ಋಷಯ ಊಚುಃ |
ಕಥಂ ಸಾರಸ್ವತಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಕೇನ ಧ್ಯಾನೇನ ಸುವ್ರತ |
ಮಹಾಸರಸ್ವತೀ ಯೇನ ತುಷ್ಟಾ ಭವತಿ ತದ್ವದ || 1 ||
ಅಶ್ವಲಾಯನ ಉವಾಚ |
ಶೃಣ್ವಂತು ಋಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಗುಹ್ಯಾದ್ಗುಹ್ಯತಮಂ ಮಹತ್ |
ದಶಶ್ಲೋಕೀಸ್ತುತಿಮಿಮಾಂ ವದಾಮಿ ಧ್ಯಾನಪೂರ್ವಕಂ || 2 ||
ಧ್ಯಾನಂ –
ಅಂಕುಶಂ ಚಾಕ್ಷಸೂತ್ರಂ ಚ ಪಾಶಂ ಪುಸ್ತಂ ಚ ಧಾರಿಣೀಂ |
ಮುಕ್ತಾಹಾರೈಃ ಸಮಾಯುಕ್ತಾಂ ದೇವೀಂ ಧ್ಯಾಯೇಚ್ಚತುರ್ಭುಜಾಂ || 3 ||
ಸಿತೇನ ದರ್ಪಣಾಭೇನ ವಕ್ತ್ರೇಣ ಪರಿಭೂಷಿತಾಂ |
ಸುಸ್ತನೀಂ ವೇದಿಮಧ್ಯಾಂ ತಾಂ ಚಂದ್ರಾರ್ಧಕೃತಶೇಖರಾಂ || 4 ||
ಜಟಾಕಲಾಪಸಂಯುಕ್ತಾಂ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಿಭಾನನಾಂ |
ತ್ರಿಲೋಚನೀಂ ಮಹಾದೇವೀಂ ಸ್ವರ್ಣನೂಪುರಧಾರಿಣೀಂ || 5 ||
ಕಟಕಸ್ವರ್ಣರತ್ನಾಢ್ಯಮಹಾವಲಯಭೂಷಿತಾಂ |
ಕಂಬುಕಂಠೀಂ ಸುತಾಮ್ರೋಷ್ಟೀಂ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಾಂ || 6 ||
ಕೇಯೂರೈರ್ಮೇಖಲಾದ್ಯೈಶ್ಚ ದ್ಯೋತಯಂತೀಂ ಜಗತ್ತ್ರಯಂ |
ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಾರಣಿಂ ಧ್ಯಾಯೇದ್ಧ್ಯಾನಕಾಮಃ ಸಮಾಹಿತಃ || 7 ||
ವಕ್ಷ್ಯೇ ಸಾರಸ್ವತಂ ಸ್ತೋತ್ರಂ ವಾಕ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಕರಂ ಶುಭಂ |
ಲಕ್ಷ್ಮೀವಿವರ್ಧನಂ ಚೈವ ವಿವಾದೇ ವಿಜಯಪ್ರದಂ || 8 ||
ಪರಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮಿಕಾಂ ದೇವೀಂ ಭುಕ್ತಿಮುಕ್ತಿಫಲಪ್ರದಾಂ |
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಸ್ತೌಮಿ ತಾಮೇವ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಂ ಸರಸ್ವತೀಂ || 9 ||
ಸ್ತುತಿಃ –
ಯಾ ವೇದಾಂತೋಕ್ತತತ್ತ್ವೈಕಸ್ವರೂಪಾ ಪರಮಾರ್ಥತಃ |
ನಾಮರೂಪಾತ್ಮಿಕಾ ವ್ಯಕ್ತಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 10 ||
ಯಾ ಸಾಂಗೋಪಾಂಗವೇದೇಷು ಚತುರ್ಷ್ವೇಕೈವ ಗೀಯತೇ |
ಅದ್ವೈತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಶಕ್ತಿಃ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 11 ||
ಯಾ ವರ್ಣಪದವಾಕ್ಯಾರ್ಥಸ್ವರೂಪೇಣೈವ ವರ್ತತೇ |
ಅನಾದಿನಿಧನಾನಂತಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 12 ||
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿದೇವಂ ಚ ದೇವಾನಾಂ ಸಮ್ಯಗೀಶ್ವರೀ |
ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮೇವ ಸಂತೀ ಯಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 13 ||
ಅಂತರ್ಯಾಮ್ಯಾತ್ಮನಾ ವಿಶ್ವಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಯಾ ನಿಯಚ್ಛತಿ |
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾದಿರೂಪಸ್ಥಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 14 ||
ಯಾ ಪ್ರತ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಭಿರ್ಜ್ಞಾನೈರ್ವ್ಯಜ್ಯಮಾನಾನುಭೂಯತೇ |
ವ್ಯಾಪಿನೀ ಜ್ಞಪ್ತಿರೂಪೈಕಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 15 ||
