ಶ್ರೀ ಸರಸ್ವತೀ ರಹಸ್ಯ ಸ್ತೋತ್ರಂ
ನೀಹಾರಹಾರಘನಸಾರಸುಧಾಕರಾಭಾಂ
ಕಲ್ಯಾಣದಾಂ ಕನಕಚಂಪಕದಾಮಭೂಷಾಂ |
ಉತ್ತುಂಗಪೀನಕುಚಕುಂಭಮನೋಹರಾಂಗೀಂ
ವಾಣೀಂ ನಮಾಮಿ ಮನಸಾ ವಚಸಾ ವಿಭೂತ್ಯೈ || 1 ||
ಯಾ ವೇದಾಂತಾರ್ಥತತ್ತ್ವೈಕಸ್ವರೂಪಾ ಪರಮೇಶ್ವರೀ |
ನಾಮರೂಪಾತ್ಮನಾ ವ್ಯಕ್ತಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 2 ||
ಯಾ ಸಾಂಗೋಪಾಂಗವೇದೇಷು ಚತುರ್ಷ್ವೇಕೈವ ಗೀಯತೇ |
ಅದ್ವೈತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಶಕ್ತಿಃ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 3 ||
ಯಾ ವರ್ಣಪದವಾಕ್ಯಾರ್ಥಸ್ವರೂಪೇಣೈವ ವರ್ತತೇ |
ಅನಾದಿನಿಧನಾನಂತಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 4 ||
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿದೈವಂ ಚ ದೇವಾನಾಂ ಸಮ್ಯಗೀಶ್ವರೀ |
ಪ್ರತ್ಯಗಾಸ್ತೇ ವದಂತೀ ಯಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 5 ||
ಅಂತರ್ಯಾಮ್ಯಾತ್ಮನಾ ವಿಶ್ವಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಯಾನಿ ಯಚ್ಛತಿ |
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾದಿರೂಪಸ್ಥಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 6 ||
ಯಾ ಪ್ರತ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಭಿರ್ಜೀವೈರ್ವ್ಯಜಮಾನಾನುಭೂಯತೇ |
ವ್ಯಾಪಿನೀ ಜ್ಞಪ್ತಿರೂಪೈಕಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 7 ||
ನಾಮಜಾತ್ಯಾದಿಭಿರ್ಭೇದೈರಷ್ಟಧಾ ಯಾ ವಿಕಲ್ಪಿತಾ |
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾತ್ಮನಾ ವ್ಯಕ್ತಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 8 ||
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಗಿರಾಃ ಸರ್ವೇ ವೇದಾದ್ಯಾ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಯಾಂ |
ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾ ಧೇನುಃ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 9 ||
ಯಾಂ ವಿದಿತ್ವಾಖಿಲಂ ಬಂಧಂ ನಿರ್ಮಥ್ಯಾಖಿಲವರ್ತ್ಮನಾ |
ಯೋಗೀ ಯಾತಿ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 10 ||
ನಾಮರೂಪಾತ್ಮಕಂ ಸರ್ವಂ ಯಸ್ಯಾಮಾವೇಶ್ಯ ತಾಂ ಪುನಃ |
ಧ್ಯಾಯಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪೈಕಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 11 ||
ಚತುರ್ಮುಖಮುಖಾಂಭೋಜವನಹಂಸವಧೂರ್ಮಮ |
ಮಾನಸೇ ರಮತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಶುಕ್ಲಾ ಸರಸ್ವತೀ || 12 ||
ನಮಸ್ತೇ ಶಾರದೇ ದೇವಿ ಕಾಶ್ಮೀರಪುರವಾಸಿನೀ |
ತ್ವಾಮಹಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯೇ ನಿತ್ಯಂ ವಿದ್ಯಾದಾನಂ ಚ ದೇಹಿ ಮೇ || 13 ||
ಅಕ್ಷಸೂತ್ರಾಂಕುಶಧರಾ ಪಾಶಪುಸ್ತಕಧಾರಿಣೀ |
ಮುಕ್ತಾಹಾರಸಮಾಯುಕ್ತಾ ವಾಚಿ ತಿಷ್ಠತು ಮೇ ಸದಾ || 14 ||
ಕಂಬುಕಂಠೀ ಸುತಾಮ್ರೋಷ್ಠೀ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಾ |
ಮಹಾಸರಸ್ವತೀ ದೇವೀ ಜಿಹ್ವಾಗ್ರೇ ಸನ್ನಿವೇಶ್ಯತಾಂ || 15 ||
ಯಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಧಾರಣಾ ಮೇಧಾ ವಾಗ್ದೇವೀ ವಿಧಿವಲ್ಲಭಾ |
ಭಕ್ತಜಿಹ್ವಾಗ್ರಸದನಾ ಶಮಾದಿಗುಣದಾಯಿನೀ || 16 ||
ನಮಾಮಿ ಯಾಮಿನೀನಾಥಲೇಖಾಲಂಕೃತಕುಂತಲಾಂ |
ಭವಾನೀಂ ಭವಸಂತಾಪನಿರ್ವಾಪಣಸುಧಾನದೀಂ || 17 ||
ಯಃ ಕವಿತ್ವಂ ನಿರಾತಂಕಂ ಭುಕ್ತಿಮುಕ್ತೀ ಚ ವಾಂಛತಿ |
ಸೋಽಭ್ಯರ್ಚ್ಯೈನಾಂ ದಶಶ್ಲೋಕ್ಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ತೌತಿ ಸರಸ್ವತೀಂ || 18 ||
ತಸ್ಯೈವಂ ಸ್ತುವತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಸರಸ್ವತೀಂ |
ಭಕ್ತಿಶ್ರದ್ಧಾಭಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಷಣ್ಮಾಸಾತ್ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಭವೇತ್ || 19 ||
ತತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ವಾಣೀ ಸ್ವೇಚ್ಛಯಾ ಲಲಿತಾಕ್ಷರಾ |
ಗದ್ಯಪದ್ಯಾತ್ಮಕೈಃ ಶಬ್ದೈರಪ್ರಮೇಯೈರ್ವಿಪಕ್ಷಿತೈಃ || 20 ||
ಅಶ್ರುತೋ ಬುಧ್ಯತೇ ಗ್ರಂಥಃ ಪ್ರಾಯಃ ಸಾರಸ್ವತಃ ಕವಿಃ |
ಇತ್ಯೇವಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಸಾಹೋವಾಚ ಸರಸ್ವತೀ || 21 ||
ಇತಿ ಶ್ರೀ ಸರಸ್ವತೀ ರಹಸ್ಯ ಸ್ತೋತ್ರಂ ||
