ತೃಷ್ಣಾತಂತ್ರೇ ಮನಸಿ ತಮಸಾ ದುರ್ದಿನೇ ಬಂಧುವರ್ತೀ
ಮಾದೃಗ್ಜಂತುಃ ಕಥಮಧಿಕರೋತ್ಯೈಶ್ವರಂ ಜ್ಯೋತಿರಗ್ರ್ಯಂ |
ವಾಚಃ ಸ್ಫೀತಾ ಭಗವತಿ ಹರೇಸ್ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಾತ್ಮರೂಪಾ-
ಸ್ಸ್ತುತ್ಯಾತ್ಮಾನಸ್ಸ್ವಯಮಿವಮುಖಾದಸ್ಯ ಮೇ ನಿಷ್ಪತಂತಿ || 1 ||
ವೇಧಾ ವಿಷ್ಣುರ್ವರುಣಧನದೌ ವಾಸವೋ ಜೀವಿತೇಶ-
ಶ್ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ವಸವ ಇತಿ ಯಾ ದೇವತಾ ಭಿನ್ನಕಕ್ಷ್ಯಾಃ |
ಮನ್ಯೇ ತಾಸಾಮಪಿ ನ ಭಜತೇ ಭಾರತೀ ತೇ ಸ್ವರೂಪಂ
ಸ್ಥೂಲೇ ತ್ವಂಶೇ ಸ್ಪೃಶತಿ ಸದೃಶಂ ತತ್ಪುನರ್ಮಾದೃಶೋಽಪಿ || 2 ||
ತನ್ನಸ್ಥಾಣೋಸ್ಸ್ತುತಿರತಿಭರಾ ಭಕ್ತಿರುಚ್ಚೈರ್ಮುಖೀ ಚೇ-
ದ್ಗ್ರಾಮ್ಯಸ್ತೋತಾ ಭವತಿ ಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿದಾರಣ್ಯಕೋ ವಾ |
ನೋ ಚೇದ್ಭಕ್ತಿಸ್ತ್ವಯಿ ಚ ಯದಿ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾತ್ವಧೀತೇ
ನಾನುಧ್ಯೇಯಸ್ತವ ಪಶುರಸಾವಾತ್ಮಕರ್ಮಾನಭಿಜ್ಞಃ || 3 ||
ವಿಶ್ವಂ ಪ್ರಾದುರ್ಭವತಿ ಲಭತೇ ತ್ವಾಮಧಿಷ್ಠಾಯಕಂ ಚೇ-
ನ್ನೇಹ್ಯುತ್ಪತ್ತಿರ್ಯದಿ ಜನಯಿತಾ ನಾಸ್ತಿ ಚೈತನ್ಯಯುಕ್ತಃ |
ಕ್ಷಿತ್ಯಾದೀನಾಂ ಭವ ನಿಜಕಲಾವತ್ತಯಾ ಜನ್ಮವತ್ತಾ
ಸಿಧ್ಯತ್ಯೇವಂ ಸತಿ ಭಗವತಸ್ಸರ್ವಲೋಕಾಧಿಪತ್ಯಂ || 4 ||
ಭೋಗ್ಯಾಮಾಹುಃ ಪ್ರಕೃತಿಮೃಷಯಶ್ಚೇತನಾಶಕ್ತಿಶೂನ್ಯಾಂ
ಭೋಕ್ತಾ ಚೈನಾಂ ಪರಿಣಮಯಿತುಂ ಬುದ್ಧಿವರ್ತೀ ಸಮರ್ಥಃ |
ಭೋಗೋಪ್ಯಸ್ಮಿನ್ ಭವತಿ ಮಿಥುನೇ ಪುಷ್ಕಲಸ್ತತ್ರ ಹೇತು-
ರ್ನೀಲಗ್ರೀವ ತ್ವಮಸಿ ಭುವನಸ್ಥಾಪನಾಸೂತ್ರಧಾರಃ || 5 ||
ಭಿನ್ನಾವಸ್ಥಂ ಜಗತಿ ಬಹುನಾ ದೇಶಕಾಲಪ್ರಭೇದಾ-
ದ್ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಪಾಪಾನ್ಯಭಿಗಿರಿ ಹರನ್ ಯೋನವದ್ಯಃ ಕ್ರಮಾಭ್ಯಾಂ |
ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಾರೂಢಸ್ಸೃಜತಿ ನಿಯಮಾದಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಹಿ ಯತ್ತ-
ತ್ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವಂ ತ್ರಿಭುವನ ಸೃಜಾ ಯತ್ರ ಸೂತ್ರಂ ನ ಕಿಂಚಿತ್ || 6 ||
ಚಾರೂದ್ರೇಕೇ ರಜಸಿ ಜಗತಾಂ ಜನ್ಮಸತ್ವೇ ಪ್ರಕೃಷ್ಟೇ
ಯಾತ್ರಾಂ ಭೂಯಸ್ತಮಸಿ ಬಹುಲೇ ಬಿಭ್ರತಸ್ಸಂಹೃತಿಂ ಚ |
ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯೈತತ್ಪ್ರಕೃತಿಗಹನಂ ಸ್ತಂಭಪರ್ಯಂತಮಾಸೀ-
ತ್ಕ್ರೀಡಾವಸ್ತು ತ್ರಿನಯನ ಮನೋವೃತ್ತಿಮಾತ್ರಾನುಗಂ ತೇ || 7 ||
ಕೃತ್ತಿಶ್ಚಿತ್ರಾ ನಿವಸನಪದೇ ಕಲ್ಪಿತಾ ಪೌಂಡರೀಕೀ
ವಾಸಾಗಾರಂ ಪಿತೃವನಭುವಂ ವಾಹನಂ ಕಶ್ಚಿದುಕ್ಷಾ |
ಏವಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಪ್ರಲಘುಹೃದಯಾ ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ವಾರ್ಥಪೋಷಂ
ತ್ವಾಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಧ್ವನತಿ ಭಗವನ್ನೀಶ ಇತ್ಯೇಷ ಶಬ್ದಃ || 8 ||
ಕ್ಲೃಪ್ತಾಕಲ್ಪಃ ಕಿಮಯಮಶಿವೈರಸ್ಥಿಮುಖ್ಯೈಃ ಪದಾರ್ಥೈಃ
ಕಸ್ಸ್ಯಾದಸ್ಯ ಸ್ತನಕಲಶಯೋರ್ಭಾರನಮ್ರಾ ಭವಾನೀ |
ಪಾಣೌ ಖಂಡಃ ಪರಶುರಿದಮಪ್ಯಕ್ಷಸೂತ್ರಂ ಕಿಮಸ್ಯೇ-
ತ್ಯಾ ಚಕ್ಷಾಣೋ ಹರ ಕೃತಧಿಯಾಮಸ್ತು ಹಾಸ್ಯೈಕವೇದ್ಯಃ || 9 ||
ಯತ್ಕಾಪಾಲವ್ರತಮಪಿ ಮಹದ್ದೃಷ್ಟಮೇಕಾಂತಘೋರಂ
ಮುಕ್ತೇರಧ್ವಾ ಸ ಪುನರಮಲಃ ಪಾವನಃ ಕಿಂ ನ ಜಾತಃ |
ದಾಕ್ಷಾಯಣ್ಯಾಂ ಪ್ರಿಯತಮತಯಾ ವರ್ತತೇ ಯೋಗಮಾಯಾ
ಸಾ ಸ್ಯಾದ್ಧತ್ತೇ ಮಿಥುನಚರಿತಂ ವೃದ್ಧಿಮೂಲಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ || 10 ||
ಕಶ್ಚಿನ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಕ್ರತುಕೃಶತನುರ್ನೀಲಕಂಠ ತ್ವಯಾ ಚೇ-
ದ್ದೃಷ್ಟಿಸ್ನಿಗ್ಧಸ್ಸ ಪುನರಮರಸ್ತ್ರೀಭುಜಗ್ರಾಹ್ಯಕಂಠಃ |