ನಾಮಜಾತ್ಯಾದಿಭಿರ್ಭೇದೈರಷ್ಟಧಾ ಯಾ ವಿಕಲ್ಪಿತಾ |
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾತ್ಮಿಕಾ ಚೈವ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 16 ||
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಗಿರಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾದ್ಯಾ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಯಾಂ |
ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾ ಧೇನುಃ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 17 ||
ಯಾಂ ವಿದಿತ್ವಾಖಿಲಂ ಬಂಧಂ ನಿರ್ಮಥ್ಯಾಮಲವರ್ತ್ಮನಾ |
ಯೋಗೀ ಯಾತಿ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 18 ||
ನಾಮಜಾತ್ಯಾದಿಕಂ ಸರ್ವಂ ಯಸ್ಯಾಮಾವಿಶ್ಯ ತಾಂ ಪುನಃ |
ಧ್ಯಾಯಂತೀ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪೈಕಾ ಸಾ ಮಾಂ ಪಾತು ಸರಸ್ವತೀ || 19 ||
ಫಲಶ್ರುತಿಃ –
ಯಃ ಕವಿತ್ವಂ ನಿರಾತಂಕಂ ಭುಕ್ತಿಂ ಮುಕ್ತಿಂ ಚ ವಾಂಛತಿ |
ಸೋಽಭ್ಯರ್ಚ್ಯೈನಾಂ ದಶಶ್ಲೋಕ್ಯಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ತೌತು ಸರಸ್ವತೀಂ || 20 ||
ತಸ್ಯೈವಂ ಸ್ತುವತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಸರಸ್ವತೀಂ |
ಭಕ್ತಿಶ್ರದ್ಧಾಭಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಷಣ್ಮಾಸಾತ್ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಭವೇತ್ || 21 ||
ತತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ವಾಣೀ ಸ್ವೇಚ್ಛಯಾ ಲಲಿತಾಕ್ಷರಾ |
ಗದ್ಯಪದ್ಯಾತ್ಮಿಕಾ ವಿದ್ಯಾ ಪ್ರಮೇಯೈಶ್ಚ ವಿವರ್ತತೇ || 22 ||
ಅಶ್ರುತೋ ಬುಧ್ಯತೇ ಗ್ರಂಥಃ ಪ್ರಾಯಃ ಸಾರಸ್ವತಃ ಕವಿಃ |
ಶ್ರುತಂ ಚ ಧಾರಯೇದಾಶು ಸ್ಖಲದ್ವಾಕ್ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗ್ಭವೇತ್ || 23 ||
ಪ್ರಖ್ಯಾತಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವಾಗ್ಮೀ ಭವತಿ ಪೂಜಿತಃ |
ಅಜಿತಃ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಾಣಾಂ ಸ್ವಯಂ ಜೇತಾಽಧಿಜಾಯತೇ || 24 ||
ಅಯೋಧ್ಯೈರ್ವೇದಬಾಹ್ಯೈರ್ವಾ ವಿವಾದೇ ಪ್ರಸ್ತುತೇ ಸತಿ |
ಅಹಂ ವಾಚಸ್ಪತಿರ್ವಿಷ್ಣುಃ ಶಿವೋ ವಾಸ್ಮೀತಿ ಭಾವಯೇತ್ || 25 ||
ಏವಂ ಭಾವಯತಾ ತೇನ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಪಿ ಸ್ವಯಂ |
ನ ಶಕ್ನೋತಿ ಪರಂ ವಕ್ತುಂ ನರೇಷ್ವನ್ಯೇಷು ಕಾ ಕಥಾ || 26 ||
ನ ಕಾಂಚನ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ನಿಂದೇತ್ ನ ದೇವಾನ್ನಾಪಿ ಚ ದ್ವಿಜಾನ್ |
ಅನಾರ್ಯೈರ್ನಾಭಿಭಾಷೇತ ಸರ್ವತ್ರೈವ ಕ್ಷಮೀ ಭವೇತ್ || 27 ||
ಸರ್ವತ್ರೈವ ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ ಯಥೇಚ್ಛಾಲಬ್ಧಮಾತ್ಮನಃ |
ಶ್ಲೋಕೈರೇವ ತಿರಸ್ಕೃತ್ಯ ದ್ವಿಷಂತಂ ಪ್ರತಿವಾದಿನಂ || 28 ||
ಪ್ರತಿವಾದಿಗಜಾನಾಂ ತು ಸಿಂಹೋ ಭವತಿ ತದ್ವಚಃ |
ಯದ್ವಾಗಿತಿದ್ವ್ಯೃಚೇನೈವ ದೇವೀಂ ಯೋಽರ್ಚತಿ ಸುವ್ರತಃ |
ತಸ್ಯ ನಾಸಂಸ್ಕೃತಾ ವಾಣೀ ಮುಖಾದುಚ್ಚಾರಿತಾ ಕ್ವಚಿತ್ || 29 ||