ಶ್ರೀ ಸರಸ್ವತೀ ರಹಸ್ಯ ಸ್ತೋತ್ರಂ, ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ಜ್ಞಾನದ ಅಧಿದೇವತೆ ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯ ಅತಿ ಗೂಢವಾದ ಮತ್ತು ರಹಸ್ಯಮಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ವಾಕ್ದೇವಿಯ ಸ್ತುತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಸಮಸ್ತ ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲ, ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾದ ತಾಯಿಯ ಅಖಂಡ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯನ್ನು ಅದ್ವೈತ ಬ್ರಹ್ಮದ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ, ಸಮಸ್ತ ವಾಕ್ ಮತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಚೈತನ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯು ಚಂದ್ರನಂತೆ ಶುಭ್ರಕಾಂತಿಯುಳ್ಳವಳು, ಬಂಗಾರದ ಚಂಪಕ ಪುಷ್ಪಗಳಿಂದ ಅಲಂಕೃತಳಾಗಿ, ಮನೋಹರವಾದ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಕಲ್ಯಾಣದಾಯಕ ದೇವಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕವೇ ಆಕೆಯ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಔದಾರ್ಯವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ಆಳವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವು ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ದೇವತಾ ರೂಪವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಪರಮ ಸತ್ಯದ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ವೇದಾಂತದ ಸಾರಾಂಶವೇ ಆಕೆಯ ಸ್ವರೂಪ, ನಾಮರೂಪಗಳಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವ ಪರಮೇಶ್ವರಿಯೇ ಆಕೆ. ನಾಲ್ಕು ವೇದಗಳಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಅಂಗೋಪಾಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಆಕೆಯನ್ನೇ ಗಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಷರ, ಪದ, ವಾಕ್ಯ, ಅರ್ಥಗಳೆಲ್ಲವೂ ಆಕೆಯ ಸ್ವರೂಪವೇ ಆಗಿದ್ದು, ಆಕೆಯು ಅನಾದಿ, ನಿಧನರಹಿತಳು ಮತ್ತು ಅನಂತಳು. ಅಧಿದೈವಿಕವಾಗಿ ದೇವತೆಗಳ ಈಶ್ವರಿ ಹಾಗೂ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಅಂತರಾತ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮ ಸ್ವರೂಪಳಾಗಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಚೈತನ್ಯ ಶಕ್ತಿಯೇ ಸರಸ್ವತೀ. ತ್ರಿಲೋಕಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಅಂತರ್ಯಾಮಿಯಾದ ಆತ್ಮದಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ, ರುದ್ರಾದಿ ದೇವತೆಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಶಕ್ತಿಯೂ ಆಕೆಯೇ.
ಯಾವ ಜೀವಿಗಳು ಆಂತರಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಆಕೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೋ, ಆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ, ಜ್ಞಾನರೂಪವಾದ ಏಕೈಕ ಶಕ್ತಿಯೇ ಸರಸ್ವತೀ. ನಾಮ, ಜಾತಿ, ಭೇದಗಳಿಂದ ಅಷ್ಟವಿಧವಾಗಿ ಕಲ್ಪಿತಳಾದರೂ, ಆಕೆ ಮೂಲತಃ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ವೇದಗಳು, ಗಿರಿಕಂದರಗಳು, ಸಮಸ್ತ ಜ್ಞಾನ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಆಕೆಯ ವಾಕ್ ಸ್ವರೂಪವೇ. ಆಕೆಯು ಭಕ್ತರ ಸಮಸ್ತ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಕಾಮಧೇನುವಿನಂತೆ ಪ್ರಸನ್ನಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಜ್ಞಾನ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅರಿತವನು ಪಾಪಬಂಧಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ, ಲಯಗಳೆಲ್ಲವೂ ಆಕೆಯಲ್ಲೇ ಅಡಗಿವೆ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಧ್ಯಾನವು ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಬ್ರಹ್ಮನ ಹಂಸ ವಾಹನದ ಮೇಲೆ ವಿರಾಜಮಾನಳಾದ ಶ್ವೇತವರ್ಣದ ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯವೂ ನೆಲೆಸಲಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಾಶ್ಮೀರ ನಿವಾಸಿನಿ ಶಾರದಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾ, ವಿದ್ಯೆ, ವಾಕ್ ಚಾತುರ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣಶಕ್ತಿಗಾಗಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರವು ಕೇವಲ ಪಠಣೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಸರಸ್ವತೀ ತತ್ವವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಜ್ಞಾನ, ವಾಕ್ ಶಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...