ಶ್ರೀಶಂಭೋ ಮಯಿ ಕರುಣಾಶಿಶಿರಾಂ ದೃಷ್ಟಿಂ ದಿಶನ್ ಸುಧಾವೃಷ್ಟಿಂ |
ಸಂತಾಪಮಪಾಕುರು ಮೇ ಮಂತಾ ಪರಮೇಶ ತವ ದಯಾಯಾಃ ಸ್ಯಾಂ || 1 ||
ಅವಸೀದಾಮಿ ಯದಾರ್ತಿಭಿರನುಗುಣಮಿದಮೋಕಸೋಽಂಹಸಾಂ ಖಲು ಮೇ |
ತವ ಸನ್ನವಸೀದಾಮಿ ಯದಂತಕಶಾಸನ ನ ತತ್ತವಾನುಗುಣಂ || 2 ||
ದೇವ ಸ್ಮರಂತಿ ತವ ಯೇ ತೇಷಾಂ ಸ್ಮರತೋಽಪಿ ನಾರ್ತಿರಿತಿ ಕೀರ್ತಿಂ |
ಕಲಯಸಿ ಶಿವ ಪಾಹೀತಿ ಕ್ರಂದನ್ ಸೀದಾಮ್ಯಹಂ ಕಿಮುಚಿತಮಿದಂ || 3 ||
ಆದಿಶ್ಯಾಘಕೃತೌ ಮಾಮಂತರ್ಯಾಮಿನ್ನಸಾವಘಾತ್ಮೇತಿ |
ಆರ್ತಿಷು ಮಜ್ಜಯಸೇ ಮಾಂ ಕಿಂ ಬ್ರೂಯಾಂ ತವ ಕೃಪೈಕಪಾತ್ರಮಹಂ || 4 ||
ಮಂದಾಗ್ರಣೀರಹಂ ತವ ಮಯಿ ಕರುಣಾಂ ಘಟಯಿತುಂ ವಿಭೋ ನಾಲಂ |
ಆಕ್ರಷ್ಟುಂ ತಾಂತು ಬಲಾದಲಮಿಹ ಮದ್ದೈನ್ಯಮಿತಿ ಸಮಾಶ್ವಸಿಮಿ || 5 ||
ತ್ವಂ ಸರ್ವಜ್ಞೋಽಹಂ ಪುನರಜ್ಞೋಽನೀಶೋಽಹಮೀಶ್ವರಸ್ತ್ವಮಸಿ |
ತ್ವಂ ಮಯಿ ದೋಷಾನ್ ಗಣಯಸಿ ಕಿಂ ಕಥಯೇ ತುದತಿ ಕಿಂ ದಯಾ ನ ತ್ವಾಂ || 6 ||
ಆಶ್ರಿತಮಾರ್ತತರಂ ಮಾಮುಪೇಕ್ಷಸೇ ಕಿಮಿತಿ ಶಿವ ನ ಕಿಂ ದಯಸೇ |
ಶ್ರಿತಗೋಪ್ತಾ ದೀನಾರ್ತಿಹೃದಿತಿ ಖಲು ಶಂಸಂತಿ ಜಗತಿ ಸಂತಸ್ತ್ವಾಂ || 7 ||
ಪ್ರಹರಾಹರೇತಿ ವಾದೀ ಫಣಿತಮದಾಖ್ಯ ಇತಿ ಪಾಲಿತೋ ಭವತಾ |
ಶಿವ ಪಾಹೀತಿ ವದೋಽಹಂ ಶ್ರಿತೋ ನ ಕಿಂ ತ್ವಾಂ ಕಥಂ ನ ಪಾಲ್ಯಸ್ತೇ || 8 ||
ಶರಣಂ ವ್ರಜ ಶಿವಮಾರ್ತೀಃ ಸ ತವ ಹರೇದಿತಿ ಸತಾಂ ಗಿರಾಽಹಂ ತ್ವಾಂ |
ಶರಣಂ ಗತೋಽಸ್ಮಿ ಪಾಲಯ ಖಲಮಪಿ ತೇಷ್ವೀಶ ಪಕ್ಷಪಾತಾನ್ಮಾಂ || 9 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀಶ್ರೀಧರವೇಂಕಟೇಶಾರ್ಯಕೃತಂ ಆರ್ತಿಹರಸ್ತೋತ್ರಂ |
ಶ್ರೀಧರ ವೇಂಕಟೇಶಾರ್ಯರು ರಚಿಸಿದ 'ಆರ್ತಿಹರ ಸ್ತೋತ್ರಂ' ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾ, ಭಕ್ತನ ಅಂತರಂಗದ ವೇದನೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಒಂದು ಸುಂದರ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ದುಃಖಗಳು, ಅಪರಾಧಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಲತೆಯನ್ನು ಶಿವನ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟು, 'ಆರ್ತರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ನಿನ್ನ ಸ್ವಭಾವ, ನನ್ನನ್ನೂ ರಕ್ಷಿಸು' ಎಂದು ಆರ್ತತೆಯಿಂದ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಶಿವನ ಮೇಲಿನ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ಸ್ತೋತ್ರದ ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ಶಿವನ ದಯಾಮಯ ದೃಷ್ಟಿಗಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಶಿವನ ಮಂದಹಾಸ, ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯು ತನ್ನ ದುಃಖಗಳನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಪಾಪಗಳಿಂದ ತಾನು ನರಳುತ್ತಿರುವುದು ಸಹಜವೇ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಆದರೆ ಶಿವನ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಹೀಗೆ ನರಳುತ್ತಿರುವುದು ಶಿವನ ಕರುಣಾಮಯಿ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ತಕ್ಕುದಲ್ಲ ಎಂದು ವಿನಮ್ರವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಭಕ್ತನ ನಿಷ್ಕಪಟ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, 'ಶಿವನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವವರಿಗೆ ಆರ್ತಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ' ಎಂಬ ಲೋಕಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಾತನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, 'ಹಾಗಾದರೆ ನಾನು ಏಕೆ ದುಃಖಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ?' ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ, ತನ್ನ ಅಸಹಾಯಕತೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ.
ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಪಾಪಗಳಿಗೆ ತಾನು ಕಾರಣನಲ್ಲ, ಅಂತರ್ಯಾಮಿಯಾದ ಶಿವನೇ ತನ್ನೊಳಗಿನ ಆ ಪಾಪಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತಿಳಿದಿರುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ದಯೆಯನ್ನು ಯಾಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಭಕ್ತನ ವಿನಮ್ರತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ: 'ನಾನು ನಿನ್ನ ದಯೆಗೆ ಅರ್ಹನಲ್ಲದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ನನ್ನ ದೌರ್ಬಲ್ಯವು ನಿನ್ನ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಸಾಕು' ಎಂದು ಹೇಳಿ ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಭರವಸೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆರನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತನು ಶಿವನಿಗೆ, 'ನೀನು ಸರ್ವಜ್ಞ, ನಾನು ಅಜ್ಞಾನಿ. ನನ್ನ ದೋಷಗಳನ್ನು ನೀನು ಏಕೆ ಲೆಕ್ಕ ಮಾಡುತ್ತೀಯ? ನೀನು ಕರುಣಾಮಯಿಯೇ' ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಏಳನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, 'ಆರ್ತರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ನಿನ್ನ ಗುಣ. ಹಾಗಾದರೆ ನನ್ನನ್ನು ಏಕೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದೀಯ?' ಎಂದು ಆರ್ತತೆಯಿಂದ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಎಂಟನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, 'ಪ್ರಹರಾಹರ' ಎಂದು ಮೊರೆಯಿಟ್ಟವರನ್ನು ಶಿವನು ಹೇಗೆ ರಕ್ಷಿಸಿದನೋ ಅದನ್ನು ನೆನಪಿಸಿ, 'ನನಗೆ ಏಕೆ ವಿಳಂಬ?' ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಒಂಬತ್ತನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ: 'ಸತ್ಪುರುಷರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ—ಆರ್ತರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವವನು ಶಿವನೇ ಎಂದು. ನಾನು ಕೂಡ ಶರಣಾಗತನಾಗಿದ್ದೇನೆ, ನನ್ನನ್ನು ಕಾಪಾಡು' ಎಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಶರಣಾಗತಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಒಂದು ಭಕ್ತನ ಹೃದಯವನ್ನು ಶಿವನ ಪಾದಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಅದ್ಭುತ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಅಶಕ್ತಿ, ವಿಷಾದ ಮತ್ತು ಪಾಪಭೀತಿಯನ್ನು ದೈವಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಧೈರ್ಯವಾಗಿ ಇರಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...