ಅಪ್ಯಾರೂಢಸ್ಸುರಪರಿವೃತಂ ಸ್ಥಾನಮಾಖಂಡಲೀಯಂ
ತ್ವಂ ಚೇತ್ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಸ ಪತತಿ ನಿರಾಲಂಬನೋ ಧ್ವಾಂತಜಾಲೇ || 11 ||
ಶಶ್ವದ್ಬಾಲ್ಯಂ ಶರವಣಭವಂ ಷಣ್ಮುಖಂ ದ್ವಾದಶಾಕ್ಷಂ
ತೇಜೋ ಯತ್ತೇ ಕನಕನಲಿನೀಪದ್ಮಪತ್ರಾವದಾತಂ |
ವಿಸ್ಮಾರ್ಯಂತೇ ಸುರಯುವತಯಸ್ತೇನ ಸೇಂದ್ರಾವರೋಧಾ
ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಾಣಾಮಸುರಜಯಿನಾಂ ಬಂಧನಾಗಾರವಾಸಂ || 12 ||
ವೇಗಾಕೃಷ್ಟಗ್ರಹರವಿಶಶಿವ್ಯಶ್ನುವಾನಂ ದಿಗಂತಾ-
ನ್ನ್ಯಕ್ಕುರ್ವಾಣಂ ಪ್ರಲಯಪಯಸಾಮೂರ್ಮಿಭಂಗಾವಲೇಪಂ |
ಮುಕ್ತಾಕಾರಂ ಹರ ತವ ಜಟಾಬದ್ಧಸಂಸ್ಪರ್ಶಿ ಸದ್ಯೋ
ಜಜ್ಞೇ ಚೂಡಾ ಕುಸುಮಸುಭಗಂ ವಾರಿ ಭಾಗೀರಥೀಯಂ || 13 ||
ಕಲ್ಮಾಷಸ್ತೇ ಮರಕತಶಿಲಾಭಂಗಕಾಂತಿರ್ನ ಕಂಠೇ
ನ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಭುವನವಿಷಯಾಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಪ್ರವೃತ್ತಿಂ |
ವಾರಾಂ ಗರ್ಭಸ್ಸಹಿ ವಿಷಮಯೋ ಮಂದರಕ್ಷೋಭಜನ್ಮಾ
ನೈವಂ ರುದ್ಧೋ ಯದಿ ನ ಭವತಿ ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ವಾ || 14 ||
ಸಂಧಾಯಾಸ್ತ್ರಂ ಧನುಷಿ ನಿಯಮೋನ್ಮಾಥಿ ಸಮ್ಮೋಹನಾಖ್ಯಂ
ಪಾರ್ಶ್ವೇ ತಿಷ್ಠನ್ ಗಿರಿಶಸದೃಶೇ ಪಂಚಬಾಣೋ ಮುಹೂರ್ತಂ |
ತಸ್ಮಾದೂರ್ಧ್ವಂ ದಹನಪರಿಧೌ ರೋಷದೃಷ್ಟಿ ಪ್ರಸೂತೇ
ರಕ್ತಾಶೋಕಸ್ತಬಕಿತ ಇವ ಪ್ರಾಂತಧೂಮದ್ವಿರೇಫಃ || 15 ||
ಲಂಕಾನಾಥಂ ಲವಣಜಲಧಿಸ್ಥೂಲವೇಲೋರ್ಮಿದೀರ್ಘೈಃ
ಕೈಲಾಸಂ ತೇ ನಿಲಯನಗರೀಂ ಬಾಹುಭಿಃ ಕಂಪಯಂತಂ |
ಆಕ್ರೋಶದ್ಭಿರ್ವಮಿತರುಧಿರೈರಾನನೈರಾಪ್ಲುತಾಕ್ಷೈ-
ರಾಪಾತಾಲಾನಯದಲಸಾಬದ್ಧಮಂಗುಷ್ಠಕರ್ಮ || 16 ||
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ತೇಽಪ್ಯವೃಣತಪತನ್ನೇಕಮೂರ್ಧಾವಶೇಷಃ
ಪಾದದ್ವಂದ್ವೇ ದಶಮುಖಶಿರಃ ಪುಂಡರೀಕೋಪಹಾರಃ |
