ಸ್ಫುರದ್ವಿದ್ಯುದ್ವಲ್ಲೀವಲಯಿತಮಗೋತ್ಸಂಗವಸತಿಂ
ಭವಾಪ್ಪಿತ್ತಪ್ಲುಷ್ಟಾನಮಿತಕರುಣಾಜೀವನವಶಾತ್ |
ಅವಂತಂ ಭಕ್ತಾನಾಮುದಯಕರಮಂಭೋಧರ ಇತಿ
ಪ್ರಮೋದಾದಾವಾಸಂ ವ್ಯತನುತ ಮಯೂರೋಽಸ್ಯ ಸವಿಧೇ || 1 ||
ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಯೋ ಭವೇಜ್ಜ್ಞಾನಶಕ್ತ್ಯಾ
ಸಿದ್ಧಂ ತಸ್ಮಿಂದೇವಸೇನಾಪತಿತ್ವಂ |
ಇತ್ಥಂ ಶಕ್ತಿಂ ದೇವಸೇನಾಪತಿತ್ವಂ
ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಬಿಭ್ರದೇಷ ವ್ಯನಕ್ತಿ || 2 ||
ಪಕ್ಷೋಽನಿರ್ವಚನೀಯೋ ದಕ್ಷಿಣ ಇತಿ ಧಿಯಮಶೇಷಜನತಾಯಾಃ |
ಜನಯತಿ ಬರ್ಹೀ ದಕ್ಷಿಣನಿರ್ವಚನಾಯೋಗ್ಯಪಕ್ಷಯುಕ್ತೋಽಯಂ || 3 ||
ಯಃ ಪಕ್ಷಮನಿರ್ವಚನಂ ಯಾತಿ ಸಮವಲಂಬ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ ತೇನ |
ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಾತ್ಪರಮಮಲಂ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಭಿಧಂ ಪರಂ ಜ್ಯೋತಿಃ || 4 ||
ಷಣ್ಮುಖಂ ಹಸನ್ಮುಖಂ ಸುಖಾಂಬುರಾಶಿಖೇಲನಂ
ಸನ್ಮುನೀಂದ್ರಸೇವ್ಯಮಾನಪಾದಪಂಕಜಂ ಸದಾ |
ಮನ್ಮಥಾದಿಶತ್ರುವರ್ಗನಾಶಕಂ ಕೃಪಾಂಬುಧಿಂ
ಮನ್ಮಹೇ ಮುದಾ ಹೃದಿ ಪ್ರಪನ್ನಕಲ್ಪಭೂರುಹಂ || 5 ||
ಇತಿ ಜಗದ್ಗುರು ಶೃಂಗೇರೀಪೀಠಾಧಿಪ ಶ್ರೀಚಂದ್ರಶೇಖರಭಾರತೀ ಶ್ರೀಪಾದೈಃ ವಿರಚಿತಾ ಶ್ರೀಷಣ್ಮುಖಪಂಚರತ್ನಸ್ತುತಿಃ |
ಶ್ರೀ ಷಣ್ಮುಖ ಪಂಚರತ್ನ ಸ್ತುತಿಯು ಶೃಂಗೇರಿ ಜಗದ್ಗುರು ಶ್ರೀ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಭಾರತಿ ಸ್ವಾಮಿಗಳವರ ರಸಭರಿತ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಷಣ್ಮುಖ ಸ್ವಾಮಿಯ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ, ಕರುಣೆ, ದಿವ್ಯಪ್ರಕಾಶ, ರಕ್ಷಣಾ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪರಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಸ್ತುತಿಯಲ್ಲದೆ, ಭಕ್ತರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಭಗವಂತನ ದಿವ್ಯ ರೂಪವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ.
ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಷಣ್ಮುಖ ಸ್ವಾಮಿಯ ಮಯೂರ ವಾಹನಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಸಾರ ದುಃಖಗಳಿಂದ ತಪ್ತರಾದ ಭಕ್ತರ ವೇದನೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿ, ಕರುಣಾಮೃತವನ್ನು ಸುರಿಸಿ ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಅದ್ಭುತವಾದ ದಿವ್ಯ ಮಯೂರ ರೂಪವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಅಗ್ನಿಯಂತೆ ಸುಡುವ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸುವ ಶೀತಲವಾದ ಕರುಣಾ ಮೇಘದಂತೆ ಸ್ವಾಮಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಭರವಸೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿಯ ಉನ್ನತ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿ (ಜ್ಞಾನ) ಮತ್ತು ದೇವಸೇನಾಪತಿತ್ವ (ಶಕ್ತಿ) ಹೇಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಏಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವ ಎಲ್ಲವೂ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮನ್ವಯಗೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಅವರ ಸಹಜ ದೈವಿಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೂರನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಮಯೂರದ ದಕ್ಷಿಣ ಪಕ್ಷದ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಉಪಮೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಯೂರದ ಈ ಪಕ್ಷವು ಮಾತುಗಳಿಂದ ವರ್ಣಿಸಲಾಗದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಗೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ಚಿಹ್ನೆಯು ಶರಣು ಬಂದವರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ಪಕ್ಷವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ದಿವ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರತೀಕ. ನಾಲ್ಕನೇ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ, ಈ 'ಅನಿರ್ವಚನೀಯ ಪಕ್ಷ'ವು ಪರಬ್ರಹ್ಮ ತೇಜಸ್ಸಿಗೆ ಸಮಾನವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಆ ಮಯೂರ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗುವ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯನ ಕಾಂತಿಯು ಬ್ರಹ್ಮತತ್ತ್ವಮಯವಾಗಿದೆ – ಅದು ಅನಾದಿ, ಅಮಲ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಪಕ್ಷದ ಮೇಲೆ ಧ್ಯಾನಿಸುವವರು ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು ಇದರ ಗೂಢಾರ್ಥ.
ಐದನೇ ಶ್ಲೋಕವು ಷಣ್ಮುಖನು ಎಲ್ಲರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಕೃಪಾಸಮುದ್ರ, ಷಡ್ರಿಪು ನಾಶಕ, ಮುನಿಗಳಿಂದ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುವ ದಿವ್ಯ ಚೈತನ್ಯ, ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಸದಾ ನಗುವ ಮುಖದಿಂದ ಭಕ್ತರನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸುವ ದೇವತೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ, ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಷಣ್ಮುಖನನ್ನು ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪನಾಗಿ, ಕರುಣಾಪೂರ್ಣ ನಾಯಕನಾಗಿ, ದಿವ್ಯಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಮಯೂರವಾಹನ ವೈಭವದ ಮಹೋನ್ನತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಉನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವದೆಡೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...