ಪ್ರಥಮಂ ಭಾರತೀ ನಾಮ ದ್ವಿತೀಯಂ ಚ ಸರಸ್ವತೀ |
ತೃತೀಯಂ ಶಾರದಾ ದೇವೀ ಚತುರ್ಥಂ ಕಂಸಮರ್ದನೀ || 30 ||
ಪಂಚಮಂ ತು ಜಗನ್ಮಾತಾ ಷಷ್ಠಂ ಚೈವ ತು ಪಾರ್ವತೀ |
ಸಪ್ತಮಂ ಚೈವ ಕಾಮಕ್ಷೀ ಹ್ಯಷ್ಟಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣೀ || 31 ||
ನವಮಂ ಚೈವ ವಾರಾಹೀ ದಶಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಿಕಾ |
ಏಕಾದಶಂ ಚ ವಾಗ್ದೇವೀ ದ್ವಾದಶಂ ವರದಾಂಬಿಕಾ || 32 ||
ದ್ವಾದಶೈತಾನಿ ನಾಮಾನಿ ತ್ರಿಸಂಧ್ಯಂ ಯಃ ಪಠೇನ್ನರಃ |
ತಸ್ಯ ಸಾರಸ್ವತಂ ಚೈವ ಷಣ್ಮಾಸೇನೈವ ಸಿಧ್ಯತಿ || 33 ||
ಯಸ್ಯಾಃ ಸ್ಮರಣಮಾತ್ರೇಣ ವಾಗ್ವಿಭೂತಿರ್ವಿಜೃಂಭತೇ |
ಸಾ ಭಾರತೀ ಪ್ರಸನ್ನಾಕ್ಷೀ ರಮತಾಂ ಮನ್ಮುಖಾಂಬುಜೇ || 34 ||
ಇತ್ಯಾಶ್ವಲಾಯನಮುನಿರ್ನಿಜಗಾದ ದೇವ್ಯಾಃ
ಸ್ತೋತ್ರಂ ಸಮಸ್ತಫಲಭೋಗನಿಧಾನಭೂತಂ |
ಏತತ್ ಪಠನ್ ದ್ವಿಜವರಃ ಶುಚಿತಾಮುಪೈತಿ
ಸಂಧ್ಯಾಸು ವಾಂಛಿತಮುಪೈತಿನ ಸಂಶಯೋಽತ್ರ || 35 ||
ಇತಿ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಪ್ರೋಕ್ತ ಶ್ರೀ ಸರಸ್ವತೀ ದಶಶ್ಲೋಕೀ ಸ್ತುತಿಃ ||
ಶ್ರೀ ಸರಸ್ವತೀ ದಶಶ್ಲೋಕೀ ಸ್ತುತಿಯು ಅಶ್ವಲಾಯನ ಮುನಿಯು ಋಷಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಉಪದೇಶವಾಗಿದೆ. "ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕು? ಆಕೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಂತೋಷಪಡಿಸಬೇಕು?" ಎಂಬ ಋಷಿಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ ಈ ದಶಶ್ಲೋಕೀ ಸ್ತುತಿಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಸ್ತುತಿಯಲ್ಲದೆ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಾಕ್ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬಯಸುವ ಸಾಧಕರಿಗೆ ಒಂದು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಸ್ತೋತ್ರದ ಮೂಲಕ ದೇವಿಯ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಲು ಸಕಲ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಧ್ಯಾನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ (ಶ್ಲೋಕಗಳು 3-9), ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯನ್ನು ಚತುರ್ಭುಜಳಾಗಿ, ಮಾಣಿಕ್ಯಮಣಿಗಳ ಮಾಲೆ, ಪುಸ್ತಕ, ಜಪಮಾಲೆ, ಪಾಶ ಮತ್ತು ಅಂಕುಶಗಳನ್ನು ತನ್ನ ನಾಲ್ಕು ಕರಗಳಲ್ಲಿ ಧರಿಸಿರುವಂತೆ ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕು. ಆಕೆಯ ಮುಖವು ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿದ್ದು, ಜಟಾಕಲಾಪ, ಸುವರ್ಣ ನೂಪುರಗಳು, ಮುತ್ತಿನ ಮಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಂತಿಯುತ ವಸ್ತ್ರಗಳಿಂದ ಅಲಂಕೃತಳಾಗಿ, ಜ್ಞಾನದ ಸಾಕಾರ ರೂಪವಾಗಿ ದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಆಕೆಯು ಶುದ್ಧಳಾಗಿ, ಪ್ರಕಾಶಮಾನಳಾಗಿ, ಕಮಲದ ಮೇಲೆ ಆಸೀನಳಾಗಿ, ವಾಕ್ (ಶಬ್ದ) ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾಗಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ದಿವ್ಯ ರೂಪದ ಧ್ಯಾನವು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ, ಜ್ಞಾನದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ.