ಯೇನೈವಾಸಾವಧಿಗತಫಲೋ ರಾಕ್ಷಸಶ್ರೀವಿಧೇಯ-
ಶ್ಚಕ್ರೇ ದೇವಾಸುರಪರಿಷದೋ ಲೋಕಪಾಲೈಕಶತ್ರುಃ || 17 ||
ಭಕ್ತಿರ್ಬಾಣಾ ಸುರಮಪಿ ಭವತ್ಪಾದಪದ್ಮಂ ಸ್ಪೃಶಂತಂ
ಸ್ಥಾನಂ ಚಂದ್ರಾಭರಣ ಗಮಯಾಮಾಸ ಲೋಕಸ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನಿ |
ಸಹ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಭ್ರುಕುಟಿನಯನಾದಗ್ನಿದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಂ
ದ್ರಷ್ಟುಂ ಕಶ್ಚಿದ್ವದನಮಶಕದ್ದೇವದೈತ್ಯೇಶ್ವರೇಷು || 18 ||
ಪಾದನ್ಯಾಸಾನ್ನಮತಿ ವಸುಧಾ ಪನ್ನಗಸ್ಕಂಧಲಗ್ನಾ
ಬಾಹುಕ್ಷೇಪಾದ್ಗ್ರಹಗಣಯುತಂ ಘೂರ್ಣತೇ ಮೇಘಬೃಂದಂ |
ಉತ್ಸಾದ್ಯಂತೇ ಕ್ಷಣಮಿವ ದಿಶೋ ಹುಂಕೃತೇನಾತಿಮಾತ್ರಂ
ಭಿನ್ನಾವಸ್ಥಂ ಭವತಿ ಭುವನಂ ತ್ವಯ್ಯುಪಕ್ರಾಂತನೃತ್ತೇ || 19 ||
ನೋರ್ಧ್ವಂ ಗಮ್ಯಂ ಸರಸಿಜಭುವೋ ನಾಪ್ಯಧಶ್ಶಾರ್ಙ್ಗಪಾಣೇ-
ರಾಸೀದಂತಸ್ತವ ಹುತವಹಸ್ತಂ ಭಮೂರ್ತ್ಯಾ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ |
ಭೂಯಸ್ತಾಭ್ಯಾಮುಪರಿ ಲಘುನಾ ವಿಸ್ಮಯೇನ ಸ್ತುವದ್ಭ್ಯಾಂ
ಕಂಠೇ ಕಾಲಂ ಕಪಿಲನಯನಂ ರೂಪಮಾವಿರ್ಬಭೂವ || 20 ||
ಶ್ಲಾಘ್ಯಾಂ ದೃಷ್ಟಿಂ ದುಹಿತರಿ ಗಿರೇರ್ನ್ಯಸ್ಯ ಚಾಪೋರ್ಧ್ವಕೋಟ್ಯಾಂ
ಕೃತ್ವಾ ಬಾಹುಂ ತ್ರಿಪುರವಿಜಯಾನಂತರಂ ತೇ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ |
ಮಂದಾರಾಣಾಂ ಮಧುರಸುರಭಯೋ ವೃಷ್ಟಯಃ ಪೇತುರಾರ್ದ್ರಾ-
ಸ್ಸ್ವರ್ಗೋದ್ಯಾನಭ್ರಮರವನಿತಾದತ್ತದೀರ್ಘಾನುಯಾತಾಃ || 21 ||
ಉದ್ಧೃತ್ಯೈಕಂ ನಯನಮರುಣಂ ಸ್ನಿಗ್ಧತಾರಾಪರಾಗಂ
ಪೂರ್ಣೇಥಾದ್ಯಃ ಪರಮಸುಲಭೇ ದುಷ್ಕರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರೇ |
ಚಕ್ರಂ ಭೇಜೇ ದಹನಜಟಿಲಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ತಸ್ಯ ಹಸ್ತಂ
