೋಷಿ ಖಲು ವಿಶ್ವಜನೀನಮೂರ್ತೇ |
ಏತತ್ತತಂ ಸುವಿತತಂ ಪ್ರಣತಪ್ರಣೀತ
ಸರ್ವಾರ್ಥಸಾರ್ಥಪರಮಾರ್ಥ ತತೋ ನತೋಽಸ್ಮಿ || 10 ||
ಅಷ್ಟಮೂರ್ತ್ಯಷ್ಟಕೇನೇತ್ಥಂ ಪರಿಷ್ಟುತ್ಯೇತಿ ಭಾರ್ಗವಃ |
ಭರ್ಗಂ ಭೂಮಿಮಿಳನ್ಮೌಳಿಃ ಪ್ರಣನಾಮ ಪುನಃ ಪುನಃ || 11 ||
ಇತಿ ಶಿವಮಹಾಪುರಾಣೇ ರುದ್ರಸಂಹಿತಾಯಾಂ ಯುದ್ಧಖಂಡೇ ಪಂಚಾಶತ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯೇ ಶುಕ್ರಾಚಾರ್ಯಕೃತ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತ್ಯಷ್ಟಕಂ
ಅಷ್ಟಮೂರ್ತ್ಯಷ್ಟಕಂ ಶಿವ ಮಹಾಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಶುಕ್ರಚಾರ್ಯರಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನನ್ನು ಅವರ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳು ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಅಗ್ನಿ, ವಾಯು, ಆಕಾಶ, ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಯಜಮಾನ ತತ್ವ (ಪರಮ ತತ್ವ) – ಈ ಎಂಟು ಅಂಶಗಳು ಶಿವನ ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನು ಸ್ಥೂಲ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮತ್ತು ಪರ ಸ್ವರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಭಗವಂತನ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕತ್ವದ ಆಳವಾದ ಅರಿವನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶುಕ್ರಚಾರ್ಯರು ಶಿವನ ದರ್ಶನದಿಂದ ಆನಂದಭರಿತರಾಗಿ, ನಯನಗಳು ಅರಳಿದಂತೆ, ಕೈಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ, 'ಜಯ ಜಯ' ಎಂದು ಉದ್ಘೋಷಿಸುತ್ತಾ, ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳ ವೈಭವವನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಸೂರ್ಯನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸೂರ್ಯನು ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ರಾಕ್ಷಸರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಸ್ತಂಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೂರು ಲೋಕಗಳಿಗೆ ಬೆಳಕನ್ನು ನೀಡುವ, ಜಗತ್ತನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಪರಮೇಶ್ವರನೇ ಸೂರ್ಯನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಶುಕ್ರಚಾರ್ಯರು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನು ಚಂದ್ರನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇಡೀ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಅಮೃತಮಯವಾದ, ತಂಪಾದ ಬೆಳಕನ್ನು ಪ್ರಸರಿಸುವ ಚಂದ್ರನು ತಮೋಗುಣವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಶಿವನ ಈ ಚಂದ್ರ ಸ್ವರೂಪವು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿ ಮತ್ತು ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.
ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ವಾಯು ಸ್ವರೂಪನಾದ ಶಿವನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಯುವು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಉಸಿರು. ವಾಯು ಇಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾದ, ಸರ್ವಜೀವಿಗಳ ಉಸಿರಾಗಿರುವ ಶಿವನು ವಾಯು ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಾಗಲೋಕದ ಜೀವಿಗಳಿಗೂ ಸಂತೋಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಅಗ್ನಿ ಸ್ವರೂಪನಾದ ಶಿವನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗ್ನಿಯು ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಸಂಕೇತ. ಅಗ್ನಿಯ ಮೂಲಕವೇ ಜೀವನ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಈ ಅಗ್ನಿಮಯ ಸ್ವರೂಪವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ದಹಿಸಿ, ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಜಲ ಸ್ವರೂಪನಾದ ಶಿವನನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಲವು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಮೂಲ. ವಿಶ್ವದ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಗೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಶಿವನ ಜಲ ಸ್ವರೂಪವೇ ಕಾರಣ. ಈ ಜಲವು ಜಗತ್ತನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ, ಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಆಕಾಶ ಸ್ವರೂಪನಾಗಿ ಹೊಗಳಲಾಗಿದೆ. ಆಕಾಶವು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ, ಎಲ್ಲವಕ್ಕೂ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವ ತತ್ವ. ಶಿವನು ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ, ಎಲ್ಲಾ ಸೃಷ್ಟಿಯೂ ಆತನ ಆಕಾಶರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಆಧಾರ ತತ್ವವಾಗಿ, ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ, ರಕ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಮೋಗುಣವನ್ನು ಸಮೂಲವಾಗಿ ನಾಶಮಾಡುವ ಪರಮೇಶ್ವರನು ಈ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಒಂಬತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಪರಮಾತ್ಮ ಸ್ವರೂಪಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ – ಚರಾಚರ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ಅಂತರಾತ್ಮ. ದೇಹಾ, ಪ್ರಾಣ, ಮನಸ್ಸು, ವಿಶ್ವ – ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಆತನೇ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಹತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಶಿವನ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ರೂಪವನ್ನು ಘನವಾಗಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತನು ಆತನಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಮಸ್ಕಾರವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅಷ್ಟಕವು ಶಿವನ ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಆತನ ವಿಶ್ವ ರೂಪವನ್ನು ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...