ಸ್ತುತಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ (ಶ್ಲೋಕಗಳು 10-19), ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಕೆಯು ವೇದಾಂತದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತವಾದ ಸತ್ಯ ಸ್ವರೂಪಿಣಿ, ನಾಮರೂಪ ಪ್ರಪಂಚದ ಸಾರ, ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪರಮತತ್ತ್ವಮಯಿ. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಅದ್ವೈತ ಬ್ರಹ್ಮಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಳಾದ ತಾಯಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾಳೆ. ವರ್ಣ, ಪದ ಮತ್ತು ವಾಕ್ಯಾರ್ಥ - ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಕೆಯ ಸ್ವರೂಪವೇ. ಆಕೆಯು ಅಂತರ್ಯಾಮಿ, ಭಕ್ತರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿರುವವಳು. ರುದ್ರ ಮತ್ತು ಆದಿತ್ಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಲೋಕವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಆಕೆಯೇ. ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪಿಣಿ, ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಚೈತನ್ಯರೂಪಿಣಿ ಆಕೆ. ನಾಮ, ಜಾತಿ ಮುಂತಾದ ಭೇದಗಳಿಗೆ ಅತೀತಳಾದ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸ್ವರೂಪಿಣಿ. ದೇವತೆಗಳೂ ಸಹ ವಾಕ್ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾಗಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ - ಆಕೆಯು ಸರ್ವಕಾಮಧೇನುವಿನಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಶುಭ ಇಚ್ಛೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಾಳೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವ ಯೋಗಿಯು ಪಾಪ ಬಂಧನಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಿ ಪರಮಪದವನ್ನು ಸೇರುತ್ತಾನೆ. ವಾಕ್ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಆಕೆಯ ಚೈತನ್ಯವೇ. ಧ್ಯಾನಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಆಕೆಯು ಬ್ರಹ್ಮರೂಪವಾಗಿ ವಿಕಸಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಈ ದಶಶ್ಲೋಕೀ ಸ್ತುತಿಯ ನಿಯಮಿತ ಪಠಣವು ಅಜ್ಞಾನದ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ದೂರ ಮಾಡಿ, ಜ್ಞಾನದ ಬೆಳಕನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೂ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ಮೂಲಕ ದೇವಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವವರು ಸಕಲ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ವಿವಾದಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು (Benefits):
Please login to leave a comment
Loading comments...