ಬಾಲಸ್ಯೇವ ದ್ಯೂತಿವಲಯಿತಂ ಮಂಡಲಂ ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯ || 22 ||
ವಿಷ್ಣುಶ್ಚಕ್ರೇ ಕರತಲಗತೇ ವಿಷ್ಟಪಾನಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ
ದತ್ತಾಶ್ವಾಸೋ ದನುಸುತಶಿರಶ್ಛೇದದೀಕ್ಷಾಂ ಬಬಂಧ |
ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನಂ ತದಪಿ ನಯನಂ ಪುಂಡರೀಕಾನುಕಾರಿ
ಶ್ಲಾಘ್ಯಾ ಭಕ್ತಿಸ್ತ್ರಿನಯನ ಭವತ್ಯರ್ಪಿತಾ ಕಿಂ ನ ಸೂತೇ || 23 ||
ಸವ್ಯೇ ಶೂಲಂ ತ್ರಿಶಿಖಮಪರೇ ದೋಷ್ಣಿ ಭಿಕ್ಷಾಕಪಾಲಂ
ಸೋಮೋ ಮುಗ್ಧಶ್ಶಿರಸಿ ಭುಜಗಃ ಕಶ್ಚಿದಂಸೋತ್ತರೀಯಃ |
ಕೋಽಯಂ ವೇಷಸ್ತ್ರಿನಯನ ಕುತೋ ದೃಷ್ಟ ಇತ್ಯದ್ರಿಕನ್ಯಾ
ಪ್ರಾಯೇಣ ತ್ವಾಂ ಹಸತಿ ಭಗವನ್ ಪ್ರೇಮನಿರ್ಯಂತ್ರಿತಾತ್ಮಾ || 24 ||
ಆರ್ದ್ರಂ ನಾಗಾಜಿನಮವಯವಗ್ರಂಥಿಮದ್ಬಿಭ್ರದಂಸೇ
ರೂಪಂ ಪ್ರಾವೃಡ್ಘನರುಚಿಮಹಾಭೈರವಂ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ |
ಪಶ್ಯನ್ ಗೌರೀಂ ಭಯಚಲ ಕರಾಲಂಬಿತ ಸ್ಕಂಧಹಸ್ತಾಂ
ಮನ್ಯೇ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದೃಢ ಇತಿ ಭವಾನ್ ವಜ್ರದೇಹೇಽಪಿ ಜಾತಃ || 25 ||
ವ್ಯಾಲಾಕಲ್ಪಾ ವಿಷಮನಯನಾ ವಿದ್ರುಮಾತಾಮ್ರಭಾಸೋ
ಜಾಯಾಮಿಶ್ರಾ ಜಟಿಲಶಿರಸಶ್ಚಂದ್ರರೇಖಾವತಂಸಾಃ |
ನಿತ್ಯಾನಂದಾ ನಿಯತಲಲಿತಾಸ್ಸ್ನಿಗ್ಧಕಲ್ಮಾಷಕಂಠಾಃ
ದೇವಾ ರುದ್ರಾ ಧೃತಪರಶವಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಭಕ್ತಾಃ || 26 ||
ಮಂತ್ರಾಭ್ಯಾಸೋ ನಿಯಮವಿಧಯಸ್ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾನುರೋಧೋ
ಗ್ರಾಮೇ ಭಿಕ್ಷಾಚರಣಮುಟಜೇ ಬೀಜವೃತ್ತಿರ್ವನೇ ವಾ
ಇತ್ಯಾಯಾಸೇ ಮಹತಿ ರಮತಾಮಪ್ರಗಲ್ಭಃ ಫಲಾರ್ಥೇ
ಸ್ಮೃತ್ವೇವಾಹಂ ತವಚರಣಯೋರ್ನಿರ್ವೃತಿಂ ಸಾಧಯಾಮಿ || 27 ||
ಆಸ್ತಾಂ ತಾವತ್ಸ್ನಪನಮುಪರಿಕ್ಷೀರಧಾರಾಪ್ರವಾಹೈ-
ಸ್ಸ್ನೇಹಾಭ್ಯಂಗೋ ಭವನಕರಣಂ ಗಂಧಧೂಪಾರ್ಪಣಂ ವಾ |
ಯಸ್ತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಿರತಿ ಕುಸುಮಾನ್ಯುದ್ದಿಶನ್ ಪಾದಪೀಠಂ
ಭೂಯೋ ನೈಷ ಭ್ರಮತಿ ಜನನೀಗರ್ಭಕಾರಾಗೃಹೇಷು || 28 ||
ಮುಕ್ತಾಕಾರಂ ಮುನಿಭಿರನಿಶಂ ಚೇತಸಿ ಧ್ಯಾಯಮಾನಂ
ಮುಕ್ತಾಗೌರಂ ಶಿರಸಿಜಟಿಲೇ ಜಾಹ್ನವೀಮುದ್ವಹಂತಂ |
ನಾನಾಕಾರಂ ನವಶಶಿಕಲಾಶೇಖರಂ ನಾಗಹಾರಂ
ನಾರೀಮಿಶ್ರಂ ಧೃತನರತಿರೋಮಾಲ್ಯಮೀಶಂ ನಮಾಮಿ || 29 ||
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ತ್ರಿದಶನಿಲಯೇ ಮಾನುಷೇ ರಾಕ್ಷಸೇ ವಾ
ಯಕ್ಷಾವಾಸೇ ವಿಷಧರಪುರೇ ದೇವ ವಿದ್ಯಾಧರೇ ವಾ |
ಯಸ್ಮಿನ್ ಕಸ್ಮಿಂತ್ಸುಕೃತನಿಲಯೇ ಜನ್ಮನಿ ಶ್ರೇಯಸೇ ವಾ
ಭೂಯಾದ್ಯುಷ್ಮಚ್ಚರಣಕಮಲಧ್ಯಾಯಿನೀ ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿಃ || 30 ||
ವಂದೇ ರುದ್ರಂ ವರದಮಮಲಂ ದಂಡಿನಂ ಮುಂಡಧಾರಿಂ
ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಂ ತ್ರಿಪುರದಹನಂ ಶಂಕರಂ ಶೂಲಪಾಣಿಂ |
ತೇಜೋರಾಶಿಂ ತ್ರಿಭುವನಗುರುಂ ತೀರ್ಥಮೌಲಿಂ ತ್ರಿನೇತ್ರಂ
ಕೈಲಾಸಸ್ಥಂ ಧನಪತಿಸಖಂ ಪಾರ್ವತೀನಾಥಮೀಶಂ || 31 ||
ಯೋಗೀ ಭೋಗೀ ವಿಷಭುಗಮೃತಶ್ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಿಃ ತಪಸ್ವೀ
ಶಾಂತಃ ಕ್ರೂರಃ ಶಮಿತವಿಷಯಃ ಶೈಲಕನ್ಯಾಸಹಾಯಃ |
ಭಿಕ್ಷಾವೃತ್ತಿಸ್ತ್ರಿಭುವನಪತಿಃ ಶುದ್ಧಿಮಾನಸ್ಥಿಮಾಲೀ
ಶಕ್ಯೋ ಜ್ಞಾತುಂ ಕಥಮಿವ ಶಿವ ತ್ವಂ ವಿರುದ್ಧಸ್ವಭಾವಃ || 32 ||
ಉಪದಿಶತೀ ಯದುಚ್ಚೈರ್ಜ್ಯೋತಿರಾಮ್ನಾಯವಿದ್ಯಾಂ
ಪರಮ ಪರಮದೂರಂ ದೂರಮಾದ್ಯಂತಶೂನ್ಯಾಂ |
ತ್ರಿಪುರಜಯಿನೀ ತಸ್ಮಿನ್ ದೇವದೇವೇ ನಿವಿಷ್ಟಾಂ
ಭಗವತಿ ಪರಿವರ್ತೋನ್ಮಾದಿನೀ ಭಕ್ತಿರಸ್ತು || 33 ||
ಇತಿ ವಿರಚಿತಮೇತಚ್ಚಾರುಚಂದ್ರಾರ್ಧಮೌಲೇ-
ರ್ಲಲಿತಪದಮುದಾರಂ ದಂಡಿನಾ ಪಂಡಿತೇನ |
ಸ್ತವನಮವನಕಾಮೇನಾತ್ಮನೋಽನಾಮಯಾಖ್ಯಂ
ಭವತಿ ವಿಗತರೋಗೋ ಜಂತುರೇತಜ್ಜಪೇನ || 34 ||
ಸ್ತೋತ್ರಂ ಸಮ್ಯಕ್ಪರಮವಿದುಷಾ ದಂಡಿನಾ ವಾಚ್ಯವೃತ್ತಾ-
ನ್ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾನ್ ತ್ರಿಭುವನಗುರೋಃ ಪಾರ್ವತೀವಲ್ಲಭಸ್ಯ |
ಕೃತ್ವಾ ಸ್ತೋತ್ರಂ ಯದಿ ಸುಭಗಮಾಪ್ನೋತಿ ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ಪುಣ್ಯಂ
ತೇನ ವ್ಯಾಧಿಂ ಹರ ಹರ ನೃಣಾಂ ಸ್ತೋತ್ರಪಾಠೇನ ಸತ್ಯಂ || 35 ||
ಇತಿ ದಂಡಿವಿರಚಿತಂ ಅನಾಮಯಸ್ತೋತ್ರಂ |
ಅನಾಮಯ ಸ್ತೋತ್ರಂ, ಮಹಾನ್ ಕವಿ ದಂಡಿನಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶಿವ ಪರತತ್ತ್ವವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ, ಆದ್ಯಂತ ರಹಿತವಾದ ಪರಮ ಸತ್ಯವೆಂದು ವರ್ಣಿಸುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನ ಅವಧೂತ ಸ್ವರೂಪ, ವಿಶ್ವ ಸ್ವರೂಪ, ಸರ್ವ ಕಾರಣತ್ವ, ಭಕ್ತಿ ಕರುಣೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ-ಪುರುಷ ಏಕತ್ವದಂತಹ ಗೂಢ ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಮನಸ್ಸು ತೃಷ್ಣೆಗಳಿಂದ, ಅಜ್ಞಾನಾಂಧಕಾರದಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದರೂ, ಶಿವನ ಕೃಪೆಯಿಂದಲೇ ದೈವಿಕ ವಾಕ್ಯಗಳು ತನ್ನಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಮಾನವ ಮಿತಿಯ ಅರಿವು ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಶಿವನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿಯಲು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯ ಅಸಮರ್ಥನಾದರೂ, ಅವನ ಕೃಪೆಯಿಂದಲೇ ಆ ದಿವ್ಯ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಾರುತ್ತದೆ.
ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನು ವೇದಗಳು, ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ದೇವತೆಗಳು ಸಹ ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಪರಮ ಸ್ವರೂಪನೆಂದು ಸಾರುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲು ಪದಗಳಾಗಲಿ, ವಿವಿಧ ದೇವತೆಗಳಾಗಲಿ ಸಮರ್ಥವಲ್ಲ. ಸೃಷ್ಟಿ-ಸ್ಥಿತಿ-ಲಯ ತತ್ತ್ವಗಳು ಶಿವನ ಶಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಎಂದು ಇದು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಶೀತಲತೆ, ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣತೆ, ಸೂರ್ಯನಲ್ಲಿ ತೇಜಸ್ಸು, ಮತ್ತು ಪುಷ್ಪದಲ್ಲಿ ಸುಗಂಧ ಇರುವುದು ಹೇಗೆ ಸಹಜವೋ, ಅದೇ ರೀತಿ ಸರ್ವ ಭೂತಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವ ಸಂಬಂಧಿ ಗುಣಗಳು ವ್ಯಾಪಿಸಿವೆ ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರವು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವನು ಇಂದ್ರಿಯ ರಹಿತನಾಗಿದ್ದರೂ, ಇಂದ್ರಿಯಾತೀತ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಗಿಗಳು ಸಹ ಆತನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ – ಭಕ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಆ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಇದೆ. ಆತನೇ ಭೋಗಿ, ಆತನೇ ಯೋಗಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಸ್ತಿತ್ವವೂ ಆತನಿಂದಲೇ ಎಂಬ ಗಹನ ಸತ್ಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸರ್ವ ಲೋಕಗಳ ಆವರ್ತ, ಪೋಷಣೆ, ಮತ್ತು ವಿನಾಶ ಎಲ್ಲವೂ ಶಿವ ತತ್ತ್ವದಿಂದಲೇ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರವು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಆತನ ಮಾಯಾ ಶಕ್ತಿಯು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದರೆ, ಆತನ ಚೈತನ್ಯ ಶಕ್ತಿಯು ಭೋಗ, ಭೋಕ್ತ, ಮತ್ತು ಭೋಗ್ಯ ಭಾವಗಳನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವನೇ ನಿಯಂತ್ರಕ, ಶಿವನೇ ವಿಶ್ವ ರಕ್ಷಕ, ಮತ್ತು ಶಿವನೇ ಯೋಗೇಶ್ವರ. ಸ್ತೋತ್ರದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾವತರಣ, ಲಂಕಾ ದಹನ, ತ್ರಿಪುರ ವಿಜಯ, ಮತ್ತು ದಶಮುಖ ರಾಕ್ಷಸನ ಸಂಹಾರದಂತಹ ಮಹಾನ್ ಪೌರಾಣಿಕ ದೃಶ್ಯಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಇವು ಶಿವನ ಶೌರ್ಯ, ಕರುಣೆ, ಧರ್ಮ ರಕ್ಷಣೆ, ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಶಿವನ ನೃತ್ಯ ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ ಜಗತ್ತು ಪ್ರಬಂಜನಗಳಂತೆ ನಡುಗುತ್ತದೆ ಎಂದು, ಮತ್ತು ಆತನ ಉಗ್ರ ರೂಪವೂ ಸಹ ಆಳವಾದ ಕರುಣೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವೇ ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರವು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಆ ಉಗ್ರತೆ ಅಧರ್ಮದ ನಾಶಕ್ಕಾಗಿ.
ಕೊನೆಯ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವನ ವಿರುದ್ಧ ಗುಣಗಳ ಏಕತ್ವವನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ – ಯೋಗಿಯೂ ಅವನೇ, ಭೋಗಿಯೂ ಅವನೇ; ವಿಷಭುಕ್ಕೂ ಅವನೇ, ಅಮೃತ ಸ್ವರೂಪಿಯೂ ಅವನೇ; ಶಾಂತ ಸ್ವರೂಪಿಯೂ ಅವನೇ, ಉಗ್ರ ರೂಪಿಯೂ ಅವನೇ. ಇಂತಹ ವಿರುದ್ಧ ಗುಣಗಳು ಏಕತ್ವವಾಗಿ ಸೇರುವ “ಪರಮಸತ್ಯ” ಒಬ್ಬನೇ – ಆತನೇ ಶಿವ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಶಿವನ ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವ, ಸರ್ವಶಕ್ತಿತ್ವ, ಸರ್ವವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಕರುಣೆ, ಧರ್ಮ ರಕ್ಷಣೆ, ಮತ್ತು ಭಕ್ತ ಪರತೆ ಮುಂತಾದ ವಿಶ್ವ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಭಕ್ತಿ ರಸ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪಠಿಸಿದವರು ಅಜ್ಞಾನ, ರೋಗಗಳು, ಕಷ್ಟಗಳಿಂದ ವಿಮುಕ್ತಿ ಹೊಂದಿ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ದೈವ ಕೃಪೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸ್ತೋತ್